S.Burhanettin AKBAŞ
Kayseri Yörükleri tabiri ile, Osmanlı kayıtlarında Kayseri şehir merkezine ve şehre yakın olan civar köylere yerleşen Yörük-Türkmenler kastediliyor. Aslında Kayseri gibi Selçuklu öncesi Danişmentlilerce fethedilmiş bir şehrin ilk Türk sakinleri hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz.Melik Mehmet Gazi’nin Kayseri’de Cami-i Kebir (Sultan Camii) gibi önemli bir eseri inşa etmesinden sonra, bu cami ve civarına Türk mahallelerinin kurulduğu ve mahalle adlarının da, Türklerde adet olduğu üzere, o topluluğun boy beyinin ya da ileri gelenlerinin adını taşımaya başladığını düşünüyoruz.Bazen de Türkmen obasının adı, mahalleye verilmiş olabiliyor.
13. yüzyılın ortalarında Kayseri şehri, Moğollar tarafından taş üstünde taş kalmayacak şekilde yıkılıp yakıldı.Moğolların kentin Türk ahalisine reva gördükleri bu büyük katliam neticesinde, Müneccimbaşı’na göre Kayseri vahşi hayvanların kol gezdiği bir yer oldu. 14. yüzyıla gelindiğinde Kayseri’nin toparlanmaya başladığını, şehrin yeniden imar edildiği, Kale’nin onarıldığı ve şehrin etrafını benek benek Türkmen boylarının sardığı gözleniyor. Ayrıca şehre yerleşen Uygur soyundan insanlar da vardı ve şehirde Tac-ı Kızıl gibi bir mahalle kurdukları gibi, başta Erkilet havalisi olmak üzere onların kurdukları vakıflara aitti. Eretna adıyla kurdukları beylik şüphesiz ki gücünü Kayseri’ye ve civarına yerleşen Uygurlardan alıyordu. Kadı Burhanettin döneminde Salur boyuna mensup Türkmenlerin Kayseri’de oldukça etkili olduklarını görüyoruz. Özellikle aynı dönemde Kayseri’de etkili olan Türkmen oymağı Ömerli/Ömeroğlu kabilesi ile Kadı Burhanettin’in başında bulunduğu Salur boyuna mensup Türkmenlerin Kayseri’de birbirleriyle güç yarışına girdiklerini görüyoruz.
Bir taraftan Karamanlılarla Dulkadirliler gibi iki Türkmen beyliğinin arasında kalan Kayseri, bu çekişmeleri uzun bir dönem yaşarken 1500’lü yıllardan itibaren kayıtlarda görüldüğü üzere Oğuz boylarının büyük bir bölümünü barındırmaya başlamıştır. İsimlerine şahit olduğumuz Kınık, Kızık, Kayı, Avşar, Yüreğil, Eymir, Peçenek, Dodurga, Karaevli, Yıva, İğdir, Bayat, Döğer, Salur, Yazır gibi boy adları köy adlarında, mezralarda ve diğer yer adlarında net bir şekilde görülmektedir.
Kayseri’nin bu devirde mahallelerinin büyük ölçüde Türkmen boylarını ve boy beylerinin adlarıyla şekillendiğini görmekteyiz. Lakin Kayseri’nin mahallelerine adlarını veren Türkmen oymaklarıyla işi sınırlı tutamayız. Çünkü, mahallelere yerleşen farklı Türkmen topluluklarından insanlar vardır da ve bunların varlıkları da kayıtlarda ifade edilmiştir. Hatta Türkmen obalarının adları öyle etkili olmuştur ki, bugün dahi, aradan bunca sene geçmesine rağmen, o günkü obaların adları bugün aile adı olarak yaşamaktadır. Bu ilginç ve hoş bulduğum durumu göstermek için farklı zamanları içeren iki tablo hazırladım. Bu tablolara bakıldığında Kayseri ve yakın çevresindeki Türkmen obaları takip edilebilecektir.
KAYSERİ YÖRÜKLERİ (16. yüzyıl, Kayseri ve yakın çevresini içine alır)
Oymağın adı
Açıklama
Yer
Ağalık, Ağalı, Ağalar
Dukadirli Türkmenlerinden
Kayseri Ağcakoyunlu, Akçakoyunlu
Dulkadirli’den
Ağcalu
Bayat boyundan oldukları biliniyor. Maraş’ta, Yozgat’ta ve Bünyan’da bu oymağın bulunduğunu biliyoruz. Dulkadirli Türkmenlerinden...
Akin
Kelime Ağın ya da Ağ İn şeklinde de okunabilir. Erciyes dağında ve Develi’de de bu isimde bir oba vardı.
Alagöz
Bu isimde Kayseri’de bir köy mevcuttu. Alagözleri bazı kaynaklar Moğol bakiyesi kabul ediyorlar.
Ali Bey
Dulkadirli
Ali Bey Hacılı
Dulkadirli
Amil
Argun, Arguncuk
Kocasinan’da bugün büyük bir semtin adı
Arsız
Atmalı
Avşar
Ayvaz Hacılı, İvaz Hacılı
Avşar boyundan
Bacıoğlu
Bahadır Hacılı
Erciyes Dağı, Hisarcık
Balaklu, Balanlu
Baldöktü
Aynı adla bir mahalle mevcuttu.
Bali Hacılı
Barak
Başladık
Erciyes Dağı
Bayat, Bayatlı, Bayatlar
Bu ismi taşıyan aileler bugün de vardır.
Bektaş, Bektaşoğlu
Aynı adla Kayseri’de mahalle vardı. Bektaşlı oymağı Kızılırmak boylarında, Develi, Zamantı ve Tomarza’da da görüldü.
Belgi
Beratlı
Bezircili
Yazır boyundan geliyorlar. İncesu hattından dağılarak Kayseri, Germir ve Bünyan’a kadar dağıldılar.
Bostanlı
Kızılırmak boylarında da görüldüler
Bozatlı
Bozatlı ismiyle önceleri bir nahiyede bulunan Oturaklı Kızıklı obaları bu ismi almışlardı. Bu nahiye, daha sonra Kayseri ile birleşerek, Kayseri’nin Bozatlı Mahallesini oluşturdular.
Bozdoğan, Bozdoğan Kerimoğlu
Bozdoğan Yörüklerinin adını taşıyan bu oba, Kadı Burhanettin’in hizmetine giren ve güvenini kazanan Bozdoğanlılar da olabilir.
Bulamas
Büyük Selmanlı
Selmalılar, Dulkadirli Türkmenlerinden olup asıl mekanları Zamantı idi. Zamantı’dan gelip Kayseri’de bir mahalle kurmuş olmalılar.
Cağa
Ceceli
Cecelilerin asıl yurtları Maraş ve sonra da Zamantı oldu. Sonra da şehre yerleşmiş olmalılar.
Cerit
Ceritler, Beydili boyundan olup daha sonraki yüzyıllarda da Kayseri’ye iskanları sürdü.
Cılgalı, Çulgalı, Çulhalı
Cırlavuk
Dulkadirli topluluğudur. Bu isme Maraş topraklarında da rastlanıyor.
Çağırtkanlı, Çağırkanlı
Kayseri Ağzında bu isim bugün Çığırganlı şekline dönmüş.
Culak
Çakırlı
Çaparlı/Çapanlı
Kızılırmak boylarında görülen bu oymak, daha sonra Kayseri şehir merkezinde de görüldü.
Çarıklı
Cırlavuk’a yerleştiği sanılıyor.
Çavundur
Bu isim zamanla Çandır’a dönüşmüş olmalı. Çandır, Kayseri’nin eski bir mahallesinin adıdır.
Çavuşlar
Hacılar ve Kayseri
Çöplü, Coplu
Avşar boyundan oldukları biliniyor. İncesu taraflarında görüldüler. 16. yüzyılda Kayseri’ye yerleşmiş olmalılar
Çobanlı
Dulkadirli oymağı. Osmanlı kaydında bu oymağın Maraş’ta değil de “Kayseriyye”de oturduğu özellikle söyleniyor. Tomarza tarafında da bu isimle bir oymak görüldü
Dadağı
Aynı isimle bir köyü Kayseri’de kurmuşlar.
Danişmentli
16. yüzyılda Kayseri’de görülen bu oba, daha sonra kendi isimleriyle bir mahalle kurmuşlardır.
Dede İbdan
Deveci
Deveciler Mahallesi bu obanın adını taşıyor.
Dodur, Dodurga
Sonraki yüzyıllarda aynı adla bir mahalle vardır.
Dündar
Dündarlılar Kayseri’de bir mahalle kurmuşlardır. Bugün Develi tarafında da Dündarlı oymağı mevcuttur.
Emir, Emirhanlı, Emirli, Emerli
Belki de Eymir adından kısalmıştır.
Erikli, Herikli
Bu isim Kayseri yakınlarındaki Erikli mevki ile ilgili de olabilir. Yeşilyurt köyü yakınlarındaki Erikli köyü bugün mesire yeri olarak biliniyor. Bu isminde Türkmen oymağı Herikli’den geldiği sanılıyor.
Erkekli
Esebli, Esbili
Esenli, Esinli, Eşinli
Etyemez
Evlad-ı Tutak
Kayseri’de bir mahalle Tutak adını taşıyordu.
Gedik Hüseyinli
Gedikli
Genşen
Gigili
Gögercinli
Gök Ali Oğlu
Gökçe, Gökçe Oba
Gömeç, Kömeç
Gömeç, Kayseri yakınlarında bir yerleşim yeri olarak bugün de vardır; ancak Kayseri’de bu oymaktan birçok insanın yaşadığı da anlaşılıyor
Gözübağlı
Gül
Erciyes dağında görüldü, yerleştikleri yer bilinmiyor.
Gülük
Kayseri’nin en eski mahallelerinden birinin adıdır.
Günceli Bayatı
Aslında bu adın Genceli olması gerekir. Gence Azerbaycan’da bir Türk şehrinin adıdır.
Gündüz, Günyüz
Hacabanlı, Hacavanlı
Hacı Bayramlı
Hacı Bayramlılar Kayseri’de geniş bir Türkmen oymağıdır. Kayseri şehir merkezinde bulunmaları da normaldir.
Hacı Kılıç
Bu isim belki de Türkmenlerin Kılıçlı obasıyla ilgilidir.
Hacı Mansur
Hacı İvazlı
Hacı Yaycı
Hacı Bağı, Hacı Baki
Halaçlu
Halaç ve Kalaç adları bu ismin çeşitlenmesi olarak görülüyor. Böyle bir Türkmen obasının Kayseri’de bulunması sonucu daha sonraki tarihlerde aynı adla bir mahalle de görülecektir
Harameyn
Harmandalı, Harbendeli
Hasan Alp, Hasan Arpa
Bugünkü Hasanarapa köyünü kurdukları anlaşılıyor.
Hasancı
Hasancı köyü kurmuşlardır.
Hasayinli, Hüseyinli
Kendi adlarını taşıyan bir mahalle vardır Kayseri’de. Hasayinli adı zamanla Hasinli biçimine de dönüşmüştür.
Hasenanlı, Hasanlı
Hasbekli
Eski bir isim olmalı. Bu adla Kayseri’de bir mahalle vardır.
Haydar Kethüda
Helük
Herekli, Herekçi
Hıdırlı
Hırka
Hırka köyüne isimlerini vermişlerdir.
Hızır Bey
Hün, Hük
Bu ilginç isim Hun/ Hün/ Hük biçiminde okunabiliyor.
İmli
İnce, İnce Balı, Hacı Bayram
Hacı Bayram oymağının İnce adıyla anıldığı da görülüyor.
İsalı
İsa mahallesini de bu Türkmen oymağı kurmuş olmalı.
İslamlu
Kocasinan ilçesinin büyük bölümü
İvaz Hacılı
Ayvaz Hacı, İvaz Hacı, Hacı İvaz gibi çeşitlenen bu isim hep aynı oymağı anlatıyor. Avşar boyuna mensuplar ve İncesu ile Develi hattında görüldükleri gibi, Kayseri’de de bir mahalle kurmuşlar.
Kadılı, Kadılar
Kadılar, Zamantının en ünlü oymaklarından biri idi. Kayseri şehir merkezine de yerleştikleri anlaşılıyor. Dulkadirli Türkmenlerinden...
Kalaç
Bu isim zamanla Halaç biçimine dönüşmüş.
Kara Sökmenli
Hisarcık, Dulkadirli Türkmenlerinden olan bu oymak Hisarcık’ın kurcularından olmalı.
Kara Türkoğlu
Kayseri
Karabulaklı
Kayseri
Karaca
Kayseri
Karaca Kürt
Kayseri, aslında Karaca Kürtler Kayseri’nin birçok bölgesinde varlar. Ankara dolaylarından Kayseri’ye gelmişler. Özbeöz bir Türkmen oymağıdır. Bozulus Türkmenlerinin bir bölümünü oluşturur.
Karacakoğlu
Kayseri
Karacalu
Kayseri,
Karafakılı
Kayseri, Hamurcu oymağından geliyor olmalılar ki Kayseri’de Hamurcu mahallesinde yaşıyorlardı. Hamurcular da İncesu taraflarından gelip Kayseri’ye yerleşen bir Türkmen oymağı idi.
Kara Hasanlı
Erciyes Dağı, Ceritlerden
Kara Keçili
Kara Keçililer Kayseri’de kendi adlarıyla bir mahalle kurmuşlardı. Oğuzların Kayı boyundan geliyorlar.
Kara Kiliseli
Kara Köprülü
Karasu
Kayseri’deki Karasu deresi adını bu oymaktan alıyor olmalı ya da bunun tersi söz konusudur.
Kayacılı, Kayacalı
Kayseri
Karmad, Karpat
Kayseri merkez
Kayı
Kayseri, Mimarsinan, Hacılar
Kayra, Kayır, Kayırhan
Kermelik
Keykeş, Kenkeş, Kengeş
Kengeş, Uygurcada “meclis, toplanılan yer” manasına gelmektedir.
Kıcılı, Kıcıklı
Kılavuzlu
Kınık
Kayseri’de o tarihte iki farklı Yazı Kınık mezraının bulunması tesadüfi olmasa gerek...
Kıranartlı
Kayseri’nin Kıranardı beldesine adını veren bu Türkmen oymağından insanların şehir merkezine yerleştikleri de anlaşılıyor.
Kırbeşe
Koçgiri
Konkalı, Kongalı
Konuklar
Kayseri’de kendi isimlerini taşıyan bir mahalleleri vardır.
Korkutlu
Kozanlı, Kozanoğlu
Kozcağız
Kömeç, Gömeç
Bu adla bir yerleşim yeri olduğu gibi bu oymağın şehre yerleştikleri anlaşılıyor.
Köse Danişment
Kayseri’de aynı adla bir mahalle kurmuşlardır.
Köseli, Köseoğlu
Kulu, Kululu
Kumarlu
Dulkadirli Türkmenlerindendir.
Kuzkız, Kırgız
Kürt Mihmatlu
Kürt Pendek
Kütlü, Kürtlü
Lekvanik
Makberli
Manavaklı
Bunlar da eski bir bakiye olmalı. Orta Asya’da tarımla uğraşan Türkmenlere “Manav” dendiğine göre, bu ismin değeri daha iyi anlaşılır.
Maracaklı, Maracak Oğlu
Bu isim bazen Karacak diye de okunuyor. Talas- Kayseri arasında bir Türkmen obası idi.
Mehmet bin Ramazan
Boy beylerinin adı olmalı.
Mekes
Memiler, Emmiler
Bu isimde bir köy var.
Molla Hacılı
Bu isimde de bir köy mevcuttur.
Muinoğlu
Musa Hacılı, Musacalı
Musa Hacılılar, Kayseri’nin Yahyalı, Yeşilhisar hattında oturuyorlardı. Kayseri’ye de geldikleri anlaşılıyor.
Müeyyedoğlu
Nazeli, Nazelli
Oturak Kızıklı
Bozatlı nahiyesini kumuşlar ve daha sonra Kayseri genişleyince şehirle birleşip Bozatlı mahallesini meydana getirmişlerdir.
Öbek
Paşalı
Zamantı’nın Dulkadirli soyundan gelen oymaklarından biridir.
Recepli
Avşar boyunun en güçlü kollarından biridir.
Rişvanlı
Beydili boyundan...
Sadıklar, Sadık Hacılı
Sandırlı, Santırlı
Saraçlı
Sarı Danişmentli
Kayseri’de Danişment adını taşıyan mahalle bu oymakla ilgili olsa gerektir
Sarı Tecirli
Tecirler, Ceritlerden olup Beydili boyundandır.
Savcı Hacılı
İslamlu Yörüklerinden
Seçen
Seğeniç
Kayseri, Talas
Selimli
Kayseri merkez, Talas, Tomarza
Selmanlı, Selmanoğlu
Kayseri merkez, Zamantı, Irmak Kenarı
Selvi, Şeyhli
Kayseri merkez, Develi, İncesu
Sivas İlbeğli
İlbeyliler Bünyan, Amarat ve Sivas-Kayseri hattında idiler. Şehir merkezine de yerleşmeleri akla uygun geliyor.
Silsüpür
Sincanlı
Kayseri
Sis
Kayseri merkez, Sis, Adana’nın Kozan ilçesinin eski adını aldığına göre bu bölgeden gelip Kayseri’de Sisliyan (Sisliler) mahallesini kurmuş olmalılar.
Sivli
Sosun
Erciyes dağı, Orta Kavak köyünün eski adı Sosun idi.
Söylemezli, Sarı Selmanlı Kaya
Kayseri, Selamlılar Zamantı’dan gelip Kayseri’de bir mahalle kurmuşlardı. Onlardan bir oymak olmalı.
Suculu
Kayseri
Süleymanlı
Zamantı’nın Türkmen oymaklarından biriydi. Şehir merkezinde de oldukları anlaşılıyor.
Şam Bayatı
Kayseri’de Bayat ismi taşıyan sülaleler bu oymaktan adını alıyor olmalı.
Şark Çağırtkanlı
Kayseri’de bunlara sonradan Çığırkan adı verilmiş, Doğudan gelen ünlü bir Türkmen oymağıdır.
Şarklı, Kara Şarklı
Şark Çağırtkanlı ile aynıdır.
Şerefli
Pınarbaşı ilçesinde bulunan Dulkadirli soyundan Eşrefli ya da şerefli adı verilen Türkmen oymağıdır. Kayseri’de şehir merkezinde de oldukları anlaşılıyor.
Şirvanlı
Dulkadirlilerden...
Tabanlı
Dulkadirlilerden...
Taşlıoğlu
Zamantı oymaklarından biridir.
Turtulu, Durdulu
Tutak, Tutakoğlu
Tutak mahallesini kurduklarını düşünebiliriz.
Türge, Türke
Ulu Bürüngüz
Bu isimde Bünyan’ın bir köyü de vardır.
Üreğir, Yüreğir
Bu isimde bir köy Karakaya kasabası yakınlarındadır.
Veled-i Döğer
Veled-i Hasbek
Hasbek mahallesi onların adını taşıyor.
Yabanlı, Evlad-ı Yaban
Varsak
Kayseri’de Varsak isimli bir mahalle kurmuşlardır.
Yamaçoğlu, Evlad-ı Yamaç
Yamaçlı, Talas ilçesine bağlı bir köydür.
Yahyalı Mustafa Bey
Yahyalıdan geldikleri anlaşılıyor.
Yahyalı Bölüğü
Bu da öyle...
Yaranlı
Yazır
Kayseri’de Yazırların merkezi İncesu ilçesi idi. Kayseri’de de Hisarcık’ta Yazırlara rastlandı. Bu ismi taşıyan köyler de mevcuttu.
Yeğencikler
Zamantı’dan gelmiş olmalılar.
Yeğin İlhan
Kayseri Yörükleri tabiri ile, Osmanlı kayıtlarında Kayseri şehir merkezine ve şehre yakın olan civar köylere yerleşen Yörük-Türkmenler kastediliyor. Aslında Kayseri gibi Selçuklu öncesi Danişmentlilerce fethedilmiş bir şehrin ilk Türk sakinleri hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz.Melik Mehmet Gazi’nin Kayseri’de Cami-i Kebir (Sultan Camii) gibi önemli bir eseri inşa etmesinden sonra, bu cami ve civarına Türk mahallelerinin kurulduğu ve mahalle adlarının da, Türklerde adet olduğu üzere, o topluluğun boy beyinin ya da ileri gelenlerinin adını taşımaya başladığını düşünüyoruz.Bazen de Türkmen obasının adı, mahalleye verilmiş olabiliyor.
13. yüzyılın ortalarında Kayseri şehri, Moğollar tarafından taş üstünde taş kalmayacak şekilde yıkılıp yakıldı.Moğolların kentin Türk ahalisine reva gördükleri bu büyük katliam neticesinde, Müneccimbaşı’na göre Kayseri vahşi hayvanların kol gezdiği bir yer oldu. 14. yüzyıla gelindiğinde Kayseri’nin toparlanmaya başladığını, şehrin yeniden imar edildiği, Kale’nin onarıldığı ve şehrin etrafını benek benek Türkmen boylarının sardığı gözleniyor. Ayrıca şehre yerleşen Uygur soyundan insanlar da vardı ve şehirde Tac-ı Kızıl gibi bir mahalle kurdukları gibi, başta Erkilet havalisi olmak üzere onların kurdukları vakıflara aitti. Eretna adıyla kurdukları beylik şüphesiz ki gücünü Kayseri’ye ve civarına yerleşen Uygurlardan alıyordu. Kadı Burhanettin döneminde Salur boyuna mensup Türkmenlerin Kayseri’de oldukça etkili olduklarını görüyoruz. Özellikle aynı dönemde Kayseri’de etkili olan Türkmen oymağı Ömerli/Ömeroğlu kabilesi ile Kadı Burhanettin’in başında bulunduğu Salur boyuna mensup Türkmenlerin Kayseri’de birbirleriyle güç yarışına girdiklerini görüyoruz.
Bir taraftan Karamanlılarla Dulkadirliler gibi iki Türkmen beyliğinin arasında kalan Kayseri, bu çekişmeleri uzun bir dönem yaşarken 1500’lü yıllardan itibaren kayıtlarda görüldüğü üzere Oğuz boylarının büyük bir bölümünü barındırmaya başlamıştır. İsimlerine şahit olduğumuz Kınık, Kızık, Kayı, Avşar, Yüreğil, Eymir, Peçenek, Dodurga, Karaevli, Yıva, İğdir, Bayat, Döğer, Salur, Yazır gibi boy adları köy adlarında, mezralarda ve diğer yer adlarında net bir şekilde görülmektedir.
Kayseri’nin bu devirde mahallelerinin büyük ölçüde Türkmen boylarını ve boy beylerinin adlarıyla şekillendiğini görmekteyiz. Lakin Kayseri’nin mahallelerine adlarını veren Türkmen oymaklarıyla işi sınırlı tutamayız. Çünkü, mahallelere yerleşen farklı Türkmen topluluklarından insanlar vardır da ve bunların varlıkları da kayıtlarda ifade edilmiştir. Hatta Türkmen obalarının adları öyle etkili olmuştur ki, bugün dahi, aradan bunca sene geçmesine rağmen, o günkü obaların adları bugün aile adı olarak yaşamaktadır. Bu ilginç ve hoş bulduğum durumu göstermek için farklı zamanları içeren iki tablo hazırladım. Bu tablolara bakıldığında Kayseri ve yakın çevresindeki Türkmen obaları takip edilebilecektir.
KAYSERİ YÖRÜKLERİ (16. yüzyıl, Kayseri ve yakın çevresini içine alır)
Oymağın adı
Açıklama
Yer
Ağalık, Ağalı, Ağalar
Dukadirli Türkmenlerinden
Kayseri Ağcakoyunlu, Akçakoyunlu
Dulkadirli’den
Ağcalu
Bayat boyundan oldukları biliniyor. Maraş’ta, Yozgat’ta ve Bünyan’da bu oymağın bulunduğunu biliyoruz. Dulkadirli Türkmenlerinden...
Akin
Kelime Ağın ya da Ağ İn şeklinde de okunabilir. Erciyes dağında ve Develi’de de bu isimde bir oba vardı.
Alagöz
Bu isimde Kayseri’de bir köy mevcuttu. Alagözleri bazı kaynaklar Moğol bakiyesi kabul ediyorlar.
Ali Bey
Dulkadirli
Ali Bey Hacılı
Dulkadirli
Amil
Argun, Arguncuk
Kocasinan’da bugün büyük bir semtin adı
Arsız
Atmalı
Avşar
Ayvaz Hacılı, İvaz Hacılı
Avşar boyundan
Bacıoğlu
Bahadır Hacılı
Erciyes Dağı, Hisarcık
Balaklu, Balanlu
Baldöktü
Aynı adla bir mahalle mevcuttu.
Bali Hacılı
Barak
Başladık
Erciyes Dağı
Bayat, Bayatlı, Bayatlar
Bu ismi taşıyan aileler bugün de vardır.
Bektaş, Bektaşoğlu
Aynı adla Kayseri’de mahalle vardı. Bektaşlı oymağı Kızılırmak boylarında, Develi, Zamantı ve Tomarza’da da görüldü.
Belgi
Beratlı
Bezircili
Yazır boyundan geliyorlar. İncesu hattından dağılarak Kayseri, Germir ve Bünyan’a kadar dağıldılar.
Bostanlı
Kızılırmak boylarında da görüldüler
Bozatlı
Bozatlı ismiyle önceleri bir nahiyede bulunan Oturaklı Kızıklı obaları bu ismi almışlardı. Bu nahiye, daha sonra Kayseri ile birleşerek, Kayseri’nin Bozatlı Mahallesini oluşturdular.
Bozdoğan, Bozdoğan Kerimoğlu
Bozdoğan Yörüklerinin adını taşıyan bu oba, Kadı Burhanettin’in hizmetine giren ve güvenini kazanan Bozdoğanlılar da olabilir.
Bulamas
Büyük Selmanlı
Selmalılar, Dulkadirli Türkmenlerinden olup asıl mekanları Zamantı idi. Zamantı’dan gelip Kayseri’de bir mahalle kurmuş olmalılar.
Cağa
Ceceli
Cecelilerin asıl yurtları Maraş ve sonra da Zamantı oldu. Sonra da şehre yerleşmiş olmalılar.
Cerit
Ceritler, Beydili boyundan olup daha sonraki yüzyıllarda da Kayseri’ye iskanları sürdü.
Cılgalı, Çulgalı, Çulhalı
Cırlavuk
Dulkadirli topluluğudur. Bu isme Maraş topraklarında da rastlanıyor.
Çağırtkanlı, Çağırkanlı
Kayseri Ağzında bu isim bugün Çığırganlı şekline dönmüş.
Culak
Çakırlı
Çaparlı/Çapanlı
Kızılırmak boylarında görülen bu oymak, daha sonra Kayseri şehir merkezinde de görüldü.
Çarıklı
Cırlavuk’a yerleştiği sanılıyor.
Çavundur
Bu isim zamanla Çandır’a dönüşmüş olmalı. Çandır, Kayseri’nin eski bir mahallesinin adıdır.
Çavuşlar
Hacılar ve Kayseri
Çöplü, Coplu
Avşar boyundan oldukları biliniyor. İncesu taraflarında görüldüler. 16. yüzyılda Kayseri’ye yerleşmiş olmalılar
Çobanlı
Dulkadirli oymağı. Osmanlı kaydında bu oymağın Maraş’ta değil de “Kayseriyye”de oturduğu özellikle söyleniyor. Tomarza tarafında da bu isimle bir oymak görüldü
Dadağı
Aynı isimle bir köyü Kayseri’de kurmuşlar.
Danişmentli
16. yüzyılda Kayseri’de görülen bu oba, daha sonra kendi isimleriyle bir mahalle kurmuşlardır.
Dede İbdan
Deveci
Deveciler Mahallesi bu obanın adını taşıyor.
Dodur, Dodurga
Sonraki yüzyıllarda aynı adla bir mahalle vardır.
Dündar
Dündarlılar Kayseri’de bir mahalle kurmuşlardır. Bugün Develi tarafında da Dündarlı oymağı mevcuttur.
Emir, Emirhanlı, Emirli, Emerli
Belki de Eymir adından kısalmıştır.
Erikli, Herikli
Bu isim Kayseri yakınlarındaki Erikli mevki ile ilgili de olabilir. Yeşilyurt köyü yakınlarındaki Erikli köyü bugün mesire yeri olarak biliniyor. Bu isminde Türkmen oymağı Herikli’den geldiği sanılıyor.
Erkekli
Esebli, Esbili
Esenli, Esinli, Eşinli
Etyemez
Evlad-ı Tutak
Kayseri’de bir mahalle Tutak adını taşıyordu.
Gedik Hüseyinli
Gedikli
Genşen
Gigili
Gögercinli
Gök Ali Oğlu
Gökçe, Gökçe Oba
Gömeç, Kömeç
Gömeç, Kayseri yakınlarında bir yerleşim yeri olarak bugün de vardır; ancak Kayseri’de bu oymaktan birçok insanın yaşadığı da anlaşılıyor
Gözübağlı
Gül
Erciyes dağında görüldü, yerleştikleri yer bilinmiyor.
Gülük
Kayseri’nin en eski mahallelerinden birinin adıdır.
Günceli Bayatı
Aslında bu adın Genceli olması gerekir. Gence Azerbaycan’da bir Türk şehrinin adıdır.
Gündüz, Günyüz
Hacabanlı, Hacavanlı
Hacı Bayramlı
Hacı Bayramlılar Kayseri’de geniş bir Türkmen oymağıdır. Kayseri şehir merkezinde bulunmaları da normaldir.
Hacı Kılıç
Bu isim belki de Türkmenlerin Kılıçlı obasıyla ilgilidir.
Hacı Mansur
Hacı İvazlı
Hacı Yaycı
Hacı Bağı, Hacı Baki
Halaçlu
Halaç ve Kalaç adları bu ismin çeşitlenmesi olarak görülüyor. Böyle bir Türkmen obasının Kayseri’de bulunması sonucu daha sonraki tarihlerde aynı adla bir mahalle de görülecektir
Harameyn
Harmandalı, Harbendeli
Hasan Alp, Hasan Arpa
Bugünkü Hasanarapa köyünü kurdukları anlaşılıyor.
Hasancı
Hasancı köyü kurmuşlardır.
Hasayinli, Hüseyinli
Kendi adlarını taşıyan bir mahalle vardır Kayseri’de. Hasayinli adı zamanla Hasinli biçimine de dönüşmüştür.
Hasenanlı, Hasanlı
Hasbekli
Eski bir isim olmalı. Bu adla Kayseri’de bir mahalle vardır.
Haydar Kethüda
Helük
Herekli, Herekçi
Hıdırlı
Hırka
Hırka köyüne isimlerini vermişlerdir.
Hızır Bey
Hün, Hük
Bu ilginç isim Hun/ Hün/ Hük biçiminde okunabiliyor.
İmli
İnce, İnce Balı, Hacı Bayram
Hacı Bayram oymağının İnce adıyla anıldığı da görülüyor.
İsalı
İsa mahallesini de bu Türkmen oymağı kurmuş olmalı.
İslamlu
Kocasinan ilçesinin büyük bölümü
İvaz Hacılı
Ayvaz Hacı, İvaz Hacı, Hacı İvaz gibi çeşitlenen bu isim hep aynı oymağı anlatıyor. Avşar boyuna mensuplar ve İncesu ile Develi hattında görüldükleri gibi, Kayseri’de de bir mahalle kurmuşlar.
Kadılı, Kadılar
Kadılar, Zamantının en ünlü oymaklarından biri idi. Kayseri şehir merkezine de yerleştikleri anlaşılıyor. Dulkadirli Türkmenlerinden...
Kalaç
Bu isim zamanla Halaç biçimine dönüşmüş.
Kara Sökmenli
Hisarcık, Dulkadirli Türkmenlerinden olan bu oymak Hisarcık’ın kurcularından olmalı.
Kara Türkoğlu
Kayseri
Karabulaklı
Kayseri
Karaca
Kayseri
Karaca Kürt
Kayseri, aslında Karaca Kürtler Kayseri’nin birçok bölgesinde varlar. Ankara dolaylarından Kayseri’ye gelmişler. Özbeöz bir Türkmen oymağıdır. Bozulus Türkmenlerinin bir bölümünü oluşturur.
Karacakoğlu
Kayseri
Karacalu
Kayseri,
Karafakılı
Kayseri, Hamurcu oymağından geliyor olmalılar ki Kayseri’de Hamurcu mahallesinde yaşıyorlardı. Hamurcular da İncesu taraflarından gelip Kayseri’ye yerleşen bir Türkmen oymağı idi.
Kara Hasanlı
Erciyes Dağı, Ceritlerden
Kara Keçili
Kara Keçililer Kayseri’de kendi adlarıyla bir mahalle kurmuşlardı. Oğuzların Kayı boyundan geliyorlar.
Kara Kiliseli
Kara Köprülü
Karasu
Kayseri’deki Karasu deresi adını bu oymaktan alıyor olmalı ya da bunun tersi söz konusudur.
Kayacılı, Kayacalı
Kayseri
Karmad, Karpat
Kayseri merkez
Kayı
Kayseri, Mimarsinan, Hacılar
Kayra, Kayır, Kayırhan
Kermelik
Keykeş, Kenkeş, Kengeş
Kengeş, Uygurcada “meclis, toplanılan yer” manasına gelmektedir.
Kıcılı, Kıcıklı
Kılavuzlu
Kınık
Kayseri’de o tarihte iki farklı Yazı Kınık mezraının bulunması tesadüfi olmasa gerek...
Kıranartlı
Kayseri’nin Kıranardı beldesine adını veren bu Türkmen oymağından insanların şehir merkezine yerleştikleri de anlaşılıyor.
Kırbeşe
Koçgiri
Konkalı, Kongalı
Konuklar
Kayseri’de kendi isimlerini taşıyan bir mahalleleri vardır.
Korkutlu
Kozanlı, Kozanoğlu
Kozcağız
Kömeç, Gömeç
Bu adla bir yerleşim yeri olduğu gibi bu oymağın şehre yerleştikleri anlaşılıyor.
Köse Danişment
Kayseri’de aynı adla bir mahalle kurmuşlardır.
Köseli, Köseoğlu
Kulu, Kululu
Kumarlu
Dulkadirli Türkmenlerindendir.
Kuzkız, Kırgız
Kürt Mihmatlu
Kürt Pendek
Kütlü, Kürtlü
Lekvanik
Makberli
Manavaklı
Bunlar da eski bir bakiye olmalı. Orta Asya’da tarımla uğraşan Türkmenlere “Manav” dendiğine göre, bu ismin değeri daha iyi anlaşılır.
Maracaklı, Maracak Oğlu
Bu isim bazen Karacak diye de okunuyor. Talas- Kayseri arasında bir Türkmen obası idi.
Mehmet bin Ramazan
Boy beylerinin adı olmalı.
Mekes
Memiler, Emmiler
Bu isimde bir köy var.
Molla Hacılı
Bu isimde de bir köy mevcuttur.
Muinoğlu
Musa Hacılı, Musacalı
Musa Hacılılar, Kayseri’nin Yahyalı, Yeşilhisar hattında oturuyorlardı. Kayseri’ye de geldikleri anlaşılıyor.
Müeyyedoğlu
Nazeli, Nazelli
Oturak Kızıklı
Bozatlı nahiyesini kumuşlar ve daha sonra Kayseri genişleyince şehirle birleşip Bozatlı mahallesini meydana getirmişlerdir.
Öbek
Paşalı
Zamantı’nın Dulkadirli soyundan gelen oymaklarından biridir.
Recepli
Avşar boyunun en güçlü kollarından biridir.
Rişvanlı
Beydili boyundan...
Sadıklar, Sadık Hacılı
Sandırlı, Santırlı
Saraçlı
Sarı Danişmentli
Kayseri’de Danişment adını taşıyan mahalle bu oymakla ilgili olsa gerektir
Sarı Tecirli
Tecirler, Ceritlerden olup Beydili boyundandır.
Savcı Hacılı
İslamlu Yörüklerinden
Seçen
Seğeniç
Kayseri, Talas
Selimli
Kayseri merkez, Talas, Tomarza
Selmanlı, Selmanoğlu
Kayseri merkez, Zamantı, Irmak Kenarı
Selvi, Şeyhli
Kayseri merkez, Develi, İncesu
Sivas İlbeğli
İlbeyliler Bünyan, Amarat ve Sivas-Kayseri hattında idiler. Şehir merkezine de yerleşmeleri akla uygun geliyor.
Silsüpür
Sincanlı
Kayseri
Sis
Kayseri merkez, Sis, Adana’nın Kozan ilçesinin eski adını aldığına göre bu bölgeden gelip Kayseri’de Sisliyan (Sisliler) mahallesini kurmuş olmalılar.
Sivli
Sosun
Erciyes dağı, Orta Kavak köyünün eski adı Sosun idi.
Söylemezli, Sarı Selmanlı Kaya
Kayseri, Selamlılar Zamantı’dan gelip Kayseri’de bir mahalle kurmuşlardı. Onlardan bir oymak olmalı.
Suculu
Kayseri
Süleymanlı
Zamantı’nın Türkmen oymaklarından biriydi. Şehir merkezinde de oldukları anlaşılıyor.
Şam Bayatı
Kayseri’de Bayat ismi taşıyan sülaleler bu oymaktan adını alıyor olmalı.
Şark Çağırtkanlı
Kayseri’de bunlara sonradan Çığırkan adı verilmiş, Doğudan gelen ünlü bir Türkmen oymağıdır.
Şarklı, Kara Şarklı
Şark Çağırtkanlı ile aynıdır.
Şerefli
Pınarbaşı ilçesinde bulunan Dulkadirli soyundan Eşrefli ya da şerefli adı verilen Türkmen oymağıdır. Kayseri’de şehir merkezinde de oldukları anlaşılıyor.
Şirvanlı
Dulkadirlilerden...
Tabanlı
Dulkadirlilerden...
Taşlıoğlu
Zamantı oymaklarından biridir.
Turtulu, Durdulu
Tutak, Tutakoğlu
Tutak mahallesini kurduklarını düşünebiliriz.
Türge, Türke
Ulu Bürüngüz
Bu isimde Bünyan’ın bir köyü de vardır.
Üreğir, Yüreğir
Bu isimde bir köy Karakaya kasabası yakınlarındadır.
Veled-i Döğer
Veled-i Hasbek
Hasbek mahallesi onların adını taşıyor.
Yabanlı, Evlad-ı Yaban
Varsak
Kayseri’de Varsak isimli bir mahalle kurmuşlardır.
Yamaçoğlu, Evlad-ı Yamaç
Yamaçlı, Talas ilçesine bağlı bir köydür.
Yahyalı Mustafa Bey
Yahyalıdan geldikleri anlaşılıyor.
Yahyalı Bölüğü
Bu da öyle...
Yaranlı
Yazır
Kayseri’de Yazırların merkezi İncesu ilçesi idi. Kayseri’de de Hisarcık’ta Yazırlara rastlandı. Bu ismi taşıyan köyler de mevcuttu.
Yeğencikler
Zamantı’dan gelmiş olmalılar.
Yeğin İlhan
Yorumlar