Bugün Hazar Denizinin ötesinde yaşayan Türkmenlerle Kayseri’de yaşayan Türkmenler arasında çok yakın bir ilgi bulunmaktadır. Adeta aynı anne-babanın iki farklı coğrafyada yaşayan çocukları denecek kadar birbirlerine benzeyen bu insanların gelenek ve göreneklerindeki ortaklık gibi boy ve oymak adlarının da ortak olduğunu müşahede etmekteyiz. Kayseri yöresindeki Türkmen oymaklarında gördüğümüz adlar Hazar ötesi Türkmenlerinde de vardır ve aşağıdaki tablo bunu göstermektedir:
Kayseri’deki Türkmen Oymağı Hazar ötesi Türkmenleri
1 Boynuyoğunlu Boynuyogun (Gızılayak Mukrı Uruğu) s.18
2 Dokuz Yörüğü Tokguz (Olam Boyu) s.18
3 Toklar, Toklu Toklı (Akgum Olam Uruğu) s.18
4 Tatılı Tatlar (Hoca Boyu) s.19
5 Esirik Esrik (Garadaşlı Boyu) s.19
6 Kadılı Kadi (Garadaşlı Boyu) s.20
7 Karataşlı Garadaşlı Boyu s.20
8 Çandır Çandır Boyu s.20
9 Avşar Ovşar Uruğu s.20
10 Köpekli Köpek (Mürçeli Boyu) s.20
11 Şıhlı Şıh Boyu s.20
12 Düver Tüver ( Şıh Boyu) s.20
13 Aliyilli Alili Boyu s.22
14 Demircili Demirçi (Alili Boyu) s.22
15 Koyuncu Goyuncı (Sarık Boyu) s.22
16 Sayıtlı /Seyitli Sayatlı (Bayraç Obası, Sarık, Yalkamış) s.23
17 Alagöz Alagöz (Sarık, Yalkamış, Gulca) s.23
18 Sakar Sakar Boyu s.23
Sakar Boyunun oymakları:
1. Şıhlar
2. Kavuncu 19
Salur Salır Boyu s.23
20 Hobalı / Obalı Obalı, (Çarçöv Salırlarından) s.24
21 Herekli Haraklar (Kırk Köylü obalarından) s.24
22 Deliler Deliler (Kırk Köylü obalarından) s.24
23 Beğendik Begendik (Teke Boyu, Bağşı’ya bağlı) s.25
24 Gül Gül (Tohtamış’a bağlı) s.25
25 Mamalı Mameli (Yomut boyu) s.25
26 Köseli /Köseler Köseler (Yomut boyu) s.25
27 Alagöz Alagöz (Yomut boyu) s.26
28 Köpekli Köpekli (Ersarı, Gurama boyundan) s.27
29 Sayıtlı /Seyitli Sayatlı (Ersarı, Gurama boyundan) s.27
30 Basak Basak (Ersarı’dan ) s.27
31 Ağcalı Agacalı (Çartlak’a bağlı, Ersarı’dan) s.27
32 İslamlı İslamlı (Ersarı’dan) s.27
33 Mangışlak Mangışlalı (Ersarı’dan) s.27
34 Danacı Danacı (Ersarı’dan) s.22
35 Karakoyunlu Garagoyunlı (Ersarı’dan) s.22
36 Müsürlü Müsür (Gara Bağşılı’dan) s.27
Türkmenistan Bilim ve Teknik Yüksek Kurulu Üyesi Prof.Dr. Soltanşa Ataniyazov’un “Bilig” dergisinde yayınlanan “Türkmen Boylarının Geçmişi, Bugünkü Durumu ve Geleceği” isimli oldukça kıymetli makalesinde Türkmen boylarının tarihi, oymak ve obaları anlatılmaktadır. Makalenin son bölümünde Hazar ötesi Türkmenlerinin boyları, oymakları ve obaları hakkında ayrıntılı bilgi bulunmaktadır. Yukarıdaki tabloda yer alan sayfa numaraları bu makaleye aittir ve Kayseri Türkmenleri ile karşılaştırmalar bu makale esas alınarak yapılmıştır. Kayseri’nin Hacılar İlçesinin Sakar ve Beğendik bağlarının adlarından başlayarak İncesu ilçemizin eski adı olan Karataş adının; Kayseri’nin Çandır Mahallesinin Orta Asya Türkmenleri arasında boy ve oymak adı olarak isimleri mevcuttur. Tomarza ilçesinin Köpekli (adı sonradan Turan olarak değiştirldi) ve Sayıtlı / Seyitli köylerinin adlarını ya da aynı ilçenin Toklar kasabasının adını Asya Türkmenlerinde de boy ve oymak adı olarak görüyoruz. Sarıoğlan’ın Tatılı köyü, Sarız’ın Esirik köyü, Develi’nin Şıhlı kasabası, Kayseri’nin Düver köyü ve Bünyan’ın Ağcalı köyü de bu çerçevede Orta Asya Türkmenlerinin oymak adları arasındadır. (*) Soltanşa Ataniyazov; “Türkmen Boylarının Geçmişi, Yayılışı, Bugünkü Durumu ve Geleceği”, bilig-10, Yaz ’99, s.1-31
(S.Burhanettin AKBAŞ)
Yorumlar