Kayseri'de Yörükler ve Türkmenler (E Maddesi)














1






156. Ebiç Oymağı:
İslamlu yörüklerinden olan oymak Hacı Bayram ve Ebiç adlarıyla anılıyordu. Bu oymağa Hacı Bayram Veled-i Seydi kethüdanın adından dolayı bu isim verilmişti. 1543’te 92 hane olan oymak, Ağin, Kozin kışlağında kalıyordu ve Emirhan, Çaput, Avşar, Toma ve Viran Ağıl mezralarını tasarruflarında tutuyordu.
157. Edigi Kıllı Oymağı:
1563 yılında Pınarbaşı nahiyesine bağlı Çaylak, Ağca Viran, Söğütlüce mezralarında ziraat yapıyorlardı.
158. Elbaşlı (İlbaşlı) Oymağı:
Pehlivanlı aşiretine bağlı olan bir Türkmen obasıdır. Bünyan ilçesinin Elbaşı beldesine adını veren oymak bu beldede oturmaktadır. Oğuzların Bayat boyuna mensupturlar. Elbaşı, tarihi bir isim olup Osmanlıların sınırları muhafaza eden aşiretlere verdiği bir addır. Lakin 16. yüzyıl Maraş Tahrir Defterinde bugünkü Elbaşı kasabasının kayıtlarda yer almadığı görülmektedir. Bu bölgede 1563 yılında Elkendin köyünde Dede İlbaşı Çiftliği adıyla bir çiftlik kayıtlıdır. Acaba bu Dede İlbaşlı Çiftliği zamanla İlbaşı adıyla bir yerleşim yerine mi dönüşmüştür? Kesin bir şey söylemek şu an için imkansız gözüküyor.
159. Ekinlü Oymağı:
Irmak kenarı nahiyesi Yörüklerinden olan oymak, 1570 yılında 59 hane nüfusa sahipti.
160. Emre (Emir)Kethüda Oymağı:
Kustere Yörüklerinden olan Türkmen topluluğu Kustere’ye (Tomarza) bağlı Kösedöğer mezraında meskundu. 1500’de 21 nefer, 1520’de ise 46 nefer nüfusları vardı. 1570 yılında 100 hane oldukları görülmektedir. 1584 yılında ise oymak Kulu ve Germür’de 119 hane nüfusa sahipti.
161. Emirler/ Emirhanlu (Emirli-Emerli) Oymağı:
Kayseri’de bulunan bir Yörük topluluğu olarak gösterilmiştir. Yerleşim yerleri tam olarak bilinmemektedir. Emirhanlu adını taşıyan bir oymak, 1563 yılında Pınarbaşı nahiyesi Cedid mezraında ziraat yapmakta idi.
162. Emir Kethüda Oymağı:
Kustere Yörüklerindendir. 1584 yılında Kedmür (Kömür) mezraında 27 hane, Bük (Büke/Böke) köyünde 40 hane, şehirde ise 2 hane nüfusları vardı. Bugün Tomarza bölgesinde Emir Uşağı adını taşıyan bir köy bulunmaktadır.
163. Enbel Oymağı:
İslamlu Yörüklerinden olan oymak, İslamlu’ya bağlı Emirgan kışlağında meskun gösterilmektedir. İslamlu adı verilen bölge Kayseri’nin batısından itibaren başta Kızılırmak vadisi olmak üzere, Erkilet havalisini de içine aldığına göre Emirgan kışlağı da bu hudutlar arasında olmalıdır. 1500 yılında 19 hane nüfusları vardı. 1570 yılında 40 hane olarak Koramaz nahiyesine kayıtlıdırlar.
164. Eriklitaş Oymağı:
Sahra nahiyesinde meskun bir Türkmen topluluğu olarak gösterilmiştir. Sahra nahiyesi, Kayseri ile Felahiye arasındaki düzlükte yer alan sahrayı içine aldığına göre, bölgedeki Kayseri-Malatya yolunun 15. kilometresi civarında Mancusun köyünün girişindeki yolun tam karşısında bulunan ve Erikli adı verilen yer olmalıdır. Şu an mesire yeri durumunda olan bölgede yerleşim kalmamıştır. 16. yüzyılda Erik Ağacı ismi verilen Yörük topluluğu da dikkat çekicidir. Eriklitaş oymağının Develi’de Havadan köyünde oturduğunu yöre halkının veridiği bilgilerden öğreniyoruz.
165. Erguncuk (Argıncık) Oymağı:
Kayseri sancağı Sahra nahiyesinde bulunan bir Türkmen topluluğudur. Kayseri’nin Argıncık semtine adını vermiştir. Bir yazma ya da okuma hatası olarak Erguncuk şeklinde yazılmış ya da okunmuş olabilir.
166. Esenli /Esinli / Eşinli Oymağı:
Kayseri’de bulunan bir Yörük topluluğudur. Develi ilçesinin Eşelik köyünde meskundur.
167. Eşrefoğlu / Eşrefli Oymağı:
Kayseri’de bulunan bir Yörük topluluğu olarak gösterilmiştir. Bazı kaynaklar Zamantı’da yerleşik olduğunu göstermiştir. Irmak Kenarı nahiyesinde 1520 yılında karşımıza çıkan oymak Zamantı bölgesinden buraya gelmiş olmalıdır. 1520’de 43 hane nüfusa sahipti ve Emirdağ mezraında oturuyorlardı. Eşreflü oymağı 1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde varlıklarını sürdürmekte idiler. Kızıl Kilise köyünde 21 hane, Dağ Zeknir köyünde 19 hane nüfusları vardı. Kızıl Kilise’de 4 nefer de eşkinci kaydedilmiştir.
168. Etyemez Oymağı:
İfraz-ı Dulkadriye Türkmeni olarak gösterilmiştir. Yerleştikleri yer İncesu ilçesidir.
169. Evci Oymağı:
İslamlu Yörüklerindedir. 1584 yılında Keteci mezraında 20 hane nüfusa sahiptirler. Kayseri-Adana arasında ve özellikle Yahyalı bölgesinde Everek, yaylacı ve Buları civarındaki Evcilerin Tahtacı Türkmenlerinin bir oymağı olduğu hakkında görüşler bulunmaktadır.
170. Evlad-ı Sinan Oymağı:
Kustere Yörüklerinden olan Yörük oymağı Kustere’ye bağlı Efkere ve Soğan kışlağında meskun idi. Efkere, Gesi beldesi yakınlarında bir köy olup 1914 yılına kadar Ermenilerle meskundu.Evlad-ı Sinan cemaati bu köyde Çeşme Mahallesini kurmuşlardır. Bu bölgedeki Soğan kışlağının yerini ise tespit edemedik. 1500’de 42 hane, 1520’de 44 hane olarak Efkere’de gözükmektedirler.
171. Evlad-ı Sarıfakih Oymağı:
Kustere Yörüklerinden gösterilmiştir. Tomarza bölgesinde Güzgüden (Kuzugüden) Kışlağında meskun gösterilmektedir.
172. Evlad-ı Seferlü:
Karataş Yörüklerinden (İncesu) olan oymak, Güllü İmamlu mezralarında 1520 yılında 19 hane, 1570 yılında 62 hane nüfusa sahipti.
173. Evlad-ı İslamlu Oymağı:
İslamlı Yörüklerinden olan oymak, 1500 yılında 21 hanedir ve İslam oğullarının çiftliği olan Avşar mezraında kalıyorlardı.
174. Evlad-ı Beyan Oymağı:
Kustere Yörüklerinden olan oymak 1584 yılında Döğer / ya da Döğen köyünde 52 hane idiler.
175. Evlad-ı Cotan Oymağı:
Kustere Yörüklerinden olan oymak 1584 yılında Sökse köyünde 18 hane olarak bulunuyordu. Şelmeze mezraını elinde tutuyordu.
176. Evlad-ı Cumalılar Oymağı:
Karataş Yörüklerinden (İncesu) olan oymak 1520 yılında Kızılviran’da 17 hane olarak gösterilmiştir.
177. Evlad-ı Eşref Oymağı:
İslamlu Yörüklerindendir. 1584 yılında Emrudlu mezraında 35 hane idiler.
178. Evlad-ı Hanadlar Oymağı:
Karataş Yörüklerinden (İncesu) olan oymak, 1570 yılında 25 hane nüfusa sahipti.
179. Evlad-ı Madımak Oymağı:
Irmak kenarı Yörüklerinden olan oymak 1570 yılında 18 hane nüfusa sahipti.
180. Evlad-ı Mukbil Oymağı:
Karataş Yörüklerinden (İncesu) olan oymak 1584 yılında Saka mezraında 23 hane idiler.
181. Evlad-ı Şah Melik Oymağı:
Kustere Yörüklerindendir. (Tomarza) 1584 yılında Şevgan mezraında 47 hane nüfusları vardı. Bugün bu oymak Şah Melik adıyla kurdukları Develi’deki köylerinde oturmaktadırlar.
182. Evlad-ı Toraman:
Yahyalı Yörüklerinden olan oymak, 1520 yılında Eğri İn mezraında 5 nefer nüfusa sahipti.
183. Evlad-ı Tutak:
Kustere Yörüklerindedir ve 1520’de 5 hane olarak tespit edilmişler. Kayseri’de Tutak isimli bir mahallenin bulunduğunu da biliyoruz. 16. yüzyılda Tutak Mahallesinde (Cami-i Lala adıyla da geçiyor) 96 Müslüman aile yaşıyordu.
184. Evlad-ı Yamaç Oymağı:
Irmak Kenarı nahiyesinde 1570 yılında 15 hane nüfusları vardı.
185. Evrenlü Oymağı:
Yahyalı kışlağında 1522’de 9 nefer olarak tespit edilmiştir, daha sonraki tarihlerde bu oymağın izine rastlanmamıştır. Başka bir oymağa karışmış olmalıdır.
186. Eynelhanlu Oymağı:
İslamlu Yörüklerindendir. 1584 yılında Kalkancı mezraında 46 hane nüfusalrı vardı.
187. Eymür (köy) :
16. yüzyılda Kayseri’nin Irmak Kenarı nahiyesinde bir köydür. Oğuz Türklerinin boy adını taşıyan bu köyün Felahiye, Çukur, Sarıoğlan yöresinde olduğu anlaşılıyor. Sümer, bu köyün Irmak Kenarında 203 vergi nüfusuna sahip olduğunu ifade etmektedir.
188. Fakihlü Oymağı:
1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde Söğüt Önü / Söğüt Özü adı verilen mezrada Müslim Hacılı oymağı ile ziraat yapıyorlardı. Sarız bölgesinde ise aynı tarihlerde bu oymağın bir kolu Karaca Viran mezraını ekip biçiyordu.
189. Firuz Kethuda Oymağı:
Dulkadirli Türkmenlerinden olan oymak, Kustere’ye tabi (Tomarza) Yukarı Mersin (Marason) kışlağında meskundu.1520’de 38hane, 1570 yılında 43 hanedirler. Bu oymaktan insanlar bugün eski adı Tıravşın olan bugünkü İncili köyünde oturmaktadırlar. İncili Çavuş da bu Firuz Kethuda oymağına bağlı bir Türkmendi.
190. Firuzlu Oymağı:
1563 yılında Pınarbaşı nahiyesi Söğüt Kolu köyünde Cori’de 6 nefer olarak bulunuyorlardı ve Görgit mezraında ziraat yapıyorlardı.

Yorumlar