Kayseri'de Yörükler ve Türkmenler (I Maddesi)





































Ilıç Hacı Bayram Oymağı:
Bu Türkmen oymağının yerleşim yeri Çukur (Özvatan) İlçesidir. Çukur köyüne tabi Kozin ve Ağacain meralarında oturan oymak, tasarrufunda Avşar mezraını tutuyordu. 1520’de 73 nefer nüfusa sahiptiler.[1]
Irmak Kenarı Yörükleri:
16. yüzyılın idari yapılanmasında Kenar-ı Irmak adını taşıyan bir nahiye bulunmaktadır. Yörük Türkmenlerin büyük bölümünün Kızılırmak vadisine, su boylarına geldikleri anlaşılıyor. Bu oymaklar içerisinde Niğde, Nevşehir ya da Sivas istikametine geçenler olduğu gibi büyük bir bölümü de mezralara yerleşmişler ve daha sonraki tarihlerde köylerin, kasabaların oluşmasına yardımcı olmuşlardır. Irmak Kenarı nahiyesi bugünkü Kocasinan ilçesinden (Himmetdede, Yemliha bölgesindeki Türkmenlere İslamlu deniyor) başlayıp Felahiye, Özvatan, Sarıoğlan bölgelerine kadar Kızılırmak boylarında devam ediyordu. Bu Yörüklerin isimleri ve yerleştikleri mezralar şöyleydi: Bozca (35 nefer)Cevdet (16 nefer)Evlad-ı Toraman (Eğri İn’de 5 nefer)Gavurgalı Gürge (Ağca İn’de 28 nefer)Hacılar (Eğercik’te 31 nefer)Hallaçlu (20 nefer)Hamır Kesen (Yarımca ve İncirlik’te 19 nefer)Hoca Hacılı (Kemerli’de 13 nefer)Hızır Hacılı (Alaca’da 38 nefer)Konuklar (Saraycık’ta 134 nefer)Mihmadlu (Keklicik’te 12 nefer)Musa Hacılı (Yenice’de 9 nefer)Muzaffer Fakihli (3 nefer)Sarı Ömerli[2] (Sarı Ömerli ve Özü’de 29 nefer)Tağar (Kanukas, Oğuz ve Güney Ağıl’da 96 nefer)Taşan (Ağca Asma’da 47 nefer)Taşkın ( Akin’de 7 nefer)Uzunlu (9 nefer)Yahyalı (Öyük ve Saraycık’ta 11 nefer)Yörük (Akin’de 19 nefer)Ahmed Fakih (Çukur Viran’da 55 nefer)Alem Beğ (Kızılca İn’de 18 nefer)Boyacılı (Saka’da 19 nefer)Demircili (Ağin’de 44 nefer)Enbel (Emirgan’da 19 nefer)Evlad-ı Şeref (Emirdağ’da 43 nefer)Ilıç (Ağca İn’de 73 nefer)İnehanlu (Kalkancık’ta 15 nefer)İslamoğlu (Akyar’da 7 nefer)Kızıl Mamalı (İzzetlü’de 19 nefer)Mamalu (Kıncak’ta 37 nefer)Okçu (Kiçibaş’ta 39 nefer)Ömerli (Yosunluca’da 28 nefer)Savcı (Kınacık’ta 21 nefer)Seldüke (Gökçe’de 39 nefer)Şeyhler (Ahmed Hisarı’nda 12 nefer)Tokalu (Güllüce’de 46 nefer)Yılkılı (Gürçiçek’te 24 nefer)Yörükan-ı İslamlu (Büzürk ve Gökçe’de 26 nefer)Bektaş (Baş Viran’da 16 nefer)Çakırlı (Kızıl Ağıl’da 57 nefer)Çapanlu (Baş Pusak’ta 35 nefer)Gedesenlü (Küçük Kavak ve Ulucak’ta 45 nefer)Kurumalili (Kesice’de 17 nefer)Malamalu (Merek’te 22 nefer)Palancılar (Akça Kal’a’da 10 nefer)Sarı Mehdi (Çerkes’te 11 nefer)Yunus (Obruk[3]’ta 17 nefer)Beğlü (Ilısu’da 3 nefer)Calahar (İz Ağıl’da 24 nefer)Ceyenlü (Baş Pusak’ta 81 nefer)Çakırlı (Kızılağıl, Gedüklüce, Yassıca, Ağca Ağıl’da 131 nefer)Gerenlü (KüçükKavak ve Yatak Ağıl’da 55 nefer)Gürcü Hacılı (Ağca Kaya’da 20 nefer)HacıYunus (Obruk’ta 20 nefer)Hamırkesen (İncirlik’te 37 nefer)Kaneş (Baş Viran’da 36 nefer)Kılıçlı (Belügen ve Dana Kıran’da 17 nefer)Maladenik (Boyaluca’da 66 nefer)Mama Hacılı (Ağca Kal’a’da 36 nefer)Maracak’ta (Süksün’de 17 nefer)Oyluk Fakihli (Kızılca İn ve Akkaya’da 271 nefer)Paşalı (Kozluca’da 30 nefer)Selmanlı (Seyyidler’de 21 nefer)Seydi Hacılı (Mescidli’de 21 nefer)Süksün (Kustere Yolu’nda 79 nefer)Tağar (Tağar’da 203 nefer)Taman (Gömürgen’de 4 nefer)Yenlü (İz Ağıl ve Hayat Güden’de 30 nefer)Yuvalı Yörükleri (Alaca’da 41 nefer),Ahmed b. Bostancı (Venk ve Ahmed Hisarında 60 nefer)Ahmed b. Kömür (Kara Kilise, Arapgir, Derebağ, Kireçcik, Demek, Gedük, Yosun, Ağca Viran ve Mescidli’de 255 nefer)Ahmed Fakih v. Hasan Hacı (Hoca Viran’da 30 nefer)Alpı (Şar İn’de 7 nefer)Aydoğmuş Kethüda v. Toklu (Güllü Viran ve Emir-i Dad’da 19 nefer)Aydoğmuş v. Halil (Sive’de 19 nefer)Evlad-ı İslamlı (Avşar’da 40 nefer)Hacı İbrahim v. Seyid Hacı (Ağca İn, Çokgöz ve Koz İn’de 40 nefer)Hızır b. Yemliha (Sive’de 15 nefer)Şaban ve Alembeğ (Kızılca İn’de 15 nefer)Veled-i Eynelhan (Kalkancık’ta 7 nefer)Veled-i Savcı (Ketenci ve Alpagut’ta 8 nefer)Yusuf b. İsa (Özi’de 8 nefer)[4]
Issık Göl Oymağı:
16. yüzyılda Malya nahiyesinde (Tomarza) bir mezra adı olarak karşımıza çıkan bu ad, tarihi bir isimdir. Issık Göl Oymağı adını Kırgızistan’ın Kungey Alatav’ı ve Terskoy Alatav’ı arasındaki bir gölden alıyor. Kayseri yöresinde Orta Asya kökenli bu tür yer adları oldukça çoktur. Alatav (Aladağ) adı Yahyalı ilçesinin güneyindeki dağ silsilesinin adıdır. Yine Isık Köl’ün batı kıyısında Göktürk dönemi kurganları vardır. Karoy, Kırçin, Cargelan ve Oy Bulak adını taşıyan bu kurganlardan Cargelan adı, Kayseri’nin Kocasinan ilçesine bağlı Cırgalan köyünde adını yaşatmaktadır. Bu tür isimlerden biri de Gobi’dir. 16. yüzyıl kayıtlarında Tomarza ilçesinde Gobi isimli bir köye rastlanıyor. Bu köy, adını Orta Asya’daki Gobi çölünden almaktadır. Çinlilerin Şama adını verdikleri bu geniş kum çölü Doğu Türkistan’da Sincan ve Kansu arasında ve Moğolistan’ın güneyini de içine almaktadır. Gobi adı, eski adı Cırlavık olan Mimarsinan kasabasında da sıkça görülen isimdir. Bu kasabada Gobi Özü, Gobi Deresi gibi isimlerin yer alması da ilginçtir. Bu isimde Bünyan’da aile lakapları vardır: Gobilerin Latif gibi…[5]




Yorumlar