90. Cağa Yörükleri: Adını yerleştikleri mezradan alan Yörük topluluğu 1483 yılında sadece 4 hane nüfusa sahipti. Daha sonraki yıllarda başka obalara katışmış olmalıdır.
91. Calahar/Celayir Oymağı: Irmak kenarı nahiyesi Yörüklerindendir. 1584 yılında 24 hane nüfusları vardı ve İz Ağıl mezraında yaşıyorlardı. Celayirliler, aslen Moğolistan’da yaşayan bir topluluktu. Bunların, Moğolca konuşan ama asıl Moğol sayılmayan bir boy olduğunu görüyoruz. Cengiz Han’ın ortaya çıkmasıyla ona tabi oldular. Başlangıçta Çağatay Ulusuna mensup olan Celayirlerin bir kısmı, İlhanlı Devletinin kurulmasıyla İran, Irak ve Anadolu’ya geldiler. İlhanlı Devletinin dayandığı iki büyük boydan (diğeri Sulduz) birisiydi ve büyük emirler genelde bu boylar arasından çıkardı. İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han’ın ölümüyle başlayan iç karışıklık esnasında Orta Anadolu’daki Celayirler İran’a göç ettiler (1336). Celayirli Şeyh Hasan durumdan faydalanarak 1340’ta bir devlet kurdu. (Kuzey Irak, Azerbaycan ve İran’ın batısı-1431’de yıkıldı) Safeviler döneminde Horasan’da yaşayan bu oba Yaka Türkmenlerine mensuptu. Bunların İran’da Afşarlar içine karıştığını biliyoruz. Çünkü İran Afşarları’nın obalarından biri Celayir adını taşıyor. Seyyah A. Dupre ve L. Shell’in listesine göre 19. Yy’da Horasan’ın Kelat bölgesinde yaşıyor ve 1500 evden oluşuyorlardı. Türkay, eserinde Celayirleri Afşar olarak niteliyor ve Şerefli Koçhisar bölgesinde yerleştiklerini haber veriyor ki Celayirlerin İran’a gitmeden önce Orta Anadolu’da yaşadıklarını biliyoruz.
92. Canikli Oymağı: Karataş (İncesu) Yörüklerinden olan oymak, adını Ali Hacı v.i. Caniki’den almıştır. 1500’de 85 hane, 1518’de 66 hane, 1522’de 68 hane, 1543’te Boran mezraında 60 hane, Çukurkuyu’da 23 hane, 1584’te İncesubaşı’da 14 hane, Boran’da 29 hane ve Turnalu’da 24 hane olarak kayıtlara geçmişlerdir.
93. Cemaller Oymağı: Evlad-ı Cemaller adıyla geçen oymak, Karataşlı (İncesu) Yörüklerindendir. Adını oba beyleri Ali v.i. Cemal’den alır. 1584 yılında Kızılviran köyünde 57 hane nüfusları vardı. Ayrıca Karakilise mezraı tasarruflarında idi.
94. Cerit Türkmeni Aşireti: Beydili Türkmenlerinden olan Ceritler, 1694 yılında Kayseri ve civarında görüldü. Bölgeye gelen Kara Hasanlı Ceritlerinin içerisinde Avşar, Çepni Elçisi, Kılıçlı ve Lekvanik oymakları da bulunuyordu. 1563 yılında Sarız bölgesinde Cerit tayfası adıyla kayda geçen bir oymak, Kerevinli oymağı ile birlikte Sütgin yaylasında idiler. Ayrıca Çatal Pınar yaylasını kullanıyorlardı.
95. Cevni Oymağı: Kayseri Sancağı Yörükleri arasında ismi geçen oymak 1484 yılında Kızılviran mezraında 29 hane olarak bulunuyordu.
96. Cevdet Oymağı: Yahyalı kışlağında meskun olan bir Türkmen topluluğudur. 1500 yılında 16 nefer nüfusa sahipti.
97. Ceyenlü Oymağı: Irmak Kenarı nahiyesi Yörüklerindendir ve 1584 yılında Baş pusak mezraında 81 hane nüfusa sahiptiler. Bu Yörük Türkmen oymağının adını taşıyan Tomarza ilçesinin Çayanlı köyü vardı. Lakin yine buradaki Türkmenler oymak adlarını unuttuklarından olsa gerek köyün adı şimdi Çay İni olarak değiştirildi.
98. Cingözoğlu Oymağı: Avşar boyuna mensup olan Cingözlü oymağı Pınarbaşı’nın Sindel, Çördüklü ve Tomarza’nın Akin köylerinde meskundur. 19. yüzyılın ünlü ozanlarından olan Cingözoğlu Seyit Osman bu oymaktan çıkmıştır. Bu obadan bazı ailelerin Adana’da kaldığı anlaşılıyor. Feke’nin Bahçecik köyü (bu köy Varsak köyü olarak biliniyor) aslen Avşar olup bu köyde Cingöz-Oğulları bulunmaktadır.
99. Civanşir Türkmenleri: Danişmendli Türkmenlerinden olan Civanşirler, Kütahya taraflarından gelip Develi yöresine yerleşmişlerdir. Avşar boyuna mensup olan oba Kayseri, Develi ve Niğde’de Höyük, Yarlık, Çakırağıl, Karacaören ve Millidere köylerine yerleşmişlerdir. Civanşirler, Arran (Karabağ)-Albanya-Avganya bölgesinde hakim bir Türk boyu idi ve Gürcistan’da bunların sınırları içindeydi. Müslüman-Arap orduları Gürcistan’ı fethe geldiklerinde (642 yılı) tahtta Hıristiyanlaşmış bir Türk olan Prens Cevanşir vardı. Yine bu dönemlerde Hazar Devleti’nin Kafkaslara akınlar yaptığını görüyoruz (683-689-693 senelerinde). Hazarların Gürcistan ve Ermenistan’a saldırmaları üzerine Gürcü Kralları Cevanşirler bu saldırılara karşılık vermiş ancak yenilmiş, Prens Cevanşir ise 7 yıl esaret altında kalmıştır.
§ Daha sonra bölgeye Selçuklu fethiyle yoğun Türkmen yerleşmiştir. Buradaki Afşar’lar, Hülagu Han zamanında Anadolu’ya getirilen ancak Timur tarafından Karabağ nakledilen Avşarlarla birleşerek Otuz-İki Cevanşir (32 boydan müteşekkil) adını almışlardır.
§ Ebülgazi Bahadır Han’a göre Arran (Karabağ), Oğuz Han’ın üçüncü büyük oğlu olan Yıldız’ın büyük oğlu Afşar’ın torunlarından Cevanşir Kabilesinin Sarıcalı Sülalesine aittir. Bu Türk sülalesinin Karabağ’daki köklerinin İslamlıktan öncelere kadar gittiği de bilinmektedir.
§ Azerbaycan’daki Osmanlı-Safevi çekişmesi yüzünden Cevanşirler (Karamanlı, Kazak, Şemseddinli ile birlikte) Arasbar’a göç ettiler. Karabağ, Osmanlılarca fethedilince tekrar yurtlarına döndüler (ki bunlara Dönük denildi) ve Osmanlıya bağlılık bildirdiler. Cevanşirlerin reisi Hüseyin Mirza da bunlar arasındaydı. Ancak Safevi Hükümdarı Abbas’ın Azerbaycan’ı geri alması üzerine Safevilere itaat ettiler. Hüseyin Mirza kardeşi Ali Han ile hakimiyet kavgasına girişince ikisi de öldürülmüş (1612) ve Cevanşirlerin başına kul takımından Nevruz Sultan getirilmiştir. Bu olaylardan sonra Cevanşirlerin bir kısmının Osmanlı topraklarına göçtüğünü anlıyoruz.
§ Osmanlı-İran arasında sürekli el değiştiren Karabağ, Nadir Şah tarafından (1735) Osmanlılardan geri alınmıştır. Fakat Karabağ’daki Cevanşir Türkmenleri’nin Reisi Sarıcalı Ali Bey, Nadir Şah’a boyun eğmediğinden dolayı Horasan’a sürülmüştür. Daha sonra buradan firar eden Ali Bey, Karabağ Dağlarına gelerek İran’ a karşı savaşa devam etmiş ve Nadir Şah’ın ölümünden sonra (1748) Karabağ Hanlığı’nı kurmuştur. Merkezi Şuşa olan Hanlık, kuzeyde Kür ırmağı ve Gence Hanlığı, güneyde Aras nehri, batıda Nahcivan, doğuda ise Kür ve Aras nehirleri arasındaydı. Karabağ Hanlığı uzun yıllar Gürcistan Krallığı, Gence Hanlığı ve İran’daki Kaçarlar ile savaşmıştır.
§ Bu mücadelelerden dolayı bölgedeki Türk Hanlıklarının oldukça yıpranması üzerine Rusya 1813 yılından itibaren Karabağ’a yerleşmek için çalışmalara başlamıştır. 1828 yılına kadar Rusya ve İran çekişmesine sahne olan Karabağ, Türkmen-çayı (1828) Anlaşmasından sonra tamamen Rusların eline geçmiştir. 18. Yüzyıl ortalarında yaşamış olan tarihçi-yazar Mirza Cemal Kalebeği, bu oymaktandı. Tarih-i Ümera-yı Karabağ adlı bir eseri vardır.
§ 19. yy başlarında İran’da bulunduğu sırada buradaki Türk oymaklarının bir listesini hazırlayan A. Dupre, Civanşirlerin cesur bir oymak olduğunu, Azerbaycan’da Şuşa yöresinde yaşadıklarını ve nüfuslarının 6-8.000 kişi olduğunu belirtmiştir. § Osmanlı topraklarına göçen Cevanşirlere gelince, bunlarla ilgili en eski belge 1691-92 tarihlidir. Buna göre Cevanşirler, Musa, İvaz ve Küçük Yusuf Kethüdanın yönetiminde Danişmentli Türkmen topluluğuna bağlı bulunmakta ve Aydın Sancağında yaşamaktadırlar. Üstelik çevre köylere zarar vermektedirler ve haklarında emir çıkarılmıştır.
§ 1701 tarihinde ise Danişmentli Türkmenlerine bağlı diğer boylar gibi Cevanşirlerin de Keçiborlu, Geyikler, Sandıklı ve Çölabat’a iskanı emredilmiştir. Bu zamanda Cevanşirler, şu obalara ayrılmıştı : Cihanşahlu, Çörekli, Hacılı ve Ocaklı. Önce mera ve tarlalar yetersiz diye iskana itiraz ettiler. Bunun üzerine tahrir yapıldı ve buna göre iskan için Hamit, Karahisarı Sahip sancakları mutasarrıflarına ve Kütahya mollası ile mütesellimine, Denizli, Geyikler, Kemerihamid, Urla, Şeyhli, Çarşanba, Lazkiye, Uluborlu, Burdur, Homa, Çölabat, Uşak, Baklan, Sandıklı ve Honaz kadılarına 1702 de emir gönderildi. Sonunda iskan yapıldı ve anılan bölgelerde yerleştiler. Fakat ertesi yıl (1703) Cevanşirlerin bir kısmı (diğer boylarla beraber) iskanı terk edip zulme başladı. 1708 yılına kadar süren devlet takibi sonucu bunlar sonunda kesin olarak yerleştiler. § Yerleştikleri köyler şunlardır : Horu (Akpınarlı), Nişir, Ayaklı, Babalar, Kolancık (Çölabat), Özçayır (Geyikler), Ortakça, Kızık ve Kızancık köyleri (Urla). Ayrıca Çörüklü obası Hallaçlu köyüne (Çöl-Abat), Hacılı obası Okçular, Haydarlı ve Kadılar (Çöl-Abat) ile Yayalar, Bambol ve Sayyad köylerine, Cihan-Şahlı obası Cudi, Beşir ve Berziği köylerine (Çöl-Abat), Ocaklı obası ise Şeyhkadın, Tokmaklı ve Kızılca köylerine (Çöl-Abat) yerleşmiştir. Bu esnada (1708) şekavete devam edip bölgeden kaçan bir grup Cevanşir’in (Kaşıkçı cemaatiyle birlikte), Niğde ve Kayseri civarına geldikleri anlaşılıyor. Onlar buralarda şu köylere de yerleştiler : Öyük, Yarlık, Koçak (Niğde’de), Çakırağıl, Karacaören (Kayseri - Bünyan’da), Millidere (Kayseri – Develi’de) köyleri.
§ Türkay, eserinde yerleştikleri yerleri şöyle göstermektedir. Adana, Aydın, Çöl-Abat, Danişmentli-i Kebir – Ankara, Dazkırı, Develi, Geyikler, Halep, Isparta, İzmir, Karaman Eyaleti, Keçiborlu, Kili ve Akkerman, Konya, Kütahya, Maraş Sancağı, Sandıklı, Saruhan, Teke, Yenişehir – Aydın.
100. Conalı Türkmenleri: Kuzugüdenli Türkmenlerinin bir süre bu ismi aldığı biliniyor. Akkışla Yöresine yerleşen Kuzugüdenlilerin boy beylerinden dolayı bir süre bu ismi aldıkları tahmin ediliyor. 1530 tarihinde Maraş Türkmenleri arasında Çonalı adını taşıyan bir oymağın bulunduğunu da biliyoruz.
101. Culah (Culak) Oymağı: Kayseri yöresine yerleşen bir Türkmen topluluğudur. Yerleştiği yöre bilinmemektedir.
102. Cuşlu Oymağı: Oğuzların Kınık boyuna mensup oldukları bilinen bu oba Develi’de meskun olarak gösterilmiştir. Osmanlı kayıtları yine özentisiz bir şekilde bu Oğuz obasına “Kürt Türkmeni” demektedir.
103. Cumalıoğlu Oymağı: Karataş Yörüklerinden olan oymak, Karataş’ta (İncesu) Kızılviran ve Karakilise mezralarında meskundur. 1520 yılında Kızılviran’da 17 hane nüfusları vardı.
Yorumlar