Varsak Türkmenleri:
Varsak Türkmenlerinin M.1500 yılında Kayseri şehir merkezinde bir mahalleleri vardı ve mahallenin adı da Varsak idi.[1] Diğer bir Varsak topluluğu 16. yüzyılda Malya nahiyesinde (Tomarza) meskundu. Belki de Tomarza’nın Persek köyüdür. Varsak ve Persek isimleri arasında bir yakınlık söz konusudur.[2] Özvatan ilçesine ilçe merkezine yerleşen Varsak Türkmenlerinin ne zaman bu bölgeye geldiklerini bilemiyoruz. Varsak Türkmenlerinden büyük bir grup ise bugün Yahyalı ilçesinde Aladağlarda sekiz köy kurmuşlardır. Bu köyler: Avlağa (Torun), Delialiuşağı, Yeşilköy, Balcıçakırı, Çubuk Harmanı (Horozpınarı), Kapuzbaşı, Ulupınar (Barazama) ve Büyükçakır köyleridir.[3]
Vartan /Varyan Oymağı:
16. yüzyılda Kustere’ye bağlı (Tomarza) Vartan, Söğütlüce ve Ortaviran mezralarında meskun Türkmen topluluğudur. 1520’de Söğütlüce’de 17 hane nüfusları vardı. Bugün Erkilet bucağına bağlı Vartan isimli bir köy bulunmaktadır. Vartan ismini Vartan kışlağından almıştı. 1584 yılında 20 hane nüfusları vardı.[4]
Veled-i Döğer Oymağı:
Kayseri sancağı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında 13 hane olarak Katalasun mezraında bulunuyordu.[5]
Veled-i Hasbek Oymağı:
Kayseri sancağı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında 31 hane olarak Karataş mezraında bulunuyordu.[6]
Virancıklı Oymağı:
Malya Nahiyesine bağlı (Tomarza) Akyar kışlağında meskun olan Türkmen obası, Hacıdede, Kösedede ve Derecik mezralarını tasarruflarında tutuyorlardı. Bugün bu oymağın Tomarza’nın Örencik köyünde oturdukları anlaşılıyor. 1570’de 14 hane, 1584 yılında Akyar köyünde 4 hane nüfusa sahipti.[7]
Veziroğlu Oymağı:
Avşar boyundan gelen oymak, Tomarza ilçesinin Zelfin köyünde ve Bünyan ilçe merkezi (kısmen), Bünyan’ın Kösehacılı köyünde (kısmen) ve Yünören köyünde (kısmen) meskundur.[8] 1846-49 yıllarında Lek, Kuzu-Güdenli ve Kırıntılı aşiret atlıları ile beraber Kayseri, Niğde, Kırşehir taraflarına kovguna giden Afşar elebaşıları arasında Veziroğlu’nun adı geçiyor.[9] Bu grup, Çörümşek’ten Tomarza ilçesi Zelhin (Üçkonak, köyde az miktarda bulunuyorlar) köyüne gelip yerleşmiştir (Halen bu köyde az miktarda nüfusları vardır). Daha sonra çoğu buradan kalkıp Bünyan ilçe merkezi ile bu ilçeye bağlı Kösehacılı ve Yünören köylerine yerleşmiştir.[10] Muş il merkezinde de bu obadan insanların bulunduğu biliniyor.
Yaban / Yabanlu / Evlad-ı Yaban Oymağı:1500 yılında Şam’dan geldiği belirtilen oymak, 1520 yılında 8 hane olarak Erciyes Dağı nahiyesine kaydedilmiştir. Karataşlı (İncesu) Yörüklerindedir. 1522’de 37 hane, 1543’te 11 hane nüfusları vardır ve Ekizlü (ya da Ekizce) kışlağında oturmaktadırlar.[1]
Yakalu Baba Oymağı:
Karataş nahiyesinde (İncesu) Millice mezraında/köyünde 150 hane olarak bulunuyorlardı.[2] Yahşihanlu Oymağı:
1563 yılında Sarız bölgesinde Esirgin ve Ayı Viranı mezralarını ekip biçiyorlardı.[3] Sis’te 1519’da 36 hane, 2620 akça hasılı olup göçer-evler olarak kaydedilmiştir. 1523-4’te 46 hane, 16 m., 3630 akça hasıl, 1525-6’da 32 hane, 21 m., 1520 akça hasıl, 1536-7’de ise 34 hane, 19 m., 1588 akça hasılı vardı.[4] 16. Yy’ın ortalarından 17. Yy ortalarına kadar varlığını sürdüren ve Karaman Eyaletinde yurt tutan Atçeken Oymakları arasında da bir Yahşi-Hanlı cemaati (Turgut kazasında) görülüyor. Diğer adı Pusadlı olan cemaat, Atçekenleri inceleyen yazara göre Moğol asıllıdır ve İlhanlı hükümdarı Ebu Said’in adının kısaltılmışı olan Pusad adını taşıyor. Yazar bu sonuca cemaatin adından yola çıkarak ulaştığını söylüyor.[5] Ancak Sis Avşarları arasındaki Yahşi-Hanlı’nın kollarından bazıları Adana civarından göç edip Karaman bölgesine gelmiş olmalıdır. Biz Sis Avşarlarının yurtlarını bırakarak dağıldıklarını biliyoruz. Üstelik Atçeken oymakları arasında Zekeriyalı (Eskil kazasında) ve Tur Ali Hacılı (Turgut kazasında) adlı cemaatlerin bulunması bizim görüşümüzü desteklemektedir. Çünkü Zekeriya ve Tur Ali Hacılı cemaatleri bilindiği gibi Sis Avşarı obalarıdır. Yahşi-Hanlılar Sis bölgesinden dağılarak Tarsus, Dulkadır ve Karahisar-ı Devle’ye de yerleşmiştir.[6]
Yahyalı / Yahyalı Bölüğü Oymağı:
Kayseri, Sarıoğlan, Felahiye, Koramaz, Yahyalı ve Develi yöresinde görülen kalabalık bir Türkmen topluluğudur. 16. yüzyıl kayıtlarında Türkmen obalarının bulunduğu Yahyalı Kışlağı mevcuttu. Bu kışlaklardan biri Kızılırmak vadisinde (Irmak Kenarı Nahiyesi’nde bugünkü Sarıoğlan ilçesinin Yahyalı isimli köyü ve civarı ), diğeri de Yahyalı, Develi ve Yeşilhisar arasındaki bölgede idi. Yahyalı oymakları Kayseri’ye özgü bir topluluk olmayıp yurdun dört bir tarafına dağılmışlardır. Kitabın sonundaki listeler bu konuya yardımcı olacaktır. Rivayete Yahyalı oymağı adını Melik Mehmet Gazi’nin ileri gelen adamlarından olduğu söylenen Yahya Gazi isminden almıştır. Bir başka rivayete göre ise, Yahya Bey’in 15. yüzyılda yaşadığı, oğlu Yusuf’un 1483 tarihinde oymağın bütün gelirlerini tımar olarak tasarruf ettiği görülmüştür. Bu oba Yahyalı kışlağında Saraycık mezraında ve Öyük mezraında meskundu. Bu mezralarda 1500 yılında 94 hane iken, 1520 yılında 19 haneye düştüğü görülür. Obanın değişik yerlere ayrılan ahalisine Yahyalı Bölüğü adı veriliyordu. Yahyalı Bölüğü adı verilen bir oymak Keklicek mezraında oturuyordu ve 1518’den sonra Halaçlu oymağı ile karıştığı sanılmaktadır. Yahyalı kışlağında bulunan Evlad-ı Yahyalı oymağı ise 1543 tarihinde 27 hane nüfus ile Oyuk (Derlalı) mezraında, 5 hane nüfus ile Şişek mezraında bulunuyordu.[7] Bugün Yahyalı ilçesi adını bu Türkmen obasından almaktadır. Yahyalı Yörükleri şu obalardır:
Hacılar Oymağı
Yahyalı Bölüğü
Tağar Oymağı
Hamırkesen Oymağı
Bozca Oymağı
Çevril Oymağı
Taşkın Hacı Oymağı
Kafirlü Oymağı
Türge Oymağı
Omuzu Güçlü (Dervişan) Oymağı
Konuklar Oymağı
Sarı Ömerli Oymağı
Halaçlu Oymağı
Hoca Hacılı Oymağı
Evlad-ı Yahyalı Oymağı
Taşan Oymağı
Turahan (Turahacı) Oymağı
Musahacılı Oymağı
Evrenlü Oymağı
Ali Rıza Yalman, Yahyalı Aladağ’da yaylayan Yörüklerin adlarını şöyle veriyordu:
1.Karalar
2.Karahacılı
3.Bozdoğanlı
4.Sarı Keçili
5.Karakoyunlu
6.Cerit
7.Karakayalı
8.Aydınlı[8]
Sami Köşker ise Yahyalı Bölgesinde bugünkü Yörük-Türkmen yerleşimi hakkında şu bilgileri veriyor:
Dikme köyünde Honamlı Yörükleri,
Karaköy’de Kozanoğlu ve Sırkıntılı Yörükleri,
Kuzoluk’ta Karakoyunlu ve Karaevli Yörükleri
Sazak köyünde Aydınlı Yörükleri, Müsürlüler
Taşhan’da Karakoyunlu Yörükleri ve Karapapak Türkleri
Süleyman Fakılı’da Avşar Türkmenleri ve diğer Türkmenler
Kocahacılı’da Kocahacılı[9] Yörükleri,
İlyaslı’da İlyaslı[10] Yörükleri
Yuları’da Yuları (Buları) Yörükleri
Senirköy’de Karahacılı, Horzum, Hayta, Akkoyunlu ve Bahşişli Yörükleri varmış. [11] Köşker’in çalışmasında bugünkü Yahyalı Yörükleri hakkında birçok bilgiye ulaşmak mümkündür:
Müsürlü Oymağı: Sazak (kısmen), Senirköy (kısmen), Kuzoluk
Karakoyunlu Oymağı: Kuzoluk (kısmen) Senirköy (kısmen), Musacalı (kısmen)
Sarıkeçili Oymağı: Aladağlarda ve Binboğalarda yaylaya çıkarlardı.
Karakoyunlu Oymağı: Yazı Aladağ’da ve Bulgar dağında geçirirlerdi.
Honamlılar: Bakırpınarı ve Taşoluk yaylalalarında yaylarlardı.
Karaevli Oymağı: Kuzoluk, Musahacı, Senirköy, Aladağlar, Tarhana, Dönbere ve Kandilcik yaylasında yaylarlardı.
Keşşaflar Oymağı: Musahacılı köyünde olan oymak, rivayete göre Selçukluların keşif kolu için Keşşaflar (Keşifli) adını almış. Aslında Kıbrıs’a sürgün edilen Yörüklerin sürgün esnasında gemilerden firar etmeleri üzerine kaçan Yörükleri yakalamak için yeniçeri serdarına yardım etmek üzere Keşşaf oğlu, Kara Hacılı, Alaaddinli, Kürkçülü, Bozdoğan, Tekelü Türkmenlerinden ve Yol Alır Oğlu Hüseyin’den yardım istenmiştir.[12] Yahyalı yöresinde en ilginç köylerden biri, Musahacılı’dır. Musahacılı köyündeki oymaklar o kadar zengin ki başlı başına bir inceleme konusu olur kanaatindeyim.
Musahacılı köyündeki Oymaklar:
Keşşaflı, Karhacılı, Bağşiş, Akkoyunlu, Karakoyunlu, Hayta, Karaevli, Karakeçili, Horzum, Sarıkeçili, Karhacılı, Tekeli, Köseli, Menemenci.[13]
Yahyalı ilçesine adını veren Yahyalıoğlu (Veled-i Yahya) ise Türkmen oymağı olarak kayıt altına alınmış. (16. yüzyıl) 1481-1512 yılları arasında yerleşik hayata geçmişler, ileri gelenleri ise Hoca Ahmet Bey, 1517 yılında bölgenin sorumlusu imiş.[14]
Yamaçoğlu / Evlad-ı Yamaç Oymağı:
Bu Türkmen obası 16. yüzyılda Erciyes dağı nahiyesine bağlı Yuvalı kışlağında oturuyordu. Bugün Yuvalı kışlağı Himmetdede bucağına bağlı Yuvalı köyü civarındadır. 1584’te Yuvalı köyünde 26 hane olarak bulunuyordı. Yamaçoğlu oymağı ise bugün Erciyes dağı eteklerinde Yamaçlı köyünde oturmaktadır. Oymak adını boy beyleri Derviş v.i. Yamaç’tan almıştır.[15]
Yankışla Oymağı:
Kayseri’de yerleşik bir Yörük obasıdır. [16]Yerleşim yeri bilinmiyor.
Yağmurbeyli Oymağı:
Bu Türkmen obası Bünyan ilçesinin Yağmurbey köyünde oturmaktadır.[17]
Yaranlı Oymağı:
Şam’dan gelen bu Türkmen topluluğu 1520 yılında Erciyes dağı çevresinde görülmüştür. 1522’de 8 nefer nüfusu vardı.[18]
Yazır Oymağı:
Oğuz Türklerinin Yazır boyunun adını taşıyan obalar ve ekinlikler kayıtlarda bulunmaktadır. Bunlardan birisi 16. yüzyılda Hisarcık’a bağlı bir köy olarak karşımıza çıkmaktadır. Yine aynı yüzyılda Meşhed Ovasında bir başka Yazır köyüne rastlanmaktadır. Ali Dağı (Cebel-i Ali) çevresinde de Yazır adlı bir mezra(ekinlik) vardır. Kayseri’de Yazırların geniş topluluklar oluşturdukları bölge İncesu bölgesidir. Bu bölgede oymaklar 16. yüzyılda Yazır adının yerine Karataşlı adını almışlardı.[19] Yeğinilhan Oymağı: Kayseri’de yerleşik bir Türkmen topluluğudur. Yerleşim yeri bilinmiyo
r.[20]
Yegencikler Oymağı:
Zamantı Yörüklerinden adı geçen oymak 1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde 37 nefer olarak bulunuyorlardı. Oymağın diğer adı Aşıklu idi.[21]
Yenibeğli Oymağı:
Kustere Yörüklerinden olduğu ve Tomarza bölgesine yerleştiği kaydedilmiştir. 1500 yılında 8 hane nüfusa sahipti.[22]
Yenicelü Oymağı:
1563 yılında Hınzırı nahiyesinin Arpalı Öyük köyünde 24 nefer olarak bulunuyorlardı ve aynı köyde 8 nefer de Eşkinci Yörüklerinden vardı.[23]
Yenlü Oymağı:
Irmak kenarı nahiye Yörüklerinden olan oba, 1584 yılında İz Ağıl ve Hayat Güden mezralarında 30 hane olarak bulunuyorlardı.[24]
Yemenice Oymağı:
Koramaz nahiyesinde 1570 yılında gösterilen oymak İslamlu Yörüklerindendir. 27 hane olarak tespit edilmişlerdir.
Yemliha-i İslamlu Oymağı:
İslamlu Yörüklerinden olan oymak bugün Kocasinan ilçesine bağlı Yemliha kasabasında oturmaktadır. 16. yüzyıl kayıtlarına göre Yemliha oymağının tasarrufunda Saka-i Büzürg ve Ederlüs mezraları bulunuyordu. Adını Hızır bin Yemliha isimli oba beylerinin adından almışlardır. 1584 yılında 35 hane olarak bulunyorlardı.1484 yılında da Sive kışlağında 17 nefer olarak bunuyorlardı. Sis Avşarlarından bir obadır. Dulkadırlıların Kavurgalı taifesinden bir oba da aynı adı taşır. Sis yöresinde 16. Yy’ın ilk yarısında bulunan bu cemaatin 1525-6’da 5 hane olan kısmı Afşarlara tabi idi. 1536-7’de 17 hane, 12 mücerret ve 875 akça hasılı olan bu grubun diğer kolu da 2 hane, 19 kuşçu ve 151 akça hasıla sahipti.[25] Osmanlı belgelerinde Adana ve Sis cemaati olarak kaydedilen Yemlihalıların[26], bazı Sis obalarıyla birlikte Kayseri’ye göç ettiğini görüyoruz. Kayseri’nin Kocasinan ilçesine bağlı Yemliha köyü bu obadan kalmadır.
Yeni İl Türkmenleri:
Kayseri ile Sivas arasında kalan bir kısım topraklara (Kayseri’nin Uzun Yayla bölgesi ile Sivas’ın Gürün ilçesini de içerisine alan bölge) Dulkadirli Türkmenleri ile Halep Türkmenleri yerleşerek Yeni İl adıyla bir Türkmen bölgesi meydana getirdiler. Yeni İl mali bakımdan III. Murad’ın anası Nur- Banu’ nun İstanbul Üsküdar’da yaptırdığı caminin evkafına bağlanmış. Bu nedenle bu Türkmen grubuna Üsküdar Türkmenleri de denmek tedir. Akkışla’daki Üsküdar Yaylası bu hatırayı taşımaktadır.(H:1275) 1858- 1859 yılına kadar idari teşkilatını sürdüren Yeni - il :
1 - Dulkadırli’ye
2 - Haleb Türkmenlerine olmak üzere iki koldan meydana gelmekteydi.
Yeni- İldeki Dulkadirli Türkmenleri :
Bu kolu meydana getiren Türkmen oymakları:
Ağca-Koyunlu, Barak (Cerid’den), Boynu -Yoğunlu, Çağırğanlu, Çimelü, Elçi, İmanlu Afşarı, Kürd Mihmadlu (Dokuzlardan), Musacalu, Musa-Hacılu (Ağca Koyunludan), Neccarlu (Dokuz’dan) Tatar Alilü, Tecirlü gibi büyüklü küçüklü oymaklardan ibaretti. Halep Türkmenleri olarak bilinen bu oymak yazın yaylak amacıyla bu bölgelerde oturuyor kışın Haleb bölğesine göç etmekteydiler. Onun için onlara Yaban- Eriveya Şamlu (Şamlular)da denilmekteydi.
Bu Yaban Eri teşekkülleri :
Beğdili, Bayat, Avşar, Bayındır, Harbendelü, Karakoyunlu boylarına mensuptular. Halep Türkmenlerin Kanunî devrindeki sayımlara göre (1540 yılındaki ) sadece yerleşmiş olanların vergi nüfusu 9316’dır. Göçer olarak yaşayan boyların da sayılamadığı göz önüne alınırsa büyük bir nüfusa sahip olduğu görülür. Halep Türkmenlerini meydan getiren oymaklar : Bayat, Beğdili, Harbendelü, İnallu, Köpeklü Avşarı, Gündüzlü Avşarı gibi büyük teşekküller ile Acırlı, Alayuntlu, Bahadırlu, Büğdüz, Döğer, Eymür, Karakoyunlu, Karkın, Kılıçlu, Kınık, Peçenek, Uç, gibi oymaklardan meydana gelmekteydi.Dulkadırliler Maraş ve Elbistan bölgesinde yaşamaktaydı. Dulkadirli’yi meydana getiren göçebe oymaklar kışın Amik ovasına, Halep dolaylarına ve Çukurovaya inerlerdi. Dulkadirli ellerinden bir çok bölük İran’a gitmiş diğer bir kolda Diyarbekir bölğesindeki Bozulus’a katılmıştı. Ayrıca yine Dulkadirlilere mensup bazı teşekküller, Yozgat bölgesine yerleşmişler ve ayreten Sivas’ın güneyinde Yeni İli meydana getirmişlerdi. XVI.yy. başlarında bu ele mensup oymaklar Ankara, Kayseri ve Kırşehir bölgesine kadar gidip yerleşmişlerdi.
Bu hatta görülen Dulkadirli obaları da şu isimleri almıştı: 1 - Ağca Koyunlu : (en önemli obaları : Çalışlu, Musahacılu, Musacalu, Kozanlu, Hamidlü ) 2 - Anamuslı = (Karacalı) : ( bazı obaları : Yazır, Sevinçlü, Oruç Beğlü, Ulaşlu, Urçanlu, Kazancılu, Söylemezlü, Yolbasanlu, Kara Haytalu.) 3 - Avcı : 4 - Çağırkanlu : 5 - Cerit: (bazı oymakları: Bayır- Cerit, Kara Hasanlu, Oruç Gazilü, Mamalu). 6 - Çimelü : 7 - Dokuz (Bışanlı): (diğer bazı obaları : Avcı, Bazlamaçlu, demrek, Hacılar, Karkın, Karamanlu, Kürd- Mihmadlu, Kara Göncülü, Neccarlu) 8 - Döngelelü : 9 - Elçi : 10 - Eymir : 11 - Eşkinciler : (bazı obaları: Dede Karkın , Karaca Ahmedlü, Süli Şeyhlü.) 12 - Gündeşlü : 13 – İmanlu Afşarı: 14 - Kavurgalu : 15 - Küreciler : 16 - Küşne : 17 - Kızıllu : 18 - Peçenek : 19 - Tecirlü = (Tacirlü) : 20 - Tekelü : 21 - Varsak : 22 - Yuvalı (Kara-Yuvalu) [27]
Yerköy Oymağı:
Develikarahisar’da (Yeşilhisar) meskun bir Türkmen topluluğudur. 1500 yılında 50 hane nüfusları bulunuyordu. Bugün Yahyalı ilçesinde Yerköy’de oturmaktadırlar.
Yevmül Hayırlı Oymağı:
1563 yılında Pınarbaşı nahiyesinde Börk Viranı köyünde 25 nefer olarak bulunuyordu.[28]
Yılkılı Oymağı:
İslamlu Yörüklerinden olan oymak İslamlu’ya bağlı Saka ve Gürçiçek mezralarında oturmakta idi. 1500 yılında sadece Gürçiçek mezraında 24 hane nüfusalrı vardı.[29]
Yınal /Yanal Oymağı:
Kayseri’de yerleşik bir Yörük topluluğudur.[30] Yerleşim yeri bilinmiyor.
Yıvalı Oymağı:
Oğuzların Yıva boyunun adını taşıyan oymak Bozulus aşiretindendir ve Kayseri’nin değişik yerlerine yerleşmişlerdir. Kayseri’de 16. yüzyılda Yuvalı isimli bir köy bulunduğu gibi, Yuvalıoğlu adını taşıyan aile lakapları tespit edilmiştir. Bünyan’ın Güllüce köyüne yerleşen Başladık oymağının da Yıva boyundan geldiği anlaşılmıştır. İslamlu Yörükleri arasında bulunan Yuvalı ise zamanla büyük bir kışlak haline gelmişti. Eylük Fakih, Mehmet Fakih, Hazma bin Bayram Hacı, Mustafa v.i. Göçeri gibi oymaklar Yuvalı adı altında birleşmişlerdir. 1500 yılında 138 haneye ulaşan oymak Karkın ve Kara Yusuf mezralarında oturmaya başlamış, İn ve Yassıkuyu mezralarını da ellerinde tutmuşlardır. 1570 yılında Irmak Kenarı nahiyesi Yörükleri arasında görülen Yuvalı Yörükleri ise Alaca mezraında 41 hane nüfusa sahipti.[31] Faruk Sümer, 16. yüzyılda Kayseri’ye yerleşen Türkmen topluluklarının birinin de Yıvalar olduğuna değinerek şöyle diyor: “Kayseri çevresinde yaşayan Türkmen oymaklarından biri de Yıvalı (veya Yuvalı) adlı 183 vergi nüfuslu bir teşekküldür. Bundan başka Ürgüp dolaylarında da Yıva adlı bir oymak yaşamakta idi. I.Selim devrinde bu oymak üç kola ayrılmış olup bunlardan 46 vergi nüfuslu birinci kol Kışlacık, 48 vergi nüfuslu ikinci kola Kara-Yıvalı (yahut Yuvalı), 41 vergi nüfuslu olan üçüncü kol da Ağ-İshaklu ekinliğinde çiftçilik yapmaktadır.”[32]
Yoluklu / Yölüklü/ Yülüklü Oymağı:
Kayseri’de yerleşik bir Türkmen topluluğudur.[33] Erzincan Beylerinden Kara Yülük Osman'ın adını taşıyan bu Türkmen obasının yerleşim yeri bilinmiyor.
Yörük Oymağı:
Yörük adını taşıyan bu oymak Yahyalı kışlağında Yahyalı oymakları arasında idi ve Akin Kışlağı, Gökçeasma, Bademli ve Kabaklı mezralarında meskundu. 1500 yılında Akin kışlağında (Irmak kenarı nahiyesi) 19 nefer oldukları kayıtlıdır. Kabaklı köyü bugün Develi ilçesine bağlıdır. İkinci bir oba da Yörük adını taşımaktadır ve Malya nahiyesinde Eriklitaş kışlağında oturmaktaydı. 1520’de Eriklitaş’ta 15 hane nüfusa sahiptirler. Üçüncü bir oba olarak Yörükan adını taşıyan bir oymak da Kustere Yörükleri arasındadır ve Sis’ten (Kozan) gelen bu oymak Köstere Yörüklerine dahil edilmiş ve Hırka köyünde oturmaktadır.[34] Hırka köyü bugün Kocasinan ilçesine bağlıdır. Bir başka Yörük obası da 1550 yılında 3 neferden oluşan ve adı Yörükan-ı Etrak-ı Müteferrika denen oymaktır. Bu oymağın adında geçen etrak kelimesinin ilk defa yörükan-ı etrak “Türk Yörükleri” biçiminde kullanılışına şahit oluyoruz. Bu haliyle ilginç bir kullanımdır. Kayseri sancağı Yörükleri arasında gördüğümüz 1484 yılında Kuzugüden ve Çağa mezralarında bir başka “Yörükan” isimli oba ise 7 hane nüfusa sahipti.[35]
Yörükan-ı İbrahim Oymağı:
Bozatlu Yörüklerinden olan oymak 1570 yılında 116 hane nüfusa sahipti.[36]
Yunus / Hacı Yunus Oymağı:
Bu Türkmen obası Irmak Kenarı nahiyesinde Obruk köyünde oturmaktadır. Bu köy bugün yine aynı adla mevcuttur ve Kocasinan ilçesi Güneşli bucağına bağlıdır. Oymağa Hacı Yunus denmesinin sebebi boy beyleri olan Yunus Halife v.i. Ahmed’den dolayıdır. 1584 yılında Obruk köyünde 17 hane nüfus vardı.[37]
Yusuf bin İsa Oymağı:
1484 yılında İslamlu Yörükleri arasında görülen oymak Özi kışlağında 8 hane olarak bulunuyordu.[38]
Yüzde / Yüzdepare Oymağı:
16. yüzyıl kayıtlarında Kayseri, Harmancık, Talas, Zamantı, Develi ve Yahyalı’da görülen oldukça geniş bir Türkmen topluluğudur. Yüzde oymaklarının yaşadığı mezralara İkiyüzlü adı veriliyordu. İkiyüzlü adını taşıyan mezralara Sahra, Malya, Karataş ve Bozatlı nahiyelerinde rastlanmaktadır. Buradan hareketle yerleşim alanlarının Tomarza, İncesu, Talas, Erkilet, Argıncık ve ova köyleri olduğunu çıkarabiliyoruz.[39]
Zakirlü Oymağı:
Dulkadirli Türkmenlerinden olan oymak Koramaz nahiyesindeydi 1584 yılında Kurlasun köyünde 46 hane nüfusa sahipti. Daha sonra Kurlasun’da (Gesi yakınlarındaki Gürlesin mezraıdır) 79 hane olarak kaydedilmiştir.[1] 1563 tarihli Maraş Tahrir Defterinde Zakirlü oymağının Kars (Kadirli) halkından olduğu ve Sarız yöresinde Kurdini ve İncecik mezralarını ekip biçtikleri kayıt altına alınmıştı.[2] is bölgesinde 1519’da 12 hane, 840 akça hasılı, 1523-4’te 15 hane, 3 m., 1130 akça hasılı, 1525-6’da 25 hane, 5 m., 1095 akça hasılı, 1536-7’de ise Pir Ahmet’in tımarına dahil olup, 20 hane, 11 m., 3 kürekçi, 983 akça hasılı vardı ve Örtülüce (diğer adı Sarımut) mezrasında ziraat yapıyordu.[3] Zakirliler bugün Sorgun ilçesinde görülmekte ve Yayla Hacılu, Ramazanlu, Orhan Hacılu, Emir Cazili ve daha bir çok obalara ayrılmaktadır.[4]
Zeynelhanlı Oymağı:
1570 yılında Koramaz nahiyesinde (Bünyan yöresi) görülen oymak 20 hane nüfusa sahipti.[5]
Yorumlar