Kayseri'de Yörükler ve Türkmenler (O Maddesi)


Oduncu Oymağı:
Kayseri sancağı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında Bozatlu mezraında 10 hane olarak bulunuyordu.[1]

Oğuz Oymağı:
16. yüzyılda Yahyalı’da Tağar oymağı ile birlikte oturuyorlardı. Günümüzde toplu olarak Alanya ile Anamur arasında varlığını sürdüren aşiret, Karaman Oğulları’nın kurucusu Karaman Beyin kardeşi olan Alanya emiri Oğuz-Han Beyin soyundan gelir. Bilindiği gibi Mersin ve civarı Karamanlıların en yoğun ve etkin olduğu bir bölgeydi. Atçeken Oymakları arasında da Oğuzhanlılar vardı. Belgelere göre, İç-El bölgesinde Anamur, Gülnar, Mut ve Silifke’de obaları bulunan aşiretin yayılarak Kırıkkale ve Kütahya taraflarına yerleştiğini görüyoruz. Ayrıca bazı kolları Balkanların Türkleştirilmesi esnasında bulundukları yerden göçürülerek Bulgaristan’da bulunan Filibe’de iskan edilmiştir.[2]

Okçu Oymağı:
Reyhanlı aşiretinden olan ve Halep Türkmenlerinin bir kolunu oluşturan oymak, İslamlu Yörüklerindendirler ve bu oymak İslamlu’ya bağlı Kulu, Kesiliç ve Kiçibaş mezralarında oturuyorlardı. 1520 yılında Kiçibaş mezraında 39 hane nüfusları vardı. Oğuzların Bayat boyuna mensubiyetleri bilinen oymağın Felahiye, Sarıoğlan, Özvatan yöresinde yerleşime geçtikleri sanılıyor.Okçu obasından 35 hane 1570 yılında Koramaz nahiyesine kaydedilmiştir.[3] 1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde Ağca Viran ve çoğul Viran mezralarında ziraat yapan Okçulu oymağı bulunuyordu.[4] Kozaklu oymağı ile birlikte Çoğul Viran’da 11 nefer nüfusları vardı.[5]

Omuzu Güçlü Oymağı:
Karataş Yörüklerindendir. Karataş Nahiyesinde (İncesu) Omuzu Güçlü mezraında oturuyor. Yahyalı Yörükleri arasında da aynı adı taşıyan bir Omuzu Güçlü oymağı vardı. Şeyh Omuzu Güçlü’nün dervişlerinden oluşan oymak, 1543 yılında 6 hane idi ve bir hane de Bağdat’a gitmişti.[6]

Orcan / Orcanlu Oymağı:
1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde Dibeklü Taş, Aktaş, Gölcük, Yüce Viran, Uzun Dere, Güzel Tay Ekinliğinde ziraat yapmakta idiler.[7] Bugün İncesu ilçesinde Orçan /Orçanlı adıyla Maraş’tan göçtüklerini söyleyen Türkmenler bulunmaktadır.

Oturak Kızıklı Oymağı:
Kayseri’de Bozatlı obalarını himayesinde tutan Türkmen topluluğu Kızık boyundan geliyor. Kayseri’de Bozatlı mahallesini kurdukları gibi, Kayseri’de ve Develi’de Kızık isimli köyler vardır.[8]

Osman Fakih Oymağı:
Yeşilhisar’da meskun bir Yörük obasıdır. Yahyalı Yörükleri arasında gördüğümüz oba, Karaağaç, Yerlik, Yeniköy, Çelebik ve Derecik mezraında 29 hane nüfusa sahipti.[9]

Orhan Oğulları Oymağı:
Bu oymağın Yeşilhisar’da meskun Bozorhanlı Türkmenlerinin devamı olduğu anlaşılıyor. ( Boz Orhanlı’ya bakınız)

Oyluk Fakih Oymağı:
Yahyalı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında Kızılca İn mezraında 29 hane nüfusa sahipti. 1500 yılında Kayseri şehrine doğru gelen ve Bozatlı nahiyesine kaydedilen oba, Oyluk Fakih ve Bayram Hacılı oymakları birleşerek Ağcain, Akkaya, Oyluk, Kavak Hasan ve Han Viran mezralarında 1500 yılında 52 hane, 1520 yılında 170 hane nüfusa ulaşmıştır. 1584 yılında Irmak kenarı nahiyesinde yine önemli bir nüfus bulunduran oymak Akkaya ve Kızılca İn köylerinde 271 haneye çıkmıştı.[10]

Oynadanlu Oymağı:
1563 yılında Sarız bölgesinde Ördeklü oymağına tabi Demircilü’den gösterilen Oynadanlu oymağı, Öyük, Yıkıntı Kaya, Kurıca, Havuzlu alan, Yaprak Çatağı, Güveç Kıran ve Kabacı Ağaç mezralarını ekip biçiyordu.[11]
--------------------------
[1] Afyoncu, a.g.y.7-13 [2] Türkay, s.130, 609 [3] İnbaşı a.g.e., a.g.m.; Afyoncu, a.g.m.7-13 [4] R.Yinanç-M.Elibüyük- a.g.e., c.II, s.722 [5] R.Yinanç-M.Elibüyük- a.g.e., c.II, s.752 [6] İnbaşı a.g.e., a.g.m.; Afyoncu, a.g.m.7-13 [7] R.Yinanç-M.Elibüyük- a.g.e., c.II, s.738 [8] İnbaşı, a.g.e. [9] İnbaşı a.g.e., a.g.m.; Afyoncu, a.g.m.7-13 [10] İnbaşı, a.g.e.; a.g.m. [11] R.Yinanç-M.Elibüyük- a.g.e., c.II, s.657

Yorumlar