Musul ve çevresindeki yüzlerce köy, Erbil, Altunköprü, Kerkük ve çevresindeki köyler, Tazehurmatu, Tavuk, Tuzhurmatu ve çevresindeki Bayat Köyleri, Kifri, Karatepe, Hanekin, Kızlarbat (Sadiye), Karağan (Celevla) ve çevre köyleri, Şahraban (Mikdadiye), Bedre, Kazaniye ve Mendeli gibi il, ilçe, kasaba ve köyler;
Bağdat'ın yoğun olarak Karakol, Azamiye, Rağibe Hatun semtlerinde yaşıyan Türklerin nüfusu 300 bine yaklaşır.
Musul'un çevresindeki kırsal alanda yüzlerce Türk köyü vardır. Şebek oymağı, Sarılı ve diğer Türk aşiretlerinin yaşadığı Musul bölgesindeki köyler, yoğun biçimde Türk nüfusunu barındırır. Musul'un çevresinde yer alan önemli Türk köyleri: Abbasiye, Abzah, Akkoyun, Albek, Alireş, Alkuş, Arpacı (Arpaciye), Babıniyet, Ba'hamza, Basahra, Ba'şika, Baştutmaz, Ba'vize, Baybuğ, Bazvaya, Bedene, Bektaş, Besan, Bılavat, Bısatlı, Bi'rhallan, Cilevhan, Çinçi, Deraviş (Dervişler), Ebucerbu'a, Eskişehir, Fazılıye, Gazekân (Gazihan), Gökçeli, Hamdaniye, Haraba, Harabasultan, Havar,Haznebent, Haznetepe, Hıdır (ilyas), Horsabad, Isteh, Kadıköy (Kaziyye), Karakoyun, Karakuş, Karaşor, Karatepe, Karatepe Şebek, Karayatağ, Keberli, Kehriz, Kelek, Kelete, Kepresor, Kızfahre, Körgariban, Minara Şebek, Mişerfe (Müşerrefiye), Mahallebiye, Ortaharap, Ömergân (Ömerkân), Ömer Kayacı, Reşidiye, Rezzakıye, Selamiye, Seyyidler, Şebek, Şemsiyyat, Şennif, Şeyhemir, Şirehan (Aşağı ve Yukarı Şirehan), Tahrava, Telagub, Tercile, Tevfikiye, Tezharap, Tilyara, Toprakziyaret, Topzava, Verdek, Yarımca, Yengi Bısatlı, Zehrahatun, Zeynelabidin dir.
Musul'un 60 km. batısında yer alan Telafer, Irak'taki Türklerin yoğun biçimde yaşadığı en büyük ve en halis bir Türk ilçesidir. Telafer yöresinde bulunan Türk köylerinin başlıcaları şunlardır:Ağbuğa, Ağbulağ, Ağtepeler, Antallavi, Arpatepe, Avkenni (Efkenni), Azzotepesi, Buhur, Ceddu', Cegen Harabı, Ciheşler Tosnuğu, Cubara, Cuma, Çardağtepe, Çeti(y)liler Tarrı(Tar, tarla, tarrı, tarlası demektir), Damlamaca, Daşlıdere, Deveboynu (2 köy), Efkenni (Bucak merkezidir), Faka, Hamra, Harala, Harna, Irfî, Kırmızı, Kızılkuyyu (Kızılkuyu), Kızıl Tar, Körkuyyu, Kubbuk, Kuyyu (Kuyu), Malviren, Mıstah, Miççe ,Mahallebiye, Sanbar, Sec'a, Sopan (Sapan) Harabesi (arkeolojik sit alanıdır), Sualtı, Şeh (Şehy) İbrahim, Turmu, Üçtepeler (arkeolojik sit alanıdır), Viranşehir. Ayrıca Telafer'in batısında bulunan Sincar'ın güneyinde de Türk köyleri vardır. Bu köylerin en önemlileri arasında Meydankulu, Sibate, Sino ve Tellavi anılabilir.
Kerkük ilinin 1975 yılına kadarki idarî taksimatında 4 ilçe vardı. Bunlardan biri merkez ilçe olan Kerkük'tür. Kifri, Tuzhurmatu ve Çemçemal ise diğer üç ilçenin adlarıdır.Kerkük merkez ilçesine bağlı nahiyeler Karahasan, Şıvan, Altunköprü ve Havice'dir. Kifri'ye bağlı nahiyeler Karatepe, Şirvan ve Bebaz adları ile tanınır. Tuzhurmatu ilçesinin iki nahiyesi Tavuk ile Kadir kerem'dir. Çemçemal'ın nahiyeleri ise Ağçalar ve Sengav'dır.Yoğun Türk nüfusuna sahip olan Kerkük, Irak Türklerinin kalbi ve kültür merkezidir.Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin tamamı da Türk nüfusuna sahiptir. Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin belli başlıları şunlardır:Badava, Beşir, Bılava, Çardağlı, Göktepe, Ilıncak, Karaincir, Kızılyar, Kuştepe, Kümbetler, Leylan, Ömermenden, Tazehurmatu, Tercil, Tirkalan, Tirkeşkan, Tokmaklı, Topzava, Yahyava, Yayçı. (Bunların bir kısmı Bağdat yönetimi tarafından yıkılarak, Türkmen halkı başka yerlere sürülmüştür.)Tuzhurmatu ilçesinin Tavuk nahiyesi ve yakınındaki İmam Zeynelabidin köyü, halis birer Türk yerleşme merkezleridir. Tuzhurmatu da, Telafer'den sonra Irak'taki en önemli Türk ilçesi durumundadır. Bu ilçenin sınırları içinde yaşıayan Bayat boyunun oturduğu köyler, bölgedeki Türk nüfusunun önemli bir sahasını oluşturur. Bayat boyunun yaşadığı bu köylerin en önemlileri şunlardır: Abbud, Amirli (Emirli), Bastamlı, Biravcılı, Çardağlı, Hasadarlı, Karanaz, Muratlı (Süleymanbeg), Pîrahmetli, Şahseven, Yengice, Zengülü.Tarihi bir Türk ilçesi olan Kifri'ye bağlı Karatepe de önemli bir Türk nahiyesidir. Çoğu Bayat boyuna mensup olan bölgedeki Türk nüfusu, ayrıca o yörede bulunan köylerde yaşarlar. Bunların arasında konar-göçer hayatı sürdüren Aştöken, Birefekire, İlancı, Tatran ve Sındıç, ilgi çeken belli başlı Türk köyleridir.
iyale ilinin idari taksimatında yer alan 5 ilçe vardır. Bunlar Bakuba, Halis, Hanekin,Mendeli ve Şahraban (şimdiki adı Mikdadiye)'dir. Bu beş ilçenin hemen hemen hepsinde Türk nüfusu olarak karşımıza çıkar. Ayrıca bu ilçelere bağlı Türk kasabaları vardır. Bu kasabalar arasında Bakuba'yşa bağlı Kazaniye; Halis'e bağlı Mansuriyet Çebel: Hanekin'e bağlı merkez Hanekin, Karağan (Celevla), Kızlarbat (Sadiye), Koratu ve Meydan; Mendili'ye bağlı Kazaniye ve Beledruz; Şahraban (Mikdadiye) ilçesinin aynı adı taşıyan merkez nahiyesi, Türk yerleşimlerinin önemli birer merkezi sayılır. Bu arada bölgede yer alan Bacalan, Bahruz, Deliabbas, İbrahim Semin, Karacıva, Karaulus ve Kenaniye adlı kasabalarda da Türk nüfusu yaşar.
Türklerin aralıklı olarak geliş ve yerleşmeleri sonucu, Irak'ta önemli ve büyük bir Türk varlığı ortaya çıkmıştır. Abbasi döneminde bir Türk kolonisi olarak, henüz bölgede yerleşik bir düzen içinde varlık göstermeyen Türkler, Abbasi ordusunda görev yapmışlardır. Irak'a ilk olarak gelen bu Türkler, çeşitli boy ve oymaklara mensuptular. Bunların isimlerinden ve lakaplarından hangi Türk boyuna aid oldukları kolayca tesbit edilebiliyor. Mesela İbni Kayıglıg'ın Kayığlı; Kıbcakhî'nin Kıpçaklı; Khallukhî'nin Karluklu; İbni Azgiş'in Azgışoğlu ve İbni Yemak'ın Yemakoğlu olduğunu anlamak mümkündür. Bunların bazılarının Oğuzlardan ve diğerlerinin de, örnek olarak Beni Tulun (Tulunoğulları)'un Tokuzoğuz'lardan oldukları, dikkatlice incelendiği takdirde kolayca anlaşılır. Eski yazıda Arap imlasına göre değişik biçimlerde okunmaları mümkün olan birçok Türk adının, bu bakımdan zaman zaman İranlı veya başka kökenli olmaları düşüncesini uyandırmıştır. Bunun gibi Afşin, Sacoğulları, Kara Buğra ve Büyük Buğra gibi Türk kökenli birçok komutanın varlığı ortaya çıkmaktadır. Abbasi halifelerinin hizmetindeki orduda, bazı Türk boylarının büyük sayılarda temsil edildikleri de görülmektedir. Bunların başında al-İvaiye yani Oğuzların Yıva boyu ile Hazarlar ve Halac oymakları gelmektedir. Akkoyunlular da başlıca Pürnek ve Musullu boylarına dayanmışlardır. Bu iki önemli boyu Hamza-Hacılu, Kara-Hacılu, Emîrlu, İzzeddin-Hacılu gibi ikinci derecede boylar takip etmekte idi.
Bağdat'ın yoğun olarak Karakol, Azamiye, Rağibe Hatun semtlerinde yaşıyan Türklerin nüfusu 300 bine yaklaşır.
Musul'un çevresindeki kırsal alanda yüzlerce Türk köyü vardır. Şebek oymağı, Sarılı ve diğer Türk aşiretlerinin yaşadığı Musul bölgesindeki köyler, yoğun biçimde Türk nüfusunu barındırır. Musul'un çevresinde yer alan önemli Türk köyleri: Abbasiye, Abzah, Akkoyun, Albek, Alireş, Alkuş, Arpacı (Arpaciye), Babıniyet, Ba'hamza, Basahra, Ba'şika, Baştutmaz, Ba'vize, Baybuğ, Bazvaya, Bedene, Bektaş, Besan, Bılavat, Bısatlı, Bi'rhallan, Cilevhan, Çinçi, Deraviş (Dervişler), Ebucerbu'a, Eskişehir, Fazılıye, Gazekân (Gazihan), Gökçeli, Hamdaniye, Haraba, Harabasultan, Havar,Haznebent, Haznetepe, Hıdır (ilyas), Horsabad, Isteh, Kadıköy (Kaziyye), Karakoyun, Karakuş, Karaşor, Karatepe, Karatepe Şebek, Karayatağ, Keberli, Kehriz, Kelek, Kelete, Kepresor, Kızfahre, Körgariban, Minara Şebek, Mişerfe (Müşerrefiye), Mahallebiye, Ortaharap, Ömergân (Ömerkân), Ömer Kayacı, Reşidiye, Rezzakıye, Selamiye, Seyyidler, Şebek, Şemsiyyat, Şennif, Şeyhemir, Şirehan (Aşağı ve Yukarı Şirehan), Tahrava, Telagub, Tercile, Tevfikiye, Tezharap, Tilyara, Toprakziyaret, Topzava, Verdek, Yarımca, Yengi Bısatlı, Zehrahatun, Zeynelabidin dir.
Musul'un 60 km. batısında yer alan Telafer, Irak'taki Türklerin yoğun biçimde yaşadığı en büyük ve en halis bir Türk ilçesidir. Telafer yöresinde bulunan Türk köylerinin başlıcaları şunlardır:Ağbuğa, Ağbulağ, Ağtepeler, Antallavi, Arpatepe, Avkenni (Efkenni), Azzotepesi, Buhur, Ceddu', Cegen Harabı, Ciheşler Tosnuğu, Cubara, Cuma, Çardağtepe, Çeti(y)liler Tarrı(Tar, tarla, tarrı, tarlası demektir), Damlamaca, Daşlıdere, Deveboynu (2 köy), Efkenni (Bucak merkezidir), Faka, Hamra, Harala, Harna, Irfî, Kırmızı, Kızılkuyyu (Kızılkuyu), Kızıl Tar, Körkuyyu, Kubbuk, Kuyyu (Kuyu), Malviren, Mıstah, Miççe ,Mahallebiye, Sanbar, Sec'a, Sopan (Sapan) Harabesi (arkeolojik sit alanıdır), Sualtı, Şeh (Şehy) İbrahim, Turmu, Üçtepeler (arkeolojik sit alanıdır), Viranşehir. Ayrıca Telafer'in batısında bulunan Sincar'ın güneyinde de Türk köyleri vardır. Bu köylerin en önemlileri arasında Meydankulu, Sibate, Sino ve Tellavi anılabilir.
Kerkük ilinin 1975 yılına kadarki idarî taksimatında 4 ilçe vardı. Bunlardan biri merkez ilçe olan Kerkük'tür. Kifri, Tuzhurmatu ve Çemçemal ise diğer üç ilçenin adlarıdır.Kerkük merkez ilçesine bağlı nahiyeler Karahasan, Şıvan, Altunköprü ve Havice'dir. Kifri'ye bağlı nahiyeler Karatepe, Şirvan ve Bebaz adları ile tanınır. Tuzhurmatu ilçesinin iki nahiyesi Tavuk ile Kadir kerem'dir. Çemçemal'ın nahiyeleri ise Ağçalar ve Sengav'dır.Yoğun Türk nüfusuna sahip olan Kerkük, Irak Türklerinin kalbi ve kültür merkezidir.Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin tamamı da Türk nüfusuna sahiptir. Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin belli başlıları şunlardır:Badava, Beşir, Bılava, Çardağlı, Göktepe, Ilıncak, Karaincir, Kızılyar, Kuştepe, Kümbetler, Leylan, Ömermenden, Tazehurmatu, Tercil, Tirkalan, Tirkeşkan, Tokmaklı, Topzava, Yahyava, Yayçı. (Bunların bir kısmı Bağdat yönetimi tarafından yıkılarak, Türkmen halkı başka yerlere sürülmüştür.)Tuzhurmatu ilçesinin Tavuk nahiyesi ve yakınındaki İmam Zeynelabidin köyü, halis birer Türk yerleşme merkezleridir. Tuzhurmatu da, Telafer'den sonra Irak'taki en önemli Türk ilçesi durumundadır. Bu ilçenin sınırları içinde yaşıayan Bayat boyunun oturduğu köyler, bölgedeki Türk nüfusunun önemli bir sahasını oluşturur. Bayat boyunun yaşadığı bu köylerin en önemlileri şunlardır: Abbud, Amirli (Emirli), Bastamlı, Biravcılı, Çardağlı, Hasadarlı, Karanaz, Muratlı (Süleymanbeg), Pîrahmetli, Şahseven, Yengice, Zengülü.Tarihi bir Türk ilçesi olan Kifri'ye bağlı Karatepe de önemli bir Türk nahiyesidir. Çoğu Bayat boyuna mensup olan bölgedeki Türk nüfusu, ayrıca o yörede bulunan köylerde yaşarlar. Bunların arasında konar-göçer hayatı sürdüren Aştöken, Birefekire, İlancı, Tatran ve Sındıç, ilgi çeken belli başlı Türk köyleridir.
iyale ilinin idari taksimatında yer alan 5 ilçe vardır. Bunlar Bakuba, Halis, Hanekin,Mendeli ve Şahraban (şimdiki adı Mikdadiye)'dir. Bu beş ilçenin hemen hemen hepsinde Türk nüfusu olarak karşımıza çıkar. Ayrıca bu ilçelere bağlı Türk kasabaları vardır. Bu kasabalar arasında Bakuba'yşa bağlı Kazaniye; Halis'e bağlı Mansuriyet Çebel: Hanekin'e bağlı merkez Hanekin, Karağan (Celevla), Kızlarbat (Sadiye), Koratu ve Meydan; Mendili'ye bağlı Kazaniye ve Beledruz; Şahraban (Mikdadiye) ilçesinin aynı adı taşıyan merkez nahiyesi, Türk yerleşimlerinin önemli birer merkezi sayılır. Bu arada bölgede yer alan Bacalan, Bahruz, Deliabbas, İbrahim Semin, Karacıva, Karaulus ve Kenaniye adlı kasabalarda da Türk nüfusu yaşar.
Türklerin aralıklı olarak geliş ve yerleşmeleri sonucu, Irak'ta önemli ve büyük bir Türk varlığı ortaya çıkmıştır. Abbasi döneminde bir Türk kolonisi olarak, henüz bölgede yerleşik bir düzen içinde varlık göstermeyen Türkler, Abbasi ordusunda görev yapmışlardır. Irak'a ilk olarak gelen bu Türkler, çeşitli boy ve oymaklara mensuptular. Bunların isimlerinden ve lakaplarından hangi Türk boyuna aid oldukları kolayca tesbit edilebiliyor. Mesela İbni Kayıglıg'ın Kayığlı; Kıbcakhî'nin Kıpçaklı; Khallukhî'nin Karluklu; İbni Azgiş'in Azgışoğlu ve İbni Yemak'ın Yemakoğlu olduğunu anlamak mümkündür. Bunların bazılarının Oğuzlardan ve diğerlerinin de, örnek olarak Beni Tulun (Tulunoğulları)'un Tokuzoğuz'lardan oldukları, dikkatlice incelendiği takdirde kolayca anlaşılır. Eski yazıda Arap imlasına göre değişik biçimlerde okunmaları mümkün olan birçok Türk adının, bu bakımdan zaman zaman İranlı veya başka kökenli olmaları düşüncesini uyandırmıştır. Bunun gibi Afşin, Sacoğulları, Kara Buğra ve Büyük Buğra gibi Türk kökenli birçok komutanın varlığı ortaya çıkmaktadır. Abbasi halifelerinin hizmetindeki orduda, bazı Türk boylarının büyük sayılarda temsil edildikleri de görülmektedir. Bunların başında al-İvaiye yani Oğuzların Yıva boyu ile Hazarlar ve Halac oymakları gelmektedir. Akkoyunlular da başlıca Pürnek ve Musullu boylarına dayanmışlardır. Bu iki önemli boyu Hamza-Hacılu, Kara-Hacılu, Emîrlu, İzzeddin-Hacılu gibi ikinci derecede boylar takip etmekte idi.
Yorumlar