Kayı boyunun damgası |
Oğuz /Türkmen Oymaklarının Listeleri:Bu listelerdeki isimler Türkmen oymaklarının serüvenini daha iyi anlamak için gereklidir. Kayseri bölgesindeki Türkmen oymaklarını anlayabilmek için başta Maraş, Sivas, Yozgat ve Adana olmak üzere civar illerin kayıtlarına bakmak, hatta Doğu Anadolu, İran ve Azerbaycan Türkmenleri ile Hazar ötesi Türkmenleri hakkında da bilgi sahibi olmak şarttır. Türkmen oymaklarının isimlerinin insanı şaşırtan bir şekilde birçok yerleşim yerinde karşımıza defalarca çıkmaktadır. Bu da göstermedir ki, yurdumuzun doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine uzanan her bölgede Türkmen oymaklarından parçalar yerleşik hayata geçmekte ve hatta Irak, İran, Azerbaycan, Afganistan, Balkanlar ve Türkmenistan’a kadar büyük bir coğrafyada Türkmen topluluklarının birbirleriyle akraba olduğu gerçeği önümüze çıkmaktadır. Kayseri yöresi Yörük-Türkmenlerin listesinde bulduğunuz ve ilgilendiğiniz bir obayı bu listelerden takip ederek yurdumuzun nerelerine yerleştiğini ve hatta şu an ülkemiz dışında olan ülkelerin hangisinde aynı obaların parçalarının bulunduğunu takip edebilirsiniz.
1.Halil Zahiri’nin Listesi (Gazze’den Diyarbakır’a kadar Türkmenlerin listesi- 15. yüzyılın ilk yarısı)
1.Kut Beği Oğulları
2.Köpek Oğulları
3.Sakalsız Oğulları
4.Dülkadir Oğulları
5.Ramazan Oğulları
6.Özerliler
7. Beğdililer
8.Bayatlar
9.Bozcalılar
10.Maraşlular
11.Üreğirler
12.Üç Oklu
13.Boz Oklu
14.İnallular
15.Harbendeliler
16.Gündüzlüler
17.Kınıklar
(Bunların çıkardıkları asker sayıları 180.000 atlıdır.)[1]
2. Katip Çelebi’nin Listesi (Cihannüma adlı coğrafya kitabında17. yüzyıl ortalarında Halep Türkmenlerinin listesini verir.)1. Dulkadirli (Elbistan’da)
2.Özerliler (Davud b. Özer oymağından, Misis’te)
3.Zekeriyye (Döğerler, salim-i Zekeri (Döğeri) oymağı Çakıt’ta)
4.Ramazan Oğulları (Adana’da)
5.Avşarlar (Caber’de)
6.Varsaklar (Tarsus’ta)
7.Bayatlar
8.Köpekliler (Halep dolaylarında idiler, bunlar değişti ve şimdiki oturanlar)
1.Pehlivanoğlu
2.Bayatlar
3.Kaçarlar
4.Avşarlar (Recep Oğulları)
5.Eymir
6.Köçeklü
7.Cerit’ten Silsüpür
8.Abalu
9.Ördeklü
10.Kara Kayunlu
11.Ak Koyunlu[2]
3. Seyyah Nieburh’un Listesi: (1764 yılı Halep Türkmenleri)
1.Beğdili (12 bin ev, Urfa’da oturur.)
2.Mehmelenli (500 çadır)
3.Bayındır (300 çadır, Urfa’da oturur.)
4.Pehlivanlı (15 bin çadır, Sivas-Ankara arası)
5.Köpeklü (10 bin çadır, Sivas-Ankara arası)
6.Avşar (500 çadır, Sivas- Ankara arası)
7.Cerit (500 çadır, Sivas-Ankara arası)
8.Lek (1000 çadır, Sivas –Ankara arası)
9.Beberli (1000 çadır, Sivas-Ankara arası)
10.Ağcakoyunlu (500 çadır, Sivas-Ankara arası)
11.Şam Bayadı (500 çadır, Sivas-Ankara arası)
12.Barak (1000 çadır, yazın Sivas’ta, kışın Zor’da)
13.Çağırganlı (200 çadır, yazın Sivas’ta, kışın Zor’da
14.Reyhanlı (2000 çadır, yazın Sivas’ta, kışın Halep’te)
15.Kınık (200 çadır, kışın Adana’da, yazın Kayseri’de)
16. Dadlı(Tatılı) (200 çadır, yazın Kayseri’de, kışın Urfa’da)
17.Ulaşlı (200 çadır, Halep’te)
18.Ceceli (1000 çadır, Antep’te)
19.Kızık (2000 çadır, Antep’te)
20.Dede Karkın (1000 çadır, Antep’te)
21.Kabalı (1000 çadır, Şam’da)
22.Kara Koyunlu (500 çadır, Şam’da)
23.Sofular (500 çadır, Sivas bölgesinde)
24.Kuluncuklu (500 çadır, Sivas bölgesinde)
25.Pürnek (12.000 çadır, Ankara bölgesinde)
26.İl Beğlü (2000 çadır, yarısı Sivas’ta, yarısı Halep’te)
27. Karaca Kerd (500 çadır, Kayseri bölgesinde)
28.Şerefli (500 çadır, Şam bölgesinde)
29.Ayalı (1000 çadır, Şam bölgesinde)
30. Kıçlı (belki de Kılıçlı) (200 çadır, Şam eyaletinde)
31.Eymir (500 çadır, Şam eyaletinde)
32.Toktemürlü (500 çadır, Şam eyaletinde)
33.Sarıcalar (500 çadır, Şam eyaletinde)
34.Geyikli (2000 çadır, Şam eyaletinde)
35.İzzeddinlü (500 çadır, Şam eyaletinde)
36.Özerli (1000 çadır, Şam eyaletinde)
37.Musa Beğli (500 çadır, Antep yöresinde)
38.Ditimli (3000 çadır, Antep yöresinde)[3]
4. Langlois’in Çukurova’daki Oymalara dair listesi (1857)
Tarsus
1. Menemenci (3.000 ev)
2. Tekeli (600 ev)
3.Sortan ve Küçü Oğlu (500 çadır)
4.Kara Kahyalu (700 çadır)
5.Tor-Oğlu (300 ev)
6.Bahşiş ve Hacı Hasan Oğlu (300 ev)
7.Kara Tekeli (150 ev)
8.Puran ve Mustafa Bey (200 çadır)
9.Kalavunlu (30 ev)
Adana
Kara Hacılı (500 ev)
Dündarlı (200 çadır)
Cerit (1200 çadır)
Sırkıntılı Oğlu (800 çadır)
Kerimoğlu (2500 çadır)
Karıntılu /Kırıntılı (100 çadır)
Kozanoğlu (500 ev)
Bozdoğan (1400)
Tecirli (1200 çadır)
Farsak/ Varsak (800 çadır)[4]
5. Dr. Çakır Oğlu’nun Listesi : (İzmirli Rum asıllı doktor Çakıroğlu’nun listesi – 19. yüzyılın ikinci yarısı)Batı Anadolu’da Yörük Oymakları:
1.Ahmedli (Kula, Simav)
2.Altcı (Attala’dan At Alan’a kadar)
3.Anamaslu (Karacalı) (Demirci’de, 50 çadır, 70 ev)
4.Araplı (Salihli- Bursa arasında)
5.Çakal (Saruhan sancağında-Manisa)
6.Çarık (Kula’da)
7.Farsak (Aydın’da 1200 aile)
8.Gök Musalı (Demirci’de İncikler köyünde 50 çadır, 50 ev)
9.İvatlı(Kamet civarında 22 çadır)
10.Kaçar (Selge’de, Alaşehir ve Nazilli’de geniş bir oymak)
11.Kara Tekeli (İzmir)
12.Horzum (Aydın ve Bursa)
13.Kızıl keçili (Selinti-Kula- Pınarköy’de yaşarlar, 800 çadır)
14.Manavlı (Alaşehir, Salihli, Bursa)
15.Narincelü (Kula, Denizli)
16.Saraç (Uşak ve Eşme)
17.Sarı Tekelü (Nazilli, Denizli ve Bursa arası)
18.Şebidli (Kula’da 60 ev)
19.Şeybli (Uluborlu, Afyon arasında 70-80 çadır ve 200 ev)
20.Yağcı Bedirli (Soma, Bursa)
Aydın Vilayetinin Güney-Batısında ve Diğer Yörelerdeki Oymaklar:
Abdal (Uluborlu)
Akdağlı (Nazilli)
Ak Kozalı
Alaca Koyunlu (Konya’ya kadar)
Allah Abeli (saruhan)
Beylikli
Boynu İncelü
Burhan (Bursa)
Çambar (Aydın-Bursa)
Çepni (Aydın)
Çitmi
Dede Karkınlı (Saruhan)
Derici (Aydın-Bursa)
Dosuti Araplı
Eski Yörük
Eşpek
Geygel
Gerinisli (Nazilli Muğla arası)
Göşçi (Nazilli)
Harmandalı
Hutal
Güzel Beyli (Nazilli)
İğneci (Saruhan)
İmir harici (Saruhan)
Cerit (Nazilli)
Kara Fakı Oğlu (Aydın-Bursa)
Karamanlı (Nazilli-Isparta arasında)
Kara yağcılı
Köseler (Nazilli)
Kılaz
Kirtiş
Kıslilerli (Saruhan)
Kızıl Işıklı (Bursa)
Kocabeyli (Aydın- Bursa)
Musalarlı (Saruhan)
Muzan (Bursa)
Omurlu
Rahman
39.Şaçı Karalı (Nazilli)
40.Taş Evli
41.Tekeli (Nazilli)
42.Tereci
43.Yatağanlı (Kara Ağaç yakınlarında)
44.Yel Aldı [5]
6. A.Dupre’nin Listesi (19. yüzyıl başlarında Azerbaycan ve İran Türkmenleri)
1. Afşar
2. Kaçar
3.Mukaddem
4. Türkmen
5.Kengerlü
6.Taliş
7.Kara Çorlu
8.Şah Dullu
9. Kara Gözlü
10. Aynallu
11.Bayat
12.Beğdilli
13. Kurt Beçe
14. Türk Mafi
15.Kocavend
16. Abdülmeliki
17.Rahimlü
18.Fars Medanlu (Farsadan)
19. Nasır Baharlu
20.Muğanlu
21.Hüda Bendelü
22.Dumbelü (Dümbülü)
23. Hacılar
24. Şah Seven
25.Emranlu
26.Kara Hamzalu
27.Emvarlu
28.Ustacalu
29.Sarıcalu
30.Han Çobanlu
31.Civanşir
32.Koyunlu
33.Celayir
34.Halaç
35.Sa’dlu
36.Bulverdi
37. Kaşkay
38.Kurd
39. Acırlu
1. Afşarlar (Azerbaycan ve Urmiye bölgesinde Kasımlı ve Araçlu obalarına bağlı, Karaçlu, İmamlu, davudlu, Haydarlu, Kilelü, Yeberla, Tutmaklu, Adaklu, Kuhguelu, Kara Hasanlu, Ali Beklü, terzilü, Şah Buranlı oymaklarının toplam kişi sayısı ortalama 25 bin kişi, İran’ın değişik yerleriyle birlikte toplam 88 bin kişi)
2. Kaçarlar (Kacarlar) : Kavallar, Develü, Kikyalu, Dabanlu, Suçanlu, Kerlü, İzzeddünlü gibi oymakları vardır. İran’ın değişik yerlerinde toplam nüfus 3800 kişidir.
3. Mukaddem : Megara2da yaşarlar. Toplam 5000 kişidirler.
4.Dumbelü: Azerbaycan’ın batısında Hoy ve Selmas yakınlarındadırlar. 1200 aileye yakın.
5.Türkmen: değişik yerlerde toplam 38000 kişidirler.
6.Kengerlü: Aras kıyılarında 5000, Kum dolaylarında 1000 kişi
7.Taliş: Mazenderan ve taliş’te 5000 kişi
8.Kara Çorlu: Karabağ, Aras-Kür, Horasan, 12000 kişi
9.Şah Dullu : Erivan- 8000 kişi
10.Kara Gözlü : Hemedan- 12000 kişi
11.Aynallu : İsfahan- 5000 kişi
12.Bayat : Azerbaycan-Tahran-Şiraz- Nişabur, toplam 19.000 kişi
13.Beğdili: Azerbaycan-Save- Kum, 5000 kişi
14.Kurd Beçe : Azerbaycan ve Irak’ta 6000 kişi
15.Türk Mafi: 2000 kişi
16.Kocavendi: Gilan ve Mazenderan 5000 kişi)
17.Abdulmeliki: 6000 kişi
18.Rahimlü: Yezd-Kast 3000 kişi
19.Fars-Medanlu : Fars- 10 000 kişi
20.Nasır-Baharlu Fars- 12 000 kişi
21.Muğanlu : Tebriz, Aras – 6 000 kişi
22.Huda Bendelü : Kirman şah- hamse; 6 000 kişi
23.Hacılar : Mazenderan 4 000 kişi
24.Şah seven : Erdebil, Rey ve fars’ta, 14 000 kişi
25.Emranlu : Esterabad , 4000 kişi
26.Kara Hamzalu : İsfahan, Kezzaz; 3000 kişi
27.Emvarlu: Kazvin 5000 kişi
28.Sarıcalu : Azerbaycan, 5000 kişi
29.Han Çobanlu : Azerbaycan, 10000 kişi
30.Civanşir: Azerbaycan, 8000 kişi
31. Koyunlu: Azerbaycan’da, Hoy ve Erivan’da, 8000 kişi
32.Celayir: Horasan- Nüfusları bilinmiyor.
33.Halaç: Kum, Save ve Azerbaycan’da 8000 kişi
34.Sa’dlu(Seyidlü): Halbal’da 5000 kişi
35.Bulverdi: Fars’ta 5 000 kişi
36.Kaçkay: Fars’ta 15 000 kişi
37.Kurd : Mezanderan ve Irak’ta 4000 kişi
38. Acırlu : İsfehan, serawend’de 6 000 kişi[6]
7. Lady Shell’in Listesi: (İran ve Azerbaycan’daki oymakların listesini verir, 19. yüzyılın ortası)
A. Azerbaycan Oymakları:
1. Şah Seven: Mişkin ve Erdebil, 1000 çadır
2. Hacı Alili: Karadağ, 800 çadır ve ev
3.Beğdili: Karadağ, 200 çadır ve ev
4.Şeyhlü: Karadağ, 150 çadır ve ev
5.Mukaddem: Megara, 5 000 ev
6.Mahmudlu: Megara, 2500 ev
7.Baharlu: 2000 ev
8.Avşar: Urmiye, 7000 ev
9.Kara Papak: Sulduz, 1500 ev
B.Mazenderan Oymakları:
1.Kaçar: 2000 ev
2.Can Beğlü: 50 ev
3.İmamlu: 50 ev
4.Usanlu: 50 ev
5.Afşar: 100 ev
c.Tahran Oymakları:
1.Şah Seven: Kum-Tahran, 9 000 çadır
2.Hara Kanlu: Kazvin-Zencan
3.Bacmanlu:
4.Kündeşlü /Gündeşlü: Tahran, 400 ev
5. Halaç: Tahran
6.Hüda Bendelü: Tahran
7.Afşar: Tahran-Kazvin, 900 çadır
8.Türk Mafi: 100 çadır ve ev
9.Kengerlü: 1000 çadır ve ev
10. Kale-küp Govbaz: 150 ev
11.Ebül Hasani. 320 çadır ve ev
12.Cihan Beglü Şadlu:
13.Usanlu: Har ve Demavend, 1500 çadır ve ev
D.Hamse Oymakları:
1. Gerrus : 5000 ev
2. Afşar şah Sevenleri: 2500 çadır
3.Hüda Bendelü: 600 ev
4.Dodanga: 150 ev
5.Zulkadir: 200 ev
6.Mukaddem: 150 ev
7.Afşar: 200 ev
8.Kurt Beglü: 1500 ev
E. Kirman Oymakları:
1. Afşar: 1500 ev
2.Karacı: 700 ev
F.Hemedan Bölgesi Oymakları:
1. Kara Gözlü: 4 000 ev
2.Hallaç: Nüfusu bilinmiyor.
G.Fars Bölgesi Oymakları:
1.Bayat: 120 ev
2.Berguşadi: 50 ev
3.Kacar-Afşar: 100 ev
4.Ebülverdi: 300 çadır
5.Tevelili: 40 ev
6.Şah Seven: 60 çadır
7.Kara Gözlü: 100 ev
8.Amele: 40 ev
9. Kaşkay: 40 000 çadır
10. İnanlu: 4800 çadır ve ev
11.Ağaç eri /Çağatay Keştil: 1000 çadır
12.Nefer: 850 çadır
13.Baharlu: 1230 çadır
I. Horasan Oymakları:
1.Merdi: 70 ev
2.Çalai: 2000 ev
3.Turk-i Celayir: 1500 ev
4.Bayat ve Hurşabi: Nişabur’da 10 000 ev
5.Karışık: 1000 ev
6.Kelicei: 200 ev
İ.Kirmanşah Oymakları:
1. Hudabendelü: 200 ev [7]
8. Gunnar Jarring’in Listesi:
The Distribution of Turk Tribes in Afganistan (Lund, 1939) adlı eserinde Afganistan'daki Türkmenleri beş gruba ayırmaktadır:
1. Salur Ogurcik'in neslinden gelenler: 140 kola ayrılan Yomutlar, 110
kola ayrılan Salurlar, Sarıklar ve Tekeler bu gruba girmektedir.
2. Oğuz Kağan'ın neslinden gelenler: 78 kola ayrılan Göklenler, 50 kola
ayrılan Çavdurlar, Hataplar, Mukriler, Karkınlar, Ersarılar, Bayatlar,
Agarlar, Ogurcaliler bu gruba girmektedir.
3. Türkmenleşmiş olanlar: Bu gruptakiler 55 kola ayrılmaktadır.
4. Sunçı, Nuhurlı, Anaulı, Murça aşiretleri.
5. Oğuz menşeinden gelmeyen yeni teşekkül etmiş aşiretler.
Bu Türkmen aşiretlerinin pek çoğu Türkmenistan ve Türkiye'deki Türkmen
aşiretleri ile aynı adı taşımaktadır. Nüfuslarının 600 bin ile 1 milyon arasında değiştiği sanılmaktadır.[8]
9. Irak Türkmenlerinin İskan yerleri: Irak Türkmen Cephesinin internet sitesinden alınmıştır. Kısaltılarak verilmiştir, tabidir ki bütün Türkmen yerleşimini gösteren bir liste değildir.
Musul ve çevresindeki yüzlerce köy, Erbil, Altunköprü, Kerkük ve çevresindeki köyler, Tazehurmatu, Tavuk, Tuzhurmatu ve çevresindeki Bayat Köyleri, Kifri, Karatepe, Hanekin, Kızlarbat (Sadiye), Karağan (Celevla) ve çevre köyleri, Şahraban (Mikdadiye), Bedre, Kazaniye ve Mendeli gibi il, ilçe, kasaba ve köyler;
Bağdat'ın yoğun olarak Karakol, Azamiye, Rağibe Hatun semtlerinde yaşıyan Türklerin nüfusu 300 bine yaklaşır.
Musul'un çevresindeki kırsal alanda yüzlerce Türk köyü vardır. Şebek oymağı, Sarılı ve diğer Türk aşiretlerinin yaşadığı Musul bölgesindeki köyler, yoğun biçimde Türk nüfusunu barındırır. Musul'un çevresinde yer alan önemli Türk köyleri: Abbasiye, Abzah, Akkoyun, Albek, Alireş, Alkuş, Arpacı (Arpaciye), Babıniyet, Ba'hamza, Basahra, Ba'şika, Baştutmaz, Ba'vize, Baybuğ, Bazvaya, Bedene, Bektaş, Besan, Bılavat, Bısatlı, Bi'rhallan, Cilevhan, Çinçi, Deraviş (Dervişler), Ebucerbu'a, Eskişehir, Fazılıye, Gazekân (Gazihan), Gökçeli, Hamdaniye, Haraba, Harabasultan, Havar,Haznebent, Haznetepe, Hıdır (ilyas), Horsabad, Isteh, Kadıköy (Kaziyye), Karakoyun, Karakuş, Karaşor, Karatepe, Karatepe Şebek, Karayatağ, Keberli, Kehriz, Kelek, Kelete, Kepresor, Kızfahre, Körgariban, Minara Şebek, Mişerfe (Müşerrefiye), Mahallebiye, Ortaharap, Ömergân (Ömerkân), Ömer Kayacı, Reşidiye, Rezzakıye, Selamiye, Seyyidler, Şebek, Şemsiyyat, Şennif, Şeyhemir, Şirehan (Aşağı ve Yukarı Şirehan), Tahrava, Telagub, Tercile, Tevfikiye, Tezharap, Tilyara, Toprakziyaret, Topzava, Verdek, Yarımca, Yengi Bısatlı, Zehrahatun, Zeynelabidin dir.
Musul'un 60 km. batısında yer alan Telafer, Irak'taki Türklerin yoğun biçimde yaşadığı en büyük ve en halis bir Türk ilçesidir. Telafer yöresinde bulunan Türk köylerinin başlıcaları şunlardır:Ağbuğa, Ağbulağ, Ağtepeler, Antallavi, Arpatepe, Avkenni (Efkenni), Azzotepesi, Buhur, Ceddu', Cegen Harabı, Ciheşler Tosnuğu, Cubara, Cuma, Çardağtepe, Çeti(y)liler Tarrı(Tar, tarla, tarrı, tarlası demektir), Damlamaca, Daşlıdere, Deveboynu (2 köy), Efkenni (Bucak merkezidir), Faka, Hamra, Harala, Harna, Irfî, Kırmızı, Kızılkuyyu (Kızılkuyu), Kızıl Tar, Körkuyyu, Kubbuk, Kuyyu (Kuyu), Malviren, Mıstah, Miççe ,Mahallebiye, Sanbar, Sec'a, Sopan (Sapan) Harabesi (arkeolojik sit alanıdır), Sualtı, Şeh (Şehy) İbrahim, Turmu, Üçtepeler (arkeolojik sit alanıdır), Viranşehir. Ayrıca Telafer'in batısında bulunan Sincar'ın güneyinde de Türk köyleri vardır. Bu köylerin en önemlileri arasında Meydankulu, Sibate, Sino ve Tellavi anılabilir.
Kerkük ilinin 1975 yılına kadarki idarî taksimatında 4 ilçe vardı. Bunlardan biri merkez ilçe olan Kerkük'tür. Kifri, Tuzhurmatu ve Çemçemal ise diğer üç ilçenin adlarıdır.Kerkük merkez ilçesine bağlı nahiyeler Karahasan, Şıvan, Altunköprü ve Havice'dir. Kifri'ye bağlı nahiyeler Karatepe, Şirvan ve Bebaz adları ile tanınır. Tuzhurmatu ilçesinin iki nahiyesi Tavuk ile Kadir kerem'dir. Çemçemal'ın nahiyeleri ise Ağçalar ve Sengav'dır.Yoğun Türk nüfusuna sahip olan Kerkük, Irak Türklerinin kalbi ve kültür merkezidir.Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin tamamı da Türk nüfusuna sahiptir. Kerkük'e bağlı nahiye ve köylerin belli başlıları şunlardır:Badava, Beşir, Bılava, Çardağlı, Göktepe, Ilıncak, Karaincir, Kızılyar, Kuştepe, Kümbetler, Leylan, Ömermenden, Tazehurmatu, Tercil, Tirkalan, Tirkeşkan, Tokmaklı, Topzava, Yahyava, Yayçı. (Bunların bir kısmı Bağdat yönetimi tarafından yıkılarak, Türkmen halkı başka yerlere sürülmüştür.)Tuzhurmatu ilçesinin Tavuk nahiyesi ve yakınındaki İmam Zeynelabidin köyü, halis birer Türk yerleşme merkezleridir. Tuzhurmatu da, Telafer'den sonra Irak'taki en önemli Türk ilçesi durumundadır. Bu ilçenin sınırları içinde yaşıayan Bayat boyunun oturduğu köyler, bölgedeki Türk nüfusunun önemli bir sahasını oluşturur. Bayat boyunun yaşadığı bu köylerin en önemlileri şunlardır: Abbud, Amirli (Emirli), Bastamlı, Biravcılı, Çardağlı, Hasadarlı, Karanaz, Muratlı (Süleymanbeg), Pîrahmetli, Şahseven, Yengice, Zengülü.Tarihi bir Türk ilçesi olan Kifri'ye bağlı Karatepe de önemli bir Türk nahiyesidir. Çoğu Bayat boyuna mensup olan bölgedeki Türk nüfusu, ayrıca o yörede bulunan köylerde yaşarlar. Bunların arasında konar-göçer hayatı sürdüren Aştöken, Birefekire, İlancı, Tatran ve Sındıç, ilgi çeken belli başlı Türk köyleridir.
iyale ilinin idari taksimatında yer alan 5 ilçe vardır. Bunlar Bakuba, Halis, Hanekin,Mendeli ve Şahraban (şimdiki adı Mikdadiye)'dir. Bu beş ilçenin hemen hemen hepsinde Türk nüfusu olarak karşımıza çıkar. Ayrıca bu ilçelere bağlı Türk kasabaları vardır. Bu kasabalar arasında Bakuba'yşa bağlı Kazaniye; Halis'e bağlı Mansuriyet Çebel: Hanekin'e bağlı merkez Hanekin, Karağan (Celevla), Kızlarbat (Sadiye), Koratu ve Meydan; Mendili'ye bağlı Kazaniye ve Beledruz; Şahraban (Mikdadiye) ilçesinin aynı adı taşıyan merkez nahiyesi, Türk yerleşimlerinin önemli birer merkezi sayılır. Bu arada bölgede yer alan Bacalan, Bahruz, Deliabbas, İbrahim Semin, Karacıva, Karaulus ve Kenaniye adlı kasabalarda da Türk nüfusu yaşar.
Türklerin aralıklı olarak geliş ve yerleşmeleri sonucu, Irak'ta önemli ve büyük bir Türk varlığı ortaya çıkmıştır. Abbasi döneminde bir Türk kolonisi olarak, henüz bölgede yerleşik bir düzen içinde varlık göstermeyen Türkler, Abbasi ordusunda görev yapmışlardır. Irak'a ilk olarak gelen bu Türkler, çeşitli boy ve oymaklara mensuptular. Bunların isimlerinden ve lakaplarından hangi Türk boyuna aid oldukları kolayca tesbit edilebiliyor. Mesela İbni Kayıglıg'ın Kayığlı; Kıbcakhî'nin Kıpçaklı; Khallukhî'nin Karluklu; İbni Azgiş'in Azgışoğlu ve İbni Yemak'ın Yemakoğlu olduğunu anlamak mümkündür. Bunların bazılarının Oğuzlardan ve diğerlerinin de, örnek olarak Beni Tulun (Tulunoğulları)'un Tokuzoğuz'lardan oldukları, dikkatlice incelendiği takdirde kolayca anlaşılır. Eski yazıda Arap imlasına göre değişik biçimlerde okunmaları mümkün olan birçok Türk adının, bu bakımdan zaman zaman İranlı veya başka kökenli olmaları düşüncesini uyandırmıştır. Bunun gibi Afşin, Sacoğulları, Kara Buğra ve Büyük Buğra gibi Türk kökenli birçok komutanın varlığı ortaya çıkmaktadır. Abbasi halifelerinin hizmetindeki orduda, bazı Türk boylarının büyük sayılarda temsil edildikleri de görülmektedir. Bunların başında al-İvaiye yani Oğuzların Yıva boyu ile Hazarlar ve Halac oymakları gelmektedir. Akkoyunlular da başlıca Pürnek ve Musullu boylarına dayanmışlardır. Bu iki önemli boyu Hamza-Hacılu, Kara-Hacılu, Emîrlu, İzzeddin-Hacılu gibi ikinci derecede boylar takip etmekte idi.
Suphi Saatçi, Irak Türkmenlerinin Bayat, Yıva, Karakoyunlu, Döğer, Çepni, Eymür, Harbendelü, Şebek, Salur, Beğdili, Ulaşlu, Ocuşlu, Biravcılı, Karanaz, Muratoğlu, Bacalan, Ulus-tatar, Karaboga, Yağmur Tatalı, Mavili ve Sarılı gibi boylara dayandığını ifade etmektedir.[9]
10. Kayseri’ye komşu il Yozgat’ta Yörükler ve Türkmenlerin Listesi:
Karatatarlar'ın Bozok bölgesinden gitmesi sonucunda bölge, Sivas'ın güneyinde ve Kayseri'nin doğusunda (bilhassa Uzunyayla) yaylaya Dulkadırlı Türkmenleri tarafından iskan edilmiştir. 15. yüzyılda Yozgat ve komşu mahallere yerleşen, Bozok adıyla anılan oymaklar ve yerleştikleri bölgeler şöyledir:
a. Kızılkocalu: Topluca yaşadıkları yer; Yozgat, Şefaatli, Yerköy ve Musabeyli ile çevrili saha olup, Elmahacılı, Musa Beglü, Aziz Beglü, Yusuf Abdal, Dokuz, Hasancı gibi obalarla Topaç, Erkekli ve İğdeli gibi ekinlikler de bu sahanın içinde bulun- maktadır. 1529 - 1530 yıllarında küçük bir köy olan Yozgat da bu sınırın içindedir. Ayrıca, Ballı Saray, Yassı Kışla, İğde Kışla, Arık Asan, Ağca Saz, Dere Kışla, Köse Yusuflu, Ali Şarlu, Sekilü, isa Hacılu ve Köşler de bu oymağa bağlı olanların yerleşip isim verdikleri yerleşim birimleridir.
b. Salmanlu: Bu oymak Yozgat'ın batısında bulunan Salmanlı'da yerleşmiştir.
c. Ağaçalu (Ağcalu: Bu oymak Karadere'de yaşamaktaydı. Bu bölgede tamamen Agaçalu'larca doldurulmus, Aşağı Kanak da bu boya mensup kişilerce iskan edilmiştir. Ayrıca Sokun, Emlak, Karça, Alilü, Hacılar, Hamzalu, Haşer, Çakır ve Cedük'te de Ağaçlu obaları bulunmaktadır.
d. Çiçeklü: Bu boy Boğazlıyan çevresinde oturmaktaydı.
e. Zakirlü: Bu oymak Sorgun civarında yaşamakta ve Yayla Hacılu, Ramazanlu, Orhan Hacılu, Emir Gazili ve daha bir çok obalara ayrılmaktadır.
f. Mes'udlu: Bölgenin en eski oymaklarındandı. Buna rağmen pek fazla nüfusu olmayan oymaklardan meydana gelmiştir.
g. Ağça Koyunlu: Bunların kalabalık bir kısmı Gedük'te bir kısım obaları da Kara Dere'de yaşamaktadır.
h. Kavurgalu: Yozgat'ın doğusunda kendi adını taşıyan Kavurgalı Köyü ve çevresinde yaşamaktadırlar.
i. Demircülü: En tanınmış obaları, Sarım Beglü olup Merkeze bağlı Sarımbey bu obanın adını taşımaktadır.
j. Şam Bayadı: Bunlar Bozok'un sınırları içinde bulunan o zamanki ismi Gedük olan şar Kışla'da yaşamaktadırlar.
k. Söklen: Yurtları Yukarı Kanak olup, burada bulunan; Ayrancı, Yağmur Kışlası, Kümber Kışla, Karaca Üyük, Akarca, Arpalık, Küpeli, Karaevli Kışlası, Dere Yağsın, Alembeg Kışlası, Emirbeg Kışlası, Baraklu, Akbenlü, çukurviran ve ekinliklerde 1542 - 1543 yıllarında 33 obaya ayrılmış bir halde yasıyorlardı.
l. Hisar Beglü: Yurtalır Hasbek ve çevresi olup, Hisarbeyli köyü ile Baş Kışla'nın Kışla, Eynelli (Topal Abdal Kışlası), Hasbek, Ozan, Kemal Fakihlü, Ağcadam, Çanakçı, Ramazanlu, Boyalık, Kayacık, Ağıl Kayalu), Çorak, Edik, Alın Pınarı, Musa Fakih, Çağlalı gibi ekinlikler de bunlara aittir. [10]
11. BOZOK TÜRKMENLERİ[11]: 998 sayılı muhasebe icmaline (1530) göre Bozok Kazasında Türkmen oymaklarının nüfusları:
1. Şam Bayadı : 2596 hane
2. Kızıl Kocalı: 1279 hane
3. Süleymanlu: 1683 hane
4. Ağcalu: 1584 hane
5. Selmanlu: 813 hane
6. Karamanlu-i Dinik: 531 hane
7. Ağaca Koyunlu: 383 hane
8. Ali Beylü: 348 hane
9. Demircilü: 347 hane
10. Zakirlü: 334 hane
11. Sekilü: 267 hane
12. Tecirlü: 122 hane
13. Deli Alili: 179 hane
14. Mesudlu: 199 hane
15. Kavurgalu: 29 hane
12. Anadolu bulunan Ulu Yörük Bölükleri: (1574 yılı itibariyle)[12]
1. Ağca koyunlu (2.068) çadır
2. Akkuzulu (1.226)
3. Koyunculu (1.037)
4. Ak Salurlu (2.359)
5. Alibeylü (1.785)
6. Ballu (4.311)
7. Çabanlu (2.694)
8.Çakır Alili (1.668)
9. Çavurcu (1.045)
10. Çepni (7.757)
11.Çomaklu (291)
12.Çungar (15.860)
13.Ekizli (688)
14.Geranpa (475)
15. İlbeylü (12.546)
16. İnallu (7.682)
17.İzzedlü ve İdrislü (1.166)
18.Kaba sakallu (438)
19.Kara Fakihlü(1.574)
20.Kara keçili ( 12.018)
21.Kınıklu (5.159)
22.Kulağuzlu (2.874)
23.Kuru Göllü (5.854)
24.Pir Evlek (555)
25.Özlü (5.574)
26.Saraclu (478)
27.Tatılu (7.098)
28.Şerafeddinlü (Tatılı’ya bağlı) (2.571)
29.Todurga (3.063)
30.Turgutlu (1.133)
31.Ulu Kamanlu (2.213)
32.Ustaclu (317)
33.Ütüklü (705)
34.Kabil (1.429)
35.Şarki Pare (620)
13. Tarsus Türkmenleri / Varsakların Listesi: Liste Ali Sinan Bilgili’nin aynı adı taşıyan tebliğinden alınmıştır.[13]
1. Abdal Atalu
2. Ahar Aşıklı
3.Akça Köy
4. Ak Boğalu
5.Ali Beğlü
6. Alişarlu
7.Arıklı
8.Aşık İbrahimli
9.Aşıklar
10.Aşık Menteşlü
11.Aygünlü
12. Balıklı
13.Başmakçılı
14.Beğdilli
15.Beğen Aşıklu
16.Benlilü
17. Beziziler
18.Bıçkıcı
19.Boğalu
20.Bozkırlı
21.Böğrüdelik/Hacı Bozan
22.Börçlüce
23.Budaklu
24.Bulgar Şeyhlü
25. Bulurcanlu
26. Celallü
27. Çaylak Yörükleri
28. Çeçelü
29. Çirdavi
30.Çok Kocalu
31. Dadaklu
32.Danepayculu
33.Danişmendlü
34.Devletşahlu
35.Emir İlyaslu
36.Enbiya Yabcılu
37.Evciler
38.Evsun Beylü
39. Fenklü
40.Garplu / Simavun
41.Gezce Garplu
42. Girgit Ahmedlü
43.Güçlü Beğlü
44.Hacılar
45.Hamidlü
46.Hayat Hatun
47.Hızır Aşıklu
48.Hun Beğlü
49.Hüseyin Oğlanları
50.İskeliç
51.Kaba Ağaç / Tataklu
52.Kabaklar /Malki
53.Kabarsalu
54.Kaplancı
55.Kaplanoğlu
56.Kapuk İn
57. Kara Ali Aşık Oğulları
58. Kara Bekirlü
59. Karacalılar
60.Karakayalu
61.Kara Musalı
62.Kara Yahyalı
63.Karkın
64.Kemerlü
65.Kıllu
66.Kırklılar
67.Kızıl Aşıklı
68.Koca Ahmetli
69.Koca Buşaklu
70.Koçi Şeyhlü
71.Koçlular
72.Koyunculu
73.Köselü
74.Kuşuraşa
75.Küçüklü / Keçili
76.Küçüklü / Dudkeçili
77.Kürk
78.Mandalu
79.Mazılı
80.Mescidlü
81.Menteşeli
82.Mesudlu
83.Mikaillü
84.Muzudulu /Mühnetlü
85.Mürsellü
86.Okçı Demircilü
87.Okçular
88.Alpı b. Kusun
89.Ordu-yu Hasan beğ
90. Ordu-yu Mukaddem
91.Orkutlu
92.Rahmanlu
93.Salihlü
94.Sapa Çeken
95.Saraç
96.Sarı Beğlü
97.Saru Şeyhlü
98.Selçuklu
99.Sofular
100.Solak
101.Şabanlu
102.Şeyhler /Musa Seydili
103.Taşçılar
104.Tebberük Hacılı
105.Tekelü
106.Tekirler / Kafir Türk
107. Tekrek / Kurtkan
108.Tekvurlu
109.Toguz
110. Tolu Kocalu
111.Turak
112.Uçarı
113.Ulaşlı
114.Uşak Aşıklu
115.Yahşi Beğlü
116.Yahyalı
117. Yenice Köy
118. Yıkık Kiliselü
119. Zebilli
14. Ulaş Oymaklarının Listesi:[14] Oğuzların Bayındır ve Salur boyundan gelen bu oymakların adları şöyledir.
1.Ahi Oğlu
2.Ahmet Fakihlü
3.Ali Bey Köylü
4.Avcı Hamzalu
5.Avcı Kocalı / Akarcalu
6.Bahşayışlı
7.Bayram Oğlu
8.Beğce Şeyhlü
9.Bektaşlı
10.Çakırlı
11.Çapanlar
12.Çaparlu
13.Çirdavi
14.Çorak
15.Çöğlü Musa
16.Dadalu
17.Davudlar
18.Değirmenci
19.Demircili
20.Direndi
21.Emre hacılı
22.Eymir İlyaslı
23.Eski Ulaşlı
24.Evliyalı
25.Evrenlü
26.Fazıllı / Çakıllı
27.Fermanşahlı
28.Hacılı
29.Hacı Yusuflu
30.Hamidlü
31.Hasıllık
32.Haydarlu
33.Hüseyinlü
34.İmane
35.İvazlu
36.Kaplancı
37.Kara Aşıklı
38.Kara Avcılı Oğlu
39.Kara Bekirli
40.Karaca Dağlı
41.Kara Hüseyinli
42.Kara İn
43.Kara İshak Oğlu
44.Kara Koçlu
45.Kara Mesudlu
46.Kızıl Ahmetli
47.Kızıl Muratlı
48.Kızıl Muratlı /Karkın
49.Koca Kız
50.Kovazlu
51.Kutlu hanlu
52.Menteşelü
53.Mezit Ahmetlü
59.Mikaillü
60.Muşyar
61.Muytap
62. Ordu-yı Hüseyin bin Ulaş
63.Ordu-yı Rüstem Beğ bin Ulaş
64.Ordu-yı Sevindik Beğ bin Mustafa Beğ
65.Ordu-yı Temir Beğ bin Ulaş
66.Ordu-yı Ulaş bin Alpı
67.Orhanlu
68.Öksüzlü
69.Piri
70.Resullu
71.Sarı Beğlü
72.Sarı İbrahimli
73.Sarı Mustafalı
74.Sazak Bağlü
75.Sığırlı
76.Sofiler
77.Şamlular
78.Şeyh Mahmud
79.Turak
80.Turak / Işıklı
81.Tur Beğlü / Kaplancı
82.Tur Ulular
83.Yancık Kesenlü
84.Yarı Beğ
85.Yarı Beğlü / Kıfistan
86.Yoldaş Oğlu
87. Yortan Oğlu Manazı
88. Yunuslar
89.Zekzeklü
15. Kuştemürlü Oymaklarının Listesi: [15]Tarsus, Larende ve Kırşehir’de bulunan Kuştemürlü Yörükleri adını Kuştemür Bey’den almış.
1. Abdal Oğlanları
2.Arpaçlu
3.Aşağı Kargılı
4.Aydoğanlı
5.Badraş Oğlu
6.Balluca
7.Beğ Mehmetlü
8.Bıyıksızlı
9.Cumacık /Köpük Hacı
10.Çakırlı
11.Çarşaklu / Çatalca
12.Çermikli
13.Çıldırımlı
14.Çoşmallu
15.Çömlek Oğlu
16.Çörekçi
17.Dervişler
18.Erçel
19. Farsaklar
20. Firenkünas
21.Gökberlü
22.Kara Çerçili
23. Kara Çobanlı
24.Kara Hamzalı
25.Kara Hasanlı
26.Kara Mahmutlu
27.Kıllu
28.Köse Hacılı
29.Mamraş
30.Mevdudlu / Kargılık
31. Neşat Abdal
32.Ordu-yı Baydak Bey
33.Ordu-yı Murat Bey
34.Ordu-yı Mehmed Çelebi
35.Ordu-yı Mehmed Bey
36. Ordu-yı İlyas Bey
37.Peçeneklü
38.Perakende-i Bozdoğan
39.Perakende-i Kavaklar
40. Salur Beğlü
41.Sarı Fakihlü
42.Sarı İlyaslı
43.Sekiz Hacılı
44.Şuk Viran
45.Taceddinlü
46.Tahirlü
47.Türkmen Sablu
48.Yaban Eri
49.Yaramışlı
16. Esenlü Oymaklarının Listesi: Tarsus ve Mersin arasında yaşayan obalar Oğuzların Todurga boyuna mensuplardı.
1.Ahmedlü
2.Alatalu
3.Bornak
4.Burhanlu
5.Davud Fakihli
6.Değeneklü
7.Devlet Şah
8.Duna Beğlü
9.Esenlü-yi Eretna (Erdana) Beğ Dodurgası
10. Gök İbrahimlü / Yassı dam
11.Hacı Beğlü
12.Hacı Fakihlü
13.Hacı Şeyhlü
14.Halife Köy
15.Hayat Bük
16.Hoca yunuslu
17.Karaca İlyas
18.Kara Hacılı
19.Kara Hasan Oğlu
20.Karatay
21.Karşılayan
22.Katırlı
23.Kayacalı
24.Koyunculu
25.Kuyuri
26. Melikşahlı
27.Mesudlu
28.Ordu-yı Esenlü-yi Bozca Dodurga
29.Sakalın Alma
30. Saraçlu
31.Sarı Yarlu
32.Şahinlü
33.Taşan
34.Tecelüler
35.Tursun Aşıklu
36. Zeyni
17. GÖKÇELÜ OBALARI: Mersin’de Deliçay, Mezitli Deresi ve Bolkar Dağlarına kadar uzanan yörede yaşarlar.
1. Ali Hanlu
2.Arşunlu
3.Arzular
4.Asri / Yak
5.Baltalu
6.Boloklu
7.Çimrilü
8.Çaylak
9.Çöğ Köylü
10.Döğünlü
11. Eski Mustafalı
12.Hacı Gökçeli
13.Hamza Beğlü
14.Hurmacıklı
15.İğdir
16.Kalburcu
17.Kapmazlu
18.Kara Hamzalı
19.Keser Oğlu
20.Koca Oğlu
21.Küçük Hacılı / Karıncık
22.Mahmud Fakihlü
23.Oğul Beylü
24.Ordu-yı Gökçeli
25.Sapan Derelü
26.Sarı Beğlü
27.Sarıca Orhanlu
28.Savcılı
29.Süleymanlı
30.Uselü
31.Tirmür
32.Yakuplu
18. Elvanlı Oymakları: Bolkar Dağı’nın güney yamaçlarında ve Mersin Erdemli arasında güney şeridinde Elvanlı köyü ve civar köylerde yaşarlar.
1.Aşıklar
2.Bor İni
3.Derzi Mahmudlu
4.Erbeği Seyyid Gencelüsi
5.Gökçe Oğlanları
6.Hamid Oğlanları
7.İl Eminlü / İlamun
8.Kal’a Beğlü
9.Kılıçlı Gencelü
10.Kıllu
11.Küreci
12.Ordu-yı Hızır Şah b. Elvan
13.Ordu-yı Elvanlu
14.Ödemiş / Sakız Viran
15.Ömerlü
16.Saru beğlü
17.Sarı Musalı
18.Sarı Karamanlu
19.Yatu Dede
20. Yaycılar
19. ORHAN BEĞLÜ OYMAKLARI : Mersin, Kuzucu Belen (Erçel) Beldesi ve Erdemli bölgesinde yaşamaktadırlar.1.Ağalu
2.Ali Kocalı
3.Apsun
4.Bazarlu
5.Erçel
6.Erdemli / Erdem Şalu
7.Hacı Hüseyinli
8.Halus
9.Hüsameddinlü
10.Kara İbrahimli
11.Menteş
12.Merdeşelü
13.Mürsellü
14.Orhan Beğlü
15. Pömüklüler
16.Sarı Oğlu
17. Saru Beğlü
18.Sümek
19.Yalın Ayak
20.Yaycılar
20. MERSİN BÖLGESİNDEKİ DİĞER OYMAKLAR:1Mustafalu (İmançe- Kalkancı ve Mustafalı olmak üzere üç oba var.)
2.Zekeriyalu (Bertek, Boz Oğuk, Kara Hacılı, Yunus Köyü / Yalu, Zekeriyalı, toplam altı oba)
3.Yenicelü (Burçaklu ve Yenicelü, toplam iki oba)
4.Haymana-i Karaman Obası ( Kaşıkçı Arabı, bir obadır)
5.Ozanlar (Ozan Ahiler, Ozan Hasanlu, Ozan Eymür Hanlu, Ozan Perakende, dört oba)
6.Gurbet (Gurbetan-ı Perakende)
7.Boyu belli olmayanlar: (Boztaş, Budaklu, Caferlü, Değirmenci / Değirmenci Halil, Kafir Türk / Haydarlu, Kızıllar, Mamur, Muhsin Oğlu, Pazni, Sadat, Sakarlu, toplam 13 oba)
21. BEYDİLİ OYMAKLARI: [16]
Cevdet Türkay, “Başbakanlık arşiv belgelerine göre, Osmanlı İmparatorluğu’nda; oymak, Aşiret ve Cematlar” adlı araştırmasında, Beydili boyunun Oymak ve Obalarınların yerleşim yörelerini şöyle belirtmektedir:
1) “Ağdöğer: Rakka Eyaleti, Türkman taifesinden, Ağdöğer Oymağı, Beğdili Aşiretindendir.”
2) “Beğdili (Beğdilü), Beğdilli (Beğdillü): Sivas, Rakka, Kangal (Sivas), Adana, Halep, Kaş Kazası (Teke
Sancağı), Tarsus Sancağı, Sis Sancağı (Adana Eyaleti), Ruha (Urfa),Trablus-u Şam Sancağı, Hama
Sancağı; Türkman Taifesi.”
3) “Sarac, Saraclı (Saraclu): Tokat, Kütahya, Manavgat Kazası (Alaiye Sancağı)
4) “Uğurlu Şeyh Oğulları nam-ı diger Şeyhlü: Ankara Sancağı, Türkman taifesinden. Uğurlu Şeyh
Oğulları nam-ı diger Şeyhlü Aşireti, Beğdili Aşiretindendir.”
5) “Akkaş: Hamid Sancağı, Aksaray Sancağı; Türkman taifesinden; Akkaş cemaati Beğdili Aşiretindendir.”
6) “Arab, Arablar, Arablı (Arablu): Sıvas, Meraş, Diyarbekir Eyaletleri, Menteşe Sancağı, Rakka Eyaleti, Anamur Kazası (İçel Sancağı), Adana, Edirne, Selanik Sancağı, Çorum Sancağı, Koçhisar Kazası (Aksaray Sancağı), Mardin Kazası (Diyarbekir Eyaleti), Zülkadiriye Kazası (Meraş), Bozok, İçel Sancağı, Alaiye Sancağı, Düşenbe Kazası (Alaiye Sancağı), Mağnisa Kazası (Saruhan Sancağı), Alaşehir Kazası (Aydın Sancağı), Erzurum, Adana havalisi, Saruhan Sancağı, Hezargrad Kazası (Niğbolu Sancağı), Antalya, Kütahya, Hama, Hums Sancakları, Çıldır Eyaleti, Gelibolu Sancağı, Şehirköy Kazası (Paşa Sancağı), Siverek Sancağı, Karaman, Uzuncaabad Hasköy Kazası (Çirmen Sancağı), Nevşehir Kazası (Niğde Sancağı), Aydın Sancağı, Adala Ovası (Saruhan Sancağı), Yeni İl Kazası (Sivas), Göynük Kazası (Hudavendigar Sancağı), Arapgir Sancağı (Sivas Eyaleti), Divriği Sancağı (Sivas Eyaleti), Kars Eyaleti, Uluborlu ve Gönan Kazası (Hamid Sancağı), Ürgüp Kazası (Niğde Sancağı); Konar-Göçer Türkman Yörükani taifesinden. Beğdilli Aşiretinden olan Arablar Cemaati, İçel Sancağında iskan olunmuştur.”
7) “Arablıibrahim (Arabluibrahim): Niğde,Halep, Ankara, Kengiri, Rakka Sancakları; Türkman taifesinden. Arablıibrahim cemaati, Beğdilü Aşiretindendir.”
8) “Arablımersin (Arablumersin): Niğde Sancağı; Türkman taifesinden. Arablımersin Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.”
9) “Beğdili (Beğdilü-Beğdilli-Beğdillü); Halep Eyaleti, Yeni İl Kazası, Rakka Eyaleti, Gülnar Kazası (İçel), Adana, Kışehir, Canik, Karaman Sancakları, Danişmedli Kazası (Bolu Sancağı), Sivas, Çıldır, Kars Eyaletleri; Konar-Göçer Türkman taifesinden.”
10) “Beğmişli (Beğmişlü): Sivas, Rakka, Karahisar-ı Şarki Sancakları, Behisni Kazası (Malatya Sancağı), Deyr-i Ruhye ve Selimiye Sancakları (Rakka Eyaleti), Hama Sancağı (Trablus-u Şam Eyaleti), Yeni-İl Kazası (Sivas Sancağı); Türkman Taifesinden. Beğmişli Cemaati, Beğdilli Aşiretindendir.”
11) “Burak, Buraklı (Buraklu, Burak maa Çağıradak): Kars-ı Meraş Sancağı (Meraş Eyaleti), Yeni İl Kazası (Sivas Sancağı), Menbüc Kazası (Rakka Eyaleti), Haran Nahiyesi (Rakka), Sivas, Halep, Rakka Eyaletleri, Tokat Kazası (Sivas Sancağı), Kete Kazası (Hudavendigar Sancağı), Adana, Tarsus, Sis, Karahisar-ı Şarki Sancakları, Timurhisarı Kazası (Siroz Sancağı), Yüreğir ve Sarçam Kazaları (Adana Sancağı), Zülkadriye Kazası (Meraş Eyaleti); Türkman Yörükanı Taifesinden. Buraklı Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.”
12) “Cece, Ceceli (Cecelü, Çeçeli Çeçelü): Çorum, Rakka, Aksaray Sancakları, Yeni İl Kazası (Sivas Sancağı), Adana, Halep Eyaletleri, Gülnar Kazası (İçel Sancağı), Kengiri, Niğde, Aksaray Sancakları, Katar Kazası (Çorum Sancağı), Nevşehir Kazası (Niğde Sancağı), Eyübeli Kazası (Aksaray Sancağı): Konar-Göçer Türkman Taifesiden. Ceceli (Çeçeli) Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.”
13) “Cihanbeğli (Cihanbeğlü, Cihanbeğlü nam-ı diğer Yedi boy): Haymana Kazası (Ankara Sancağı), Harpırt (Harput) Kazası (Diyarbekir Eyaleti), Kengiri, Çorum, Kütahya, Arabgir Sancakları, Diyarbekir, Rakka, Meraş Eyaletleri, Ankara Sancağı, Bozok Eyaleti, Tokat Kazası (Sivas Sancağı), Eğin Kazası (Arabgir Sancağı), Koçgirli Sancağı (Bozok Eyaleti), Hısn-ı Mansur Kazası (Malatya Sancağı), Kırşehir Sancağı, Kars, Çıldır, Sivas Eyaletleri, Çerkez Kazası (Kengiri Sancağı), Malatya Sancağı, Erzurum Eyaleti, Kehta Kazası (Malatya Sancağı), Çermik Sancağı (Diyarbekir Eyaleti); Konar- Göçer Türkman Ekradı Taifesinden. Cihanbeğli (Canbeğli) Cemaati, Beğdil Aşiretindendir. Cihanbeğlü Cemaati, Kütahya Sancağında vaki Sarısu ve Karaçam nam mahallelerinde iskan etdirilmiştir.Nam-ı diğer Yediboy Cemaatidir.”
14) “Cırık, Cırıklı (Cırıklu): Rakka Eyaleti, Selmanlu-i Kebir Kazası (Bozok Sancağı), Anamur Kazası (İçel Sancağı), Düşünbe Kazası (Alaiye Sancağı), Adana Sancağı, Kars-ı Meraş ve Alaiye Sancakları; Türkman Taifesinden. Cırıklı Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.”
15) “Dengiz, Dengizli (Dengilü), Dengüz, Dengüzlü, Dangizler (Denizli, Denizlü, nam-ı değer Kara Koğa), Denizler: Budaközü Kazası (Bozok Sancağı), Kütahya, Adana, Meraş, Sivas, Arabgir, Selanik, Halep ve Rakka Sancakları, Zülkadriye Kazası, Denizli, Baklan Kazaları (Kütahya Sancağı), Mangalya Kazası (Silistre Sancağı), Gümülcine, Yenice-i Karasu Kazaları (Paşa Sancağı); Yörükan Taifesinden. Dengizli (Denizli) Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.
16) “Diger Döğer; Rakka Eyaleti, Siverek ve Çemişgezek Sancakları, Adana, Sis ve Karahisar-ı Sahib Sancakları: Diger Döğer Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.”
17) “Dimlek, Dimlekli (Dimleklü, Dimekli,Dimeklü): Raka, Erzurum, Kars, Ahıska, Sivas, Malatya, Arabgir, Divriği, Diyarbekir, Bozok, Karaman, Kütahya, Aydın, Saruhan, Haleb, Hama ve Hums Sancakları; Türkman Taifesinden. Dimekli Cemaati, Beğdili Aşiretindendir.
18) “Elbeğli (Elbeğlü, İlbeğli, İlbeğlü, Meraş İlbeğlüsü ): Birecik Kazası (Biret-ül Fırat Sansağı), Haleb, Sivas, Rakka, Kilis, Meraş, Ayıntab, Adana Sancakları, Merzifon Kazası (Amasya Sancağı), Zile, Yüzde Pare, Tokat Kazaları (Sivas Sancağı), Rumkal’al Kazası (Rakka Sancağı), Manboc Ravendan Nahiyesi (Haleb Sancağı); Türkman Taifesinden. Beğdili Aşiretine tabi olan Elibeğlü (İlbeğlü) Cemaati, göçebe taifesinden olmayub, zer’ve hars ile meşgul olurlardı. Tokat Voyvodolığı aklamından Sivas’da sakin İlbeğli Kabilesi 39 adet ma’mur kışlak ve 14 adet hali kışlakda sakin idiler.”
19) “Göndüşlü (Gündüşlü), Gündeş, Gündeşli, (Gündeşlü, Güldeşli, Güldeşlü): Aydın, Saruhan, Kengiri, Menteşe, Meraş, Halep, Rakka, Erzurum, Kars, Ahıska, Çıldır, Sivas, Kırşehir, Teke Sancakları; Akhisar Kazası (Saruhan Sancağı), Sındırgı Kazası (Karesi Sancağı), İbsala, Malkara ve Keşan Kazaları (Gelibolu Sancağı), Kula Kazası (Kütahya Sancağı), Marmara-ı Aydın Kazası (Saruhan Sancağı), Yeni İl Kazası (Sivas Sancağı), Evreşe Kazası (Gelibolu Sancağı), Alaşehir Kazası (Aydın Sancağı), Kavak Kazası (Canik Sancağı), Güzelhisar, Mağnisa Kazaları (Saruhan Sancağı), Eşme Kazası (Kütahya Sancağı): Konar-göçer Türkman Yörükan Taifesinden. Beğdili Aşiretine tabi olan Göndüşlü, Gündeşli Cemaati , konar-göçer makulesinden olmağla, tekalif-i örfiye ve şakka’dan muaf ve müsellemdir.”
20) “Hubyar, Hubyarlı (Hubyarlu): Turgud Kazası (Konya Sancağı)
21) “Kadirî, Kadirli (Kadirlü), (Kadirlioğlu), Kadrili (Kadrilü): Rakka, Niğde, Arabgir, Divriği, Sivas, Malatya, Hama, Ana, Hums Sancakları, Selmanlu-i Sağî Kazası (Bozok Sancağı), Kırşehri Sancağı: Konar-Göçer Türkman Taifesinden. Kadirli Cemaati, Beğdili Aşiretindendir. Kadirlioğlu Cemaati, Bozok Livası dahilinde Selmanlu-i Sağî Kazasında vaki Karagöl karyesine iskan olunmuştur. Mezkür cemaat, Kafirkıran Cemaatı içindedir.”
22) “Karaşeyh, Karaşeyhler, (Karaşeyhli, Karaşeyhlü, Karaşeyhli Avşarı, Karaşıh): Sivas, Maraş, Diyarbekır, Kütahya, Saruhan, Karaman, Haleb, Rakka, Niğde, Arabgir, Divriği, Malatya, Kengiri, Kilis, Ankara, Aydın, Hama ve Hums Sancakları, Yeni İl Kazası (Sivas Sancağı), Hısn-ı Mansur Kazası (Malatya Sancağı), Şiran Kazası (Erzurum Eyaleti), Selmanlu-i Kebir Kazası (Kırşehir Sancağı): Türkman Taifesinden. Karaşeyhli (Karaşıhlı) Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
23) “Kasım, Kasımlar (Kasımlı, Kasımlu): Rakka, Haleb Eyaletleri, Alacahan mevkii (Sivas Sancağının Kangal Kazasında), Kargı Kazası (Kengiri Sancağı), Mağnisa Kazası (Saruhan Sancağı), Saruhan Sancağı: Türkman Taifesinden. Kasım Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
24) “Kayas, Kayaslar, Kayaslı, “Kayaslu): Rakka, Aksaray, Niğde Sancakları, Koçhisar Kazası (Aksaray Sancağı): Konar-Göçer Türkman Taifesinden. Kayas Cemaatı, Beğdilli Aşiretindendir.”
25) “Kılıçbeğli (Kılıcbeğlü): Rakka, Erzurum, Kars, Ahıska ve Meraş Sancakları: Türkman Taifesinden. Beğdili Aşiretinden olan Kılıçbeğli Cemaati, bâ hatt-ı hümayun Rakka halalisine iskan olunmuşdur.”
26) “Kırgıl, Kırgıllı (Kırgıllu, Kargıl, Kargıllı, Kargıllı): Rakka, Aksaray, Hama, Hums, Adana, Sisi ve Meraş Sancakları: Konar-Göçer Türkman Yörükan Taifesinden. Kırgıllı Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
27) “Kızılkoyunlu: Rakka, Karaman, Kırşehir Sancakları, Haymana Kazası (Ankara Sancağı), Bolvadin Kazası (Karahisar-ı Sahib Sancağı), Şam Havalisi, Ankara cıvarı, Irak, Sabanca ve İznik-mid Kazaları (Kocaeli Sancağı), Ayazmend Kazası (karasi Sancağı), Bergama Kazası (Hudavendigar Sancağı), Mağnisa Kazası (Saruhan Sancağı), Süleymanlı Kazası (Kırşehri Sancağı), Nevşehir Kazası (Niğde Sancağı); Konar-Göçer Türkman Ekradı Taifesinden. Beğdili Aşiretinden olan Kızılkoyunlu Cemaati, senevi 300 guruş mal ile Ekrad-ı Lekvanik mukataası tevabiindendir.”
28) “Kömec, Kömenc, Könec, (Kömecli,Kömeclü, Gömec,Gömecli, Kgömeclü): Rakka Eyaleti, Mağnisa Kazası (Saruhan Sancağı); Türkman Taifesinden. Kömecli (Gömecli) Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
29) “Mîrzâ: Rakka ve Haleb Eyaletleri, Alacahan mevkii (Kangal Kazasında); Türkman taifesinden.Mîrzâ Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
30) “Perdeltacirlisi (Perdaltecerlisi): Rakka, Bilecik, Erzurum, Kırşehri, Bozok, Sivas, Karaman ve Dyarbekir Sancakları, Havran Ovası (Haleb Eyaleti); Türkman taifesinden. Perdel tacirlisi (Pardal tecirlisi) Cemaatı, Beğdili Türkman Aşiretindendir. 150 Hane olan cemaat-ı mezbure, Ruha (Urfa) ile Birecik beyninde vaki (Çermelik hanında iskan ve zer’ve hars ile meşgul iken, 120 senesinde firar ve Erzurum tarafına gidüb ve mirileri Rakka tarafından tahsil olunur iken, ahara malikane olmağla, bu tarafda olan bakiyyesi yankarına gitmişlerdir. Elyevm Kırşehir ve Bozok tarafında olurlar, deyu tahrir olunmuş.”
31) “Sarac, Saraclar, (Saraclı, Saraclu, Salac): Şarkpâre ve Tokat Kazaları (Sivas Sancağı), Ünye Kazası (Canik Sancağı), Kütahya, Hamideli, Aydın ve Karahisar-ı Şarki Sancakları, Mut Kazası (İçel Sancağı), Düşenbe Kazası (Alaiye Sancağı), Geyve Kazası (Kocaeli Sancağı), Uşak Kazası (Kütahya Sancağı): Konar-Göçer Yörükan taifesinden.”
32) “Tecerli-i Pardal, (Tecerlü-i Pardal): Karaman, Sivas, Kırşehir, Bozok ve Rakka Sancakları: Konar-Göçer Türkman Taifesinden. Tecerli-i Pardal Cemaatı, Beğdili Aşiretindendir.”
33) “Ulaş, Ulaşlı (Ulaşlu, Ulaşfakih), Ulaşlar: Adana, Tarsus, Meraş, Haleb, Karahiar-ı Şarki ve Rakka Sancakları, Yeni İl Kazası (Sivas Sancağı), Ordu Kazası ( Karahiar-ı Şarki Sancağı), Zülkadriye Kazası (Meraş Eyaleti), Çatalca Kazası (Hasha-i İstanbul Sancağı), Diyarbekir Eyaleti, Yalakabad Kazası (Kocaeli Sancağı), Rumkal’a Kazası (Rakka Eyaleti): Türkman Yörükan Taifesinden. Beğdili Türkman Aşiretinden olan Ulaş (Ulaşlı) Cemaatı, Çukurova’da Kurdkulağı ile Burnaz Köprüsü mabeyninde vaki, Karaküfiler nam mahalle iva ve iskan etdirilmeleri içün, Divan-ı Hümayun’dan emr-i Şerifi tahrir olunmuştur.”
34) “Yâdigârlar, Yâdigârlı (Yâdıgârlu): Rakka, Niğde, Sivas, Kütahya, Aydın, Saruhan, Karaman, Haleb, Hama ve Hums Sancakları, Avunya Kazası (Biga Sancağı), Keskin Kazası (Kırşehri Sancağı): Yâdigârlı Cemâatı, Beğdili Aşiretindendir.”
22. TOROSLAR’DAN IĞDIR’A DEĞİN BEĞDİLİ OYMAKLARI Ali Rıza Yalman “Cenupta Türkmen Oymakları” adlı eserinde; 1922 senesinin Şubat’ından başlamak üzere 10 yılını Türkmenler arasında geçirerek araştırma yaptığını yazmaktadır. 200-250 Yıl önce Akdeniz bölgesine iskan edilmişlerdir.
a)Yalman; Beydili Oymağı’nın 12 obasını şöyle sıralamaktadır: Türkiye’dekiler; 1) Ferhan’dinli (Kefer Sarı Köyü), 2) Tirkenli (İnkılap K.), 3) Şarkevi (Bostancık K.), 4) Karaşıhlı (Nizip Köyleri), 5) Ulaçlı (Arkık K.); Suriye’dekiler; 6) Kazlı veya Şahmanlı (Çeke Köyü), 7) Bekmişli (Belve K.), 8) Güneç-Bayraktar (Taşkapı K.), 9) Kadirli (Cübbin K.), 10) Hacı Mahlı (Tileyli K.),11) Haydarlı (Taşlı K.), 12) Çelebi (Kerpiçli Köyü). Ayrıca her obanında o dönemdeki reisini belirtmektedir. Toroslar’ın Aladağ bölgesi Yüreğin Ovası’daki Beydili Aşireti yerleşim yerlerini ise: “Sirkenli, Çakşırlı, Kesik, Çukurkamış, İncirli (burada Karakoyunlular çoktur), Adalı, Topraklı, Kırhasan, İsahacılı (bu köyde halkın çoğu Malatya’lıdır), Kırmıtlı köyleri. Maraş, Gaziantep, Çukurova ve İçel bölgesinde de yöre yöre Beydili obaları vardır.
19.Yüzyılda Aydın’ın Alaşehir kasabasından Çukurova’ya gelen ve yazın Aladağ çıkan Horzum Oymağı için A.Yalman, “Bu oba sanki Türkistan’dan gelmiş yeni bir oymağı hatırlatmaktadır” diyerek; Maraş, Kozan, Niğde, Kayseri ve Sivas taraflarında da obalarının bulunduğunu belirtmektedir.[17] Bugün Beydili Sıraç topluluklarıda giyim kuşamdan, geleneklerine kadar aynı özellikleri taşımaktadır. Horzum ya da Harezm denen bu obalar Beydili boyundandırlar.
b) Nihat Çetinkaya, “Iğdır Tarihi” adlı eserinde, Beğdili Boyu oymak ve obaları ile igili aşağıdaki bilgileri vermektedir:
“Türkmneistan Türkmenlerinden Yavmut boyunun Ak oymağına bağlı kollarından biri “Sarıcalı” Türkmenleridir.
- XVIII. Yüzyılda Azerbaycan’ın Karabağ Hanı Sarıcalu oymağındandır. Erdebil valisi Sarıcalı oymağındandır. Gence Vilayeti 1593 Tahrir Defteri’nde 24 Oğuz 8 Kıpçak boyundan biri Sarıcalıdır.
-Gaziantep Beğ-Dili Türkmenlerinin Mürselli oymağına bağlı Saricalu adlı bir oba da bulunmaktadır.
-Gaziantep’in Vasılı Köyünde oturan, Beğ-Dilli Türkmenlerinin Kara-Şıhlı adlı bir oymağı bulunmaktadır.
-Diyarbakır’ın Karacadağ’ında yaşayan Türkân aşireti, Beğ-Dili Türkmenlerine mensuptur.
-Osmanlı kaynaklarında, Türkâni göçebe yörük oymakları, Ankara, Kütahya, Karaman, Erzurum ve Bozok’da; Türkânlı ve Türkânelli aşireti Ankara, Erzurum ve Rakka’da yerleştikleri kaydediliyor.
-Türkân aşireti 24 Oğuz boyundan Beğdililer’e bağlıdır. Siverek Karakeçili aşiretinin bir oymağının adı da Türkân’ idir.
-Türkân aşireti ile ilgili olarak, Ziya Gökalp görüşünü şöyle ifade eder: “Türkân gibi esasen Beğdili boyuna mensup Türk olduğunu bilen fakat Kürtçe konuşan bir Türk aşireti.”
23. TRABZON’DA YÖRÜKLER VE TÜRKMENLER:
1.Çepniler
2.Kürtünler
3.Yüreğir
4.Alayuntlu
5.Döğer
6.İsmail Beylü
7.Oruç Beylü
8.Çanakçılı
9.Çandarlu
10.Engizlü
11.Firuzlu
12.Umurlu
13.Yakuplu
14.Mürsellü
15.Çalışlu
16.Avcılı
17.Başcalu
18.Boğalu
19.Çiçeklü
20.Derelü
21.El-Kerimlü
22.Erikli
23.Halkalu
24.Karacalu
25.Kasırcalu
26.Kızılcalu
27.Sakarlu
28. Sazaklu
29.Söküklü
30.Sülmanlu
31. Çağırganlı
24. CANİK SANCAĞINDA TÜRKMENLER: Samsun,Ordu, Giresun ve çevresi
1.Hacı Emiroğulları (Ünye-Fatsa)
2.Bayramlu (Ordu-Giresun)
3.Taceddin Oğulları (Çarşamba-Terme)
4.Çepni
5.Avşar
6.Döğer
7.Eymür
8.Karkın
9.Alayundlu
10.Bayat
11. Bayındır
12.İğdir
13.Abdilli
14.Ahmedlü
15.Akıncılı
16.Alembeğlü
17.Alibeğlü
18.Alihocalı
19.Arslanlu
20.Artuklu
21.Aruklu
22.Balıklı
23.Batanlu
24.Bayraklu
25.Bayram Gazili
26.Bedirlü ( 2 adet)
27.Beğlikli
28.Beğmişli ( 2adet)
29.Beğramlu
30.Bekir beğlü
31.Bostanlu
32.Bozcalu
33.Budaklu
34.Buldanlu
35.Çamaş
36.Çepni Yusuf
37.Çepnilü
38.Çukurlu
39.Danişmendlü
40.Demircili
41.Divanlu
42.Döğnüklü
43.Ebercili
44.Ecelü
45.Efirlü
46.Esedlü
47.Esen Beğlü
48.Eyüplü
49.Gazili
50.Geçmişlü
51.Gedik Ali Beğlü
52.Gedüklü
53.Göçerili
54.Gökçe Alilü
55.Gündüzlü
56.Hacılı
57.Halitlü
58.Halifelü
59.Hamidlü
60.Hasan Beğlü
61.Hüseyin Beğlü
62.İdrislü
63.İlişarlu
64.İnebeğlü
65.İslamlu
66.Karabulaklu
67.Kadılu
68.Karaca Alilü
69.Karaca Ömerli
70.Kara Hamzalu
71.Karalu
72.Karasulu
73.Karcılu
74.Kayalu
75.Kırlı
76.Köselü (3 adet)
77.Mecidlü
78.Kutlucalu
79.Kutlulu
80.Kuyumculu
81.Küçüklü ( 2adet)
82.Lalelü
83.Melikli
84.Menteşe Beğlü
85.Musacalu
86.Musalu
87.Muslu
88.Oğuzlu
89.Okçulu
90.Osmanlu
91.Örenlü
92.Sağırlı
93.Savcılı
94.Saycalu
95.Sevdeşlü
96. Süleyman Beğlü
97.Süleymanlu
98.Şatırlu
99.Şeyh Halil Beğlü
100. Şeyhicalu
101.Şeyhlü
102.Taliblü
103.Tamalu
104.Tamlalu
105.Taşanlu
106.Taşoğlu
107.Tatarlu
108.Tavlalu
109.Tayalu
110.Toğdulu
111.Tur Alilü
112.Ulaşlı
113.Ulucalu
114.Uluğ Beylü ( Sevdeşlü)
115.Uslulu
116.Uzunlu
117.Uzun Muslu
118.Uzun İsalu
119.Uzun Ömerlü
120. Yavaşlu
121.Yund Banlu
122.Yund Bendlü
123.Yusuflu
124.Zekeriyalu
125.Zengilü
126. Beşlü (Kocakayası ve Vezirköprü)
127.Etrak-i Saraycık “ “
128.Kılıç Veled-i Halil (Vezirköprü)
129.Etrak-i Geçili (Kocakayası ve Vezirköprü)
130.Dündar Evladı “ “
131.Hızır Veled-i Behşayiş “ “
132.Mehmed veled-i Pir Ahmet “ “
133.Narlu “ “
134.Şarkiyan “ “
135.Etrakiye (Türkler) (Samsun Kazası)
136.Saraycık Yörükleri “
137.Emir Koyun “
138.Konur (Fatsa ve Korgan)
139.Danişmenlü (Çarşamba)
140. Kara Yusuf (Kavak)
141.Karanto (Kavak)
142.Ağcakilise (Kavak)
143.Karacalu (Kavak)
144.Başkent (Kavak)
145.Behşayiş / Bahşayiş (Bafra)
146.Haydar veled-i Ali Paşa (Bafra)
147.Latif veled-i İsa (Bafra)
148.Nasib veled-i Rasul (Bafra)
149.Tur Ali veled-i Hüseyin (Bafra)
150.Adalu (Çarşamba)
151.Ahi Muratlı (Çarşamba)
152.Akıncılı (Çarşamba)
153.Ak Kuzulu (Çarşamba)
154.Alibeğlü (Çarşamba)
155.Alişarlu (Çarşamba)
156.Ayaklu (Çarşamba)
157.Bahadırlu “
158.Bedirlü “
159.Boyacılı “
160.Canilü “
161.Çataklu (nam-ı diğer Kabaklu) (Çarşamba)
162.Çobanlu (Çarşamba)
163.Dilkülü “
164.Halillü “
165.İnallu “
166.Karacalu “
167.Kumar Eli “
168. Kumarlu “
169.Köselü “
170.Musacalu “
171.Oğuzlu “
172.Saçlu “
173.Savcılı “
174.Tuğrullu “
175.Turmuşlu “
176.Ustacalu “
177.yaraşlu “
178.Yaycılı “
179.Yusuflu “
180.Büyüklü (Terme)
181.Döleklü “
182.Emir Hasanlu (Terme)
183.Emir Yusuflu “
184.Esenlü (Terme)
185.Geçmişli “
186.Nureddinlü (Terme)
187.Oğuzlu “
188.Sancaklu “
189.Süleymanlu “
190.Şehabeddinlü “
191. Yaycılı “
192.Esen Beğlü (Çarşamba)
193.Gökçelü “
194.Habillü “
195.Hacı Danişmendlü (Çarşamba)
196.Bedirlü (2 adet) (Samsun Kazası)
197.Balcılı (Samsun Kazası)
198.Dikencili “
199.Gazili “
200.Kulhasanlu “
201.Burunlu “
202.Tuzaklu / Tozaklu (Samsun Kazası)
203.Üreğir (samsun Kazası)
204.Ahurlu (Kavak)
205.Bayındır “
206.Bey Timür (Kavak)
207.Bektaşlu “
208.Çayırlu “
209.Hacılı “
210.İdrislü “
211.Karlu “
212.Kayı “
213.Muhsinlü “
214.Murat Beylü “
215.Zekeriyalı “
216.Hacılı (Fatsa ve Korgan)
217.Karakoyunlu “
218.Kuş Toğan “
219.Kuyumculu “
220.Sarı Halillü “
221.Topallu “
222.Tur Ali “
223.Üreğir “
224.Bayat (Bafra)
225.Bıçaklu “
226.Dikencelü “
227.Hacılar “
228.Hasanlu “
229.İğdir “
230.İkizlü “
231.İlyaslu “
232.İmanlu “
233.İshaklu “
234.İskilip “
235.Kayalu “
236.Kızıllı “
237.Müstecaplu “
238.Sürmelü “
239.Tatarlu “
240.Tatarlu “
241.Yağı Basan (Bafra)
25. Hüdavendigar Sahasında Bulunan Yörük Cemaatlerinin
Kazalara Göre Dağılımı [18]
Cemaatin Adı Bulunduğu Yer
Ahmedçiler Yörük Cemaati Bey-bâzârı
İn-özü Cemaati Bey-bâzârı
Virancık Cemaati Bey-bâzârı
Derbendcik Cemaati Bey-bâzârı
Akça-koyunlu Yörükleri Cemaati Bursa
Serhanlar Yörük Cemaati Bursa
Avcılar Cemaati Tuzla
Yörük Cemaati Tuzla
Hasunlar Cemaati Tuzla
Avcılar Cemaati Tarhala
Deli Mustafa Cemaati Tarhala
Karacalar Cemaati Tarhala
Aydın Beylü Cemaati Seferihisar
Doğanlı Cemaati Seferihisar
Kozanlu Cemaati Seferihisar
Eymir Toğay Cemaati Seferihisar
Bergama Yörükleri Cemaati Bergama
Karacalar Bergama
Şehzade Yörükleri Cemaati Bergama
Yaycılar Cemaati Bergama
Canbazan Cemaati Bergama
Danişmendlü Cemaati Domaniç
Eymirler Yörükleri Cemaati Mihaliç
Keçililer Yörükleri Cemaati Mihaliç
Orducular Cemaati Mihaliç
Karacalar Cemaati Kebsud
Korkudlar Yörükleri Cemaati Kebsud
Karacalar Cemaati Adranos
Korkudlar Cemaati Kite
Güde Yörükleri Cemaati Ermeni Bazarı
Söğüd Yörükleri Söğüt
Kurbancı Yörükleri Göynük
Hüdavendigâr Sahasında Bulunan Yörüklerin Tabi Oldukları
Padişah Hasları, Evkaf-ı Selatin, Züema ve Sipahiyan,
Mirliva Haslarına Göre Dağılımı
Kaza Padişah Hasları Evkaf-ı Selatin Züema ve Sipahiyan Mirliva HaslarıAhmedciler
Beybazarı
İn-özü,
Virancık,
Derbendcik
Bursa
Akçakoyunlu
Serhanlar
(Emir Sultan Evkafı)
3
Tuzla
Hasunlar
(Sultan Murad Evkafı)
Yörük Cemaati,
Avcılar
Tarhala
Deli Mustafa Cemaati
(Sultan Murad Evkafı)
Karacalar,
Avcılar
Sifrihisar
Aydınbegli,
Doğanlu,
Eymir Togan,
Kozanlu
Bergama Bergama
Yörükleri,
Karacalar
Şehzade Yörükleri,
Yaycılar Cemaati,
Canbazan Cemaati
Domaniç
Danişmendlü
Mihaliç
Eymirler (Hazret-i Emir),
Keçililer (Hazret-i Emir),
Orducular (Hazret-i Emir)
Kebsud
Karacalar
Korkudlar (Hazret-i Emir)
Adranos
Karacalar
Kite
Korkudlar (Hazret-i Emir)
Ermeni
Bazarı
Güde Yörükleri
Söğüt
Söğüd Yörükleri (Sultan
Murad Evkafı)
Göynük
Kurbancı Yörükleri
26. KASTAMONU SANCAĞI YÖRÜKLERİ[19]:
1.Kuzkaya (Kastamonu)
2.Sofucular (Çağlayık) “
3.Türkeşalı “
4.Genceli “
5.Yunuslu “
6.Depeçlü “
7.Alpagut (Kızılcalı) “
8.Kulaz “
9.Tahtacıyan (Küre)
10.Ağaççıyan “
11.Karagözlü (Araç)
12.Kuzgunlu “
13.Habiblü “
14.Köse Halil “
15.Resullar (Kayabaşı) “
16.Menteşe Fakih “
17.Topraklı “
18.Saltuklu “
19.Ali Beğlü “
20.İhsanlu “
21.Eriklü (Taşköprü)
22.Akça Kavak “
23.Çallu “
24.Çatunlar (Çatullar) “
25.Kozatlu “
26.İliklü “
27.Ahiler (Boyabat)
28.Alayundlu “
29.Bekirlü “
30.Borlu “
31.Çeliklü “
32.Çoraklu “
33.Dahitlü “
34.Danişmendlü “
35.Dikildim Oğlu “
36.Dolu Serpaşulu “
37.Esen Gazilü “
38.Espeyelü “
39.Hacı Beylü “
40.Hamidlü “
41.İshaklu (Ak Melik) “
42.Kavaklu “
43.Kevkelü “
44.Kız Koyanlu “
45.Köse İlyaslu “
46.Mahmudlu “
47.Mehdi “
48.Mehmedlü “
49.Muradlu “
50.Nasırlu “
51.Obruklu “
52.Keçi Çaylu “
53.Saru Ağaç Çayu (Uzunboyunlu) “
54.Sazlu Kavak “
55.Süleymanlu “
56.Taycılar “
57.Torga “
58.Yassı Viran “
59.Yaylakçılar “
60.Yusuflu “
61.Yemişlü “
62.Ağaççıyan (Daday)
63.Küreciyan “
64.Sofucular “
65.Tahtacıyan “
66.Mülaziman (Durağan)
67.Ehl-i Hırka “
68.Afşar (Araç)
69.Duraklu “
70.İğdir “
71.Kara Yörük “
72.Kavurga “
73.Soğanlu “
74.Tatlıca (Süzey) “
75.Tuzaklu “
76.Üreğir “
77.Bağlıca Büki (Boyabat)
78.Boyalu “
79.Boyaluca “
80.Dodurga “
81.Erüklü “
82.Güllü “
83.Hamidlü “
84.Karabürcek “
85.Kayı “
86.Kayı Bükü “
87.Kiçi Dodurga “
88.Kılınçlu “
89.Mahmudlu Bükü “
90.Mehmedlü Bükü “
91.Salar “
92.Salar Obası “
93.Şeyhlü “
94.Turnalu “
95.Yemişli “
96. Hoca Beylü “
97.Afşar (Daday)
98.Ballu “
99.Baş İğdir “
100.Çayırlı “
101.Deveciler “
102.Emirlüler “
103.Eymür “
104.Hızırlu “
105.Kara Diken Avşar “
106.Kara Hızırlu “
107.Karlu “
108.Kayı “
109.Kınık “
110.Yakacık “
111.Yakalu “
112.Yavlar “
113.Yazırca “
114.Afşar (Devrekani)
115.Ahlatçık “
116.Arslanlu “
117.Balabanlu “
118.Çepni “
119.Delü hacılar “
120.Elmalu “
121.Emir Beylü “
122.Halaçlu “
123.Haydarlu “
124.Hoca Aliler “
125.Hoca Beyi “
126.İğdir “
127.Kanlu Ovacığı “
128.Karaman “
129.Kınık “
130.Osmanlu “
131.Salur “
132.Sarılar “
133.Sungur Çardağı “
134.Taylı “
135.Yusuflu “
136.Sazak “
137.Çepni (Durağan)
138.Eymür “
139.Durağan (göl Kazası)
140.Kayalu “
141.Sorkun “
142.Boy Emir Hosunlu / Hüsünlü (Hoşalay Kazası)
143.Emir Yusuflu (Hoşalay)
144.Gökçeler “
145.Tağlu “
146.Afşar (Küre)
147.Arslanlu “
148.Balaban “
149.Çepni “
150.Delü Hacılar “
151. Deveciler “
152.Elmalu “
153.Emir Beylü “
154.Gökçeler “
155.Haydarlu “
156.İğdir “
157.İskilip “
158.Kınık “
159.Salur “
160.Saraycık “
161.Sarular “
162.Afşar Özü (Kastamonu)
163.Alpagut “
164.Bayındır “
165.Çavundur “
166.Ece Oğlu “
167.Melik Eymür “
168.Geyiklü “
169.Halaçlu “
170.Halidlü “
171.İsmailli “
172.Kara Evli “
173.Kayı “
174.Saka “
175. Saraycık “
176.Saru Kavak / Yörük Eri “
177.Yıva “
178.Yörük Viran “
179.Afşar (Taşköprü)
180.Akça Kavak/Bey Temür (Taşköprü)
181.Akdoğan (Taşköprü)
182.Ayvalu “
183.Bayat “
184.Boyalu “
185.Boyalu Halim “
186.Dodurga “
187.Danişmendlü “
188.Doğanşah “
189.Kayı “
190. Kızık “
191.Kızılca “
192.Kızılca Elma “
193.Kızılca Kaya “
194.Kızılcaviran “
195.Öyüklü “
196.Samanlu Viran “
197.Saru Kavak “
198.Sofular “
199.Üreğir “
200.Afşar (Sinop)
201.Ağaç Eri “
202.Akbaş “
203.Akdoğan “
204.Armutlu “
205.Bağlu “
206.Bağlı Bürgi /Börki (Sinop)
207.Bayat (Sinop)
208.Bayındır “
209.Bostancılı “
210.Boyalu “
211.Boyalıca “
212.Boz Bozan “
213.Çaldur Beyi “
214.Delüler “
215.Demirci “
216.Dumanlu “
217.Ece Meydanı “
218.Eymür “
219.Hızırlı “
220.İl Bulak “
221.Kabaklu “
222.Karalar “
223.Kara Korkut “
224.Kara Koyun “
225.Kara Pınar “
226.Kara Yakup “
227. Karlu “
228.Kayalu “
229.Kayı “
230.Kınık “
231.Köselü “
232.Salur Bey “
233.Saraycık “
234.Saru Boğa “
235.Saru Koca “
236.Saruyar “
237.Sazak “
238.Sazlu “
239.Sorkun “
240.Yahyalılar “
241.Yalçılar “
242. Çepni (Ayandon)
[1] Sümer, s.346-347
[2] Sümer, s.347-348
[3] Sümer, s.348-349
[4] Sümer, s.350
[5] Sümer, s.352
[6] Sümer, s.353-360 arası
[7] Sümer, 361-364 arası
[8] www.turkolog.org
[9]Suphi Saatçi, “Irak Türkmenlerinde Gündelik Hayat”, Yörük ve Türkmenlerde Günlük Hayat Sempozyumu Bildirileri,Yörtürk Vakfı Yayını, Ankara, 2002, s.187
[10] Yozgat İl Yıllığı-1998
[11] Yunus Koç, “Bozok Türkmenleri”,Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, Yörtürk Vakfı Yayını, Ankara, 2000, s.206
[12] Erhan Afyoncu, “Ulu Yörük (1485-1574)”, Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 2000, s.5-6-7
[13] Ali Sinan Bilgili, “Tarsus Türkmenleri/ Varsaklar”, Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 2000,s. 39-40
[14] Bilgili, s.42-43
[15] Bilgili, s.43-44
[16] Ali Kenanoğlu; İsmail Onarlı; http://www.hubyar.org/beydili.htm
[17] Yalman, Cenupta Türkmen Oymakları,
[18] Ömer Düzbakar,Hüdavendigar Sahasında Konar Göçerler, U.Ü. FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ
SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Yıl: 4, Sayı: 4, 2003/1
[19] Hanefi Bostan, s.58-59-60-61
Halil ZAHİRİ
Yorumlar
Teşekkürler. Buryat-Moğol
Anadolu'da belli miktarda Moğolun kaldığı ve zamanla Türkleştikleri görülüyor. Bazı yer adları ile sizin de belirttiğiniz gibi oymak ve oba adları bu durumun varlığına açıkça işaret ediyor bence.